Szerokim echem odbił się w mediach skandal linii lotniczych United, których pasażer został siłą usunięty z samolotu. Skorzystajmy z tej okazji, by omówić prawa, które nam przysługują, jako pasażerom linii lotniczych.
Sprzedaż nadliczbowych biletów
Linie lotnicze starają się wypełniać samoloty do maksimum. Wiedzą ze statystyk, że przeważnie kilka osób się nie pojawia, więc sprzedają trochę więcej biletów niż mają miejsc, co nosi nazwę overbookingu. W rezultacie ktoś z pasażerów może nie zmieścić się na pokład. Prawo tego nie zabrania, ale nakazuje liniom lotniczym danie odpowiedniej rekompensaty podróżnym, dla których zabrakło miejsc wbrew ich woli.
W przypadku lotu 3411 United Airlines, zabrakło miejsca dla personelu linii lotniczych, którzy musieli dojechać do pracy na innym lotnisku. Trzech pasażerów zgodziło się ustąpić miejsca. Obsługa samolotu podjęła decyzję, by losowo wytypować osobę, która przymusowo opuści samolot.
Gdy braknie dla ciebie miejsca
Spójrzmy na bardziej prawdopodobną sytuację. Wbiegasz trochę spóźniony na lotnisko i okazuje się, że nie ma już dla ciebie miejsca w samolocie, mimo że masz ważny bilet. Odmowa przewozu spowodowana brakiem miejsc określana jest jako bumping. Co dzieje się w takiej sytuacji?
Gdy wskutek braku miejsca dojedziesz do celu od godziny do dwóch później (od godziny do czterech na trasach międzynarodowych), to federalne prawo wymaga, by linia lotnicza dała ci na piśmie wyjaśnienie twoich praw oraz wypłaciła rekompensatę w wysokości dwukrotnej wartości biletu w jedną stronę, do maksymalnej kwoty 675 dolarów. Jeżeli w takiej sytuacji twoje opóźnienie przekroczy dwie godziny (cztery na trasach międzynarodowych), to rekompensata zostaje podwojona – maksymalnie do 1350 dolarów.
Płatność bywa w formie czeku, ale linie lotnicze często oferują kupony na przyszłe loty (ang. flight vouchers). W takim przypadku możesz upomnieć się o wyższą kwotę. Ile dostaniesz, zależy od pracownika linii lotniczych, a jego uprawnienia mogą być duże. Na przykład, po skandalu z United linie Delta ogłosiły, że pracownicy linii mogą podnieść rekompensatę do 2000 dol., a menedżerowie nawet do 9 950 dolarów.
Gdy sam zrzekniesz się swojego miejsca
Wielu odrzuconych pasażerów denerwuje się i głośno oponuje na lotnisku, co źle wpływa na prestiż linii lotniczej. Dlatego w takich sytuacjach pracownicy linii poszukują pasażerów, którzy zrzekną się swoich miejsc dobrowolnie w zamian za pewne korzyści.
Przepisy nie nakazują żadnej specjalnej nagrody za dobrowolne odstąpienie miejsca w samolocie, ale większość przewoźników oferuje ochotnikom bezpłatny bilet do dowolnego miejsca albo kupon na kilkaset dolarów, a oprócz tego, oczywiście, miejsce w następnym samolocie. Jeżeli opóźnienie jest dłuższe, dostaniesz obiad a nawet nocleg w hotelu. Nagrody bywają hojne, bo linie lotnicze nie chcą spowodować przymusowego odrzucania pasażerów, by nie dopuścić do kompromitacji.
Gdy samolot jest przepełniony, brakuje miejsca dla zdesperowanego pasażera, a nikt nie chce odstąpić miejsca, linia lotnicza gotowa jest zaoferować ochotnikowi nawet tysiąc dolarów nagrody w gotówce plus obiad, a nawet nocleg, gdy następny lot jest nazajutrz. Jeżeli ci się specjalnie nie spieszy, to dlaczego nie skorzystać z takiej oferty?
Uwaga. Negocjując nagrodę, spytaj, kiedy będziesz mógł wykorzystać oferowany kupon, kiedy on wygasa, czy możesz go odstąpić i czy możesz użyć go na kilka podróży. Jeżeli np. dostaniesz kupon Continental na 500 dol., a wykorzystasz go na podróż wartą 300 dol., pozbawiasz się pozostałych 200 dolarów.
Wyjątki od reguły
Od odpowiedzialności linii lotniczych są jednak wyjątki. Ażeby dostać rekompensatę za brak miejsca, musisz mieć potwierdzoną rezerwację. Musisz zgłosić się zarówno do odprawy paszportowo-bagażowej jak i do samego samolotu w przepisowym czasie.
Rekompensata za brak miejsca nie należy ci się, jeżeli linie lotnicze dowiozą cię innym samolotem w przeciągu godziny od planowanego terminu przylotu, albo gdy są zmuszone użyć mniejszego samolotu; wówczas nie muszą rekompensować opóźnienia pasażerom, którzy się nie zmieścili.
Wyżej opisane reguły nie stosują się też do lotów czarterowych oraz lotów samolotami mieszczącymi 60 lub mniej pasażerów. Nie dotyczą też rejsów międzynarodowych w kierunku USA, chociaż niektórzy przewoźnicy przestrzegają owych reguł dobrowolnie. Unia Europejska ma własne przepisy, więc spytaj swego agenta podróży, jeżeli planujesz przeloty pomiędzy europejskimi miastami.
Opóźnienia, anulowane loty
Jeżeli opóźnienie było spowodowane przez linie lotnicze (awaria techniczna, spóźnione połączenie), to przewoźnik może zafundować ci kupon na posiłek,a czasami i nocleg. Przepisy mu tego nie nakazują, ale linie lotnicze wolą zadbać o klienta.
Gdy powodem opóźnienia była pogoda, terroryzm czy ogólny brak paliwa, to nie jesteś upoważniony do żadnej rekompensaty. Te niezależne od linii lotniczych przyczyny zwalniają je z wszelkiej odpowiedzialności za opóźnienia. Rekompensata należy się prawnie tylko wtedy, gdy zabrakło dla ciebie miejsca w samolocie.
Rady dla tych, którym się spieszy
Oto wskazówki dla osób, które nie mogą pozwolić sobie na opóźnienia:
– zarezerwuj i wykup bilet z należytym wyprzedzeniem
– unikaj latania w czasie godzin szczytu. Najbezpieczniejsze są godziny pomiędzy 10 rano i 4 po południu w dni powszednie
– przyjdź na lotnisko wcześnie. Jeżeli zgłosisz się w ostatniej chwili, twoje miejsce może być już oddane pasażerowi oczekującemu w kolejce (ang. standby passenger)
– jeżeli zabrakło dla ciebie miejsca wbrew twojej woli, pamiętaj, że należy ci się opisana wyżej finansowa rekompensata
Więcej na temat praw podróżnika dowiesz się odwiedzając witrynę Federalnego Departamentu Transportu: www.transportation.gov/airconsumer
***
Uwaga, pytania do autorki należy wysyłać e-mailem: [email protected]
Elżbieta Baumgartner
jest autorką wielu poradników, między innymi książek pt. „Jak szczędzać na podatkach”, „Amerykańskie emerytury”, „Jak chować pieniądze przed fiskusem”, „Jak inwestować w fundusze powiernicze” i wielu innych. Są one dostępne w D&Z House of Books, albo bezpośrednio od wydawcy: Poradnik Sukces, 255 Park Lane, Douglaston, NY 11363, tel. 1-718-224-3492, www.poradniksukces.com
