Z badania CBOS „Poczucie wpływu obywateli na sprawy publiczne” wynika, że ponad połowa Polaków (54 proc.) uważa, że zwykli ludzie mają realny wpływ na sprawy kraju.
Zauważalny jest gwałtowny wzrost poczucia wpływu obywateli na bieg spraw ogólnokrajowych – zaznaczył CBOS w komunikacie. 54 proc. respondentów uważa, że zwykli ludzie mają realny wpływ na sprawy kraju, a 41 proc. było przekonanych o jego braku.
O możliwości wpływania przez obywateli na sprawy kraju częściej przekonani są mężczyźni (58 proc.) niż kobiety (50 proc.). W komunikacie zaznaczono, że poczuciu podmiotowości obywatelskiej wyraźnie sprzyjają: młodszy wiek, wyższy poziom wykształcenia, a także wyższe dochody per capita i pozytywne oceny własnej sytuacji materialnej.
Respondenci, którzy wskazywali na brak wpływu na sprawy krajowe, najczęściej mieli wykształcenie podstawowe i gimnazjalne, oceniali własne warunki materialne jako złe, uważali, że słabo orientują się w polityce i deklarowali brak określonych poglądów politycznych.
W komunikacie podkreślono, że poczucie podmiotowości obywatelskiej idzie w parze z niedawnym uczestnictwem w wyborach. 59 proc. osób deklarujących głosowanie w ostatnich wyborach do Sejmu i Senatu jest przekonane, że ludzie tacy jak oni mają wpływ na sprawy kraju. Wśród niegłosujących przekonanie o braku sprawstwa jest dominujące – wyraża je 74 proc. respondentów.
Poczucie wpływu respondentów na sprawy kraju różni się zależnie od popieranej partii politycznej. W największym stopniu poczucie obywatelskiego sprawstwa cechuje elektorat Lewicy (77 proc.).
Polacy są przekonani o tym, że większe poczucie sprawstwa mają na poziomie lokalnym niż na ogólnokrajowym. Trzy piąte ankietowanych (61 proc.) uważa, że może oddziaływać na to, co dzieje się w ich mieście lub w gminie. W mniejszości zaś są osoby, które pod tym względem cechuje poczucie bezradności (35 proc.). Poczucie wpływu obywateli na sprawy swojego miasta czy gminy jest obecnie dość słabo zróżnicowane w zależności od wielkości zamieszkiwanej miejscowości. Poczucie wpływu na sprawy lokalne w podobnym stopniu cechuje kobiety (60 proc.) i mężczyzn (62 proc.).
W komunikacie zaznaczono, że blisko połowa Polaków ma poczucie wpływu tak na sprawy ogólnokrajowe, jak i na to, co dzieje się w ich mieście czy w gminie (47 proc.). Pełne poczucie podmiotowości obywatelskiej, czyli możliwości wpływania przez zwykłych ludzi zarówno na to, co dzieje się w kraju, jak i lokalnie, częściej deklarują mężczyźni (51 proc.) niż kobiety (44 proc.). Z kolei brak poczucia podmiotowości obywatelskiej najczęściej właściwy jest osobom starszym – powyżej 65 lat – poczucia wpływu na sprawy kraju, ani swojego miasta czy gminy nie ma aż 47 proc. badanych z tej grupy wiekowej.
Badanie przeprowadzono w ramach procedury mixed-mode na reprezentatywnej imiennej próbie pełnoletnich mieszkańców Polski, wylosowanej z rejestru PESEL. Zrealizowano je od 3 do 16 listopada 2023 r. na próbie liczącej 1072 osoby (w tym: 59,9 proc. metodą CAPI, 24,2 proc. – CATI i 16,0 proc. – CAWI).(PAP)
Autorka: Iga Leszczyńska
