2 września 2010
Wielokrotnie spotkałam się z opinią, szczególnie wśród Polaków, że Amerykanie to idioci. Najbardziej rażące jest to, że często są to słowa wypowiadane przez osoby, które nigdy nie były w Stanach. Spotkałam się również z taką opinią wśród Polaków od lat mieszkających w USA.
Aż mnie ciarki przechodzą, jak można tak generalizować! Jestem przekonana, że w Ameryce jest dokładnie tak samo, jak w każdym innym narodzie: nie brakuje mało inteligentnych i średnio bystrych, czy po prostu – idiotów. Ale czy stanowią oni o charakterystyce narodu?
Nie mam pojęcia skąd bierze się takie przekonanie! Czy przemawia przez nas, Europejczyków, zazdrość, kompleksy, niedowartościowanie czy może zakorzenione w nas od lat przez system, pogardliwe traktowanie amerykańskiego kapitalisty?
Nie miałam szczęścia dorastać w „wolnym kraju”. Demokracja rodziła się na moich oczach – oczach nastoletniej, zagubionej dziewczyny. Dzięki moim rodzicom mogłam trzeźwiej, bardziej otwarcie spojrzeć na świat. To w dużej mierze im zawdzięczam mój dzisiejszy światopogląd oparty na tolerancji. Może dlatego tak mnie oburza, kiedy słyszę szydercze: „przecież to idioci”.
Czy do wyrażania takich poglądów uprawnia fakt, że Amerykanie nie zawsze znają geografię, szczególnie tak oddalonego kraju, jak Polska? Dla większości Amerykanów Polska to malutki kraj, gdzieś w Europie wschodniej i taka jest prawda. Ta wiedza wielu obywatelom USA może nigdy nie przydać się do życia, no chyba, że ich przodkowie pochodzą z Polski lub mają partnera/partnerkę albo przyjaciela/ przyjaciółkę z kraju nad Wisłą. A przy okazji, warto się zastanowić, czy każdy Polak wie, gdzie znajduje się stan Maine lub Waszyngton? I taka niewiedza nie czyni z nas idiotów!
Wracając do poziomu inteligencji Amerykanów; niedawno spotkała mnie miła niespodzianka. Zawsze to jednak sympatyczne, kiedy dowiadujesz się, że ktoś z drugiego końca świata zna naszą historię. Kilka tygodni temu rozmawiałam z moim znajomym Amerykaninem, który podczas dyskusji bardzo mnie zaskoczył. Rozmowa zeszła na tor polityki (jak to zwykle u Polaków, tak stwierdził jego syn). Wspomniałam o Katyniu i chciałam się szybko wycofać, ponieważ zdałam sobie sprawę, że i tak na pewno nie wie, o czym mówię. Odpowiedział mi jednak, że wie dokładnie. – Hmm, oglądałeś film Wajdy Katyń?- zapytałam bardzo zaskoczona. – Nie, nie oglądałem, ale chodziłem do szkoły i uczyłem się historii – powiedział po prostu.
Często nawet nie zdajemy sobie sprawy, jak wiele światowa nauka zawdzięcza właśnie obywatelom amerykańskim. Weźmy na przykład po uwagę Nagrodę Nobla. Co roku co najmniej jeden Amerykanin otrzymuje nagrodę Szwedzkiej Akademii Królewskiej, choć przyznanie tej nagrody naturalnie nie świadczy o ogólnej wiedzy narodu. Ale wiele najlepszych uniwersytetów na świecie znajduje się właśnie tu, w Stanach. Nie trzeba daleko szukać, to Amerykanom między innymi zawdzięczamy nasze dzisiejsze „okno” na świat, system operacyjny Windows. Przykładów są tysiące. Nie wspomnę już o Edisonie i jego żarówce. To samo dotyczy rynku motoryzacyjnego; to Ford, jako pierwszy, rozpoczął produkcję samochodów na wielką skalę. Nie da się ukryć, że większość przemysłu rozwija się właśnie tu. Wiele autorytetów ma tu psychologia, a medycyna stoi na najwyższym poziomie na świecie. A wszystko tworzone przez „idiotów”….
Co nas upoważnia do wydawania takich ostrych sądów? Może warto najpierw pochylić się nad sobą. Skrywane kompleksy, które rekompensujemy obrażając innych, rzadko kiedy wychodzą ludziom, lub narodowi, na dobre. Czy przysłowiowy pan Janek wie kiedy była woja secesyjna i o co w ogóle w niej chodziło? A to przecież ABC każdego Amerykanina.
Nie jesteśmy pępkiem świata ze swoją (skądinąd bolesną) historią i nie oczekujmy, że Amerykanie będą ją znali, skoro sami doskonali nie jesteśmy i często nie znamy też własnej historii.
Karolina
