Redakcja
W Gdańsku została otwarta Biblioteka Manhattan, której działalność zainaugurował wernisaż wystawy Uśmiech literacki, zorganizowanej przez Wojewódzką i Miejską Bibliotekę Publiczną oraz Biuro Promocji Kultury (Światowe Archiwum Uśmiechu) w Gdańsku.
Ważnym elementem uroczystości był "Warsztat z uśmiechem", czyli wspólne rysowanie "Książki jako uśmiechu". Uśmiechy narysowane w Gdańsku przez dzieci i dorosłych powędrują jako lekarstwo na chorobę, ból, pesymizm i kryzys do gminy Rewal, Kanady, Pekinu i Albanii.
"Kiedy śmieje się dziecko, śmieje się cały świat" – napisał Janusz Korczak. Wśród wystaw i warsztatów, które organizuję od kilku lat, tworząc Światowe Archiwum Uśmiechu, zaproszenie, by w Roku Korczakowskim wystawa "Uśmiech literacki" wzbogaciła moment otwarcia Biblioteki Manhattan, jest dla mnie bardzo pięknym momentem.
Słowo też stało się chyba powodem powstania pomysłu zbierania rysowanych uśmiechów od znanych osób, dzielenia się nimi z chorymi dziećmi i namawiania ich, aby same narysowały uśmiechy, które będą leczyć inne dzieci na całym świecie.
W swoim pamiętniku szkolnym znalazłem wpis mojej mamy, Alicji Czechowskiej-Wysoczyńskiej: "Synku kochany, miej oczy otwarte szeroko na piękno świata, a uśmiech niech będzie Twoim codziennym gościem".
argin: 0px;">
I tak się stało. Pierwszym autorem uśmiechu stał się Andrzej Wajda, a później dołączyły kolejne. Obecnie jest ich około pięciu tysięcy. Uśmiechy gwiazdy malują, rysują, a nawet – jak to zrobiła Justyna Steczkowska – wyszywają na poduszce. Do Gdańska przybywają uśmiechy zrobione w ceramice, szkle, metalu i drewnie. Uśmiechy zbieram na premierach, spotkaniach autorskich, ale także na ulicy, w samolocie i na plaży.
Wystawy uśmiechów wędrują po całej Polsce, ale też powoli uśmiechają się w kolejnych krajach na całym świecie. Wystawom zawsze towarzyszą "warsztaty z uśmiechem" dla dzieci w szpitalach, domach dziecka, przedszkolach integracyjnych i ośrodkach osób niepełnosprawnych.
Dzieci z całego świata rysowały uśmiechy w Muzeum Dziecka w Rzymie, dzieci z syndromem Downa tworzyły uśmiechy w Mexico City, warsztaty z uśmiechem odbyły się w domach dziecka w Szczebrzeszynie i Baku, na plenerze artystów niepełnosprawnych pod Koszalinem, w dziecięcych szpitalach onkologicznych w Szanghaju, Luksemburgu, Teheranie, Gdańsku i Bukareszcie.
Wspólne rysowanie uśmiechów odbyło się w hospicjum w Macedonii, w Nemocnicy w Karlovych Varach i sanatorium na Roztoczu.
Wraz z dziećmi uśmiechy rysowali studenci Trzeciego Wieku w Poznaniu i para prezydencka RP w pałacu na Krakowskim Przedmieściu. Co roku w szpitalu w Gdyni uśmiechy z małymi pacjentami rysują aktorzy Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych.
Teraz przyszedł czas na wystawę uśmiechów literackich i warsztat dla dzieci w nowej Bibliotece Manhattan w Gdańsku. Uśmiechy narysowali pisarze, poeci, ilustratorzy i inni ludzie w jakiś sposób powiązani z literaturą.
Najbardziej przyciągają takie nazwiska jak Paulo Coelho. Nie było łatwo pozyskać jego uśmiech. Pisałem długo emaile z prośbą. Najczęściej dostawałem odpowiedź, że świetny pomysł, ale mistrz jest w podróży. Pewnego dnia dostałem krótki email. Cudowna sprawa, poprosimy żonę Paula, żeby to zrobiła, bo ona jest malarką. Podpisano: Emilia. Odpisałem: Bardzo się cieszę, ale może będzie Pani mogła poprosić, by mistrz również narysował. Za chwilę odpowiedź: Mistrz wyjechał, Clara. Przez kilka minut podpisały się chyba wszystkie – jak mi się wydawało – pracownice pisarza. Więc proszę sobie wyobrazić mój uśmiech, kiedy kolejny email brzmiał: Dobrze już, dobrze, zaraz narysuję "uśmiech" i wyślę do Polski. Paolo.
Na dobrych ludzi mogłem też liczyć w roku 2011. O pomoc w zdobyciu uśmiechu naszej noblistki poprosiłem Baszkę Marciniak z "Trójki". Dzięki niej mogłem zadzwonić do Michała Rusinka, który powiedział, że zobaczy, co się da zrobić. Po paru tygodniach dostałem wycinankę-uśmiech od pani Wisławy i rysunek uśmiechu od pana Michała.
Czasami udaje się spotkać całą rodzinę pisarzy. Wspólnie narysowali uśmiechy Stefan i Krystyna Chwin, a w dniu swoich urodzin – Günter Grass wraz z siostrą i żoną.
Najwięcej literackich uś-miechów uzyskałem w czasie Europejskiego Festiwalu Wolności. Na jednym plakacie są uśmiechy Agnieszki Holland, Adama Michnika, Krzysztofa Pomiana, Pawła Huelle, Ryszarda Krynickiego i nagrodzonego Uładzimiеra Arłowa.
Uśmiech powienien nam towarzyszyć zawsze. O jego wpływie na zdrowie człowieka mówią psychologowie, kardiolodzy, onkolodzy, kiedy gratulują mi warsztatów w szpitalach dziecięcych. Ale nie tylko tam widziałem radość; taka sama biła z twarzy bosych dzieciaków w hinduskiej wiosce, które na papierze z ryżu położyły żółte błoto, a następnie jakimś rylcem stworzyły uśmiech i przekazały mi go z prośbą, by pomagał dzieciom na całym świecie.
Jeżeli będą Państwo w Gdańsku Wrzeszczu, proszę zajrzeć do Biblioteki Manhattan, spojrzeć na uśmiechy Zbigniewa Brzezińskiego, patriarchy Bartolemeusza I lub Janusza Głowackiego i narysować swój własny.
Bo uśmiech pomaga, uczy i daje radość nam i innym.
Marek Wysoczyński
Światowe Archiwum Uśmiechu
Więcej na stronie www.promocjakultury.pl
