W ramach uszczelniania zasad przyznawania świadczenia "Rodzina 500 plus", MRPiPS proponuje m.in. możliwość weryfikowania warunku zamieszkiwania w Polsce oraz doprecyzowanie przepisów dot. przyznawania świadczenia osobom deklarującym samotne wychowywanie dziecka.
Resort rodziny proponuje m.in., by w przypadku osoby deklarującej samotne wychowywanie dziecka, wprowadzić wymóg ustalenia alimentów na rzecz dziecka od drugiego rodzica, a w przypadku opieki naprzemiennej - orzeczonej przez sąd i sprawowanej w porównywalnych, powtarzających się okresach - aby kwota była dzielona między rodziców.
Zmiany mają też zapobiec przypadkom dopasowywania osiąganego dochodu do kryterium dochodowego uprawniającego do świadczenia na pierwsze dziecko, np. przez rozwiązywanie stosunku pracy, a następnie ponowne jego nawiązywanie z tym samym pracodawcą na innych warunkach. Jeśli nastąpiłoby to przed upływem 3 miesięcy, nie byłoby traktowane jako utrata dochodu.
Ministerstwo chce zmienić też przepisy dot. sposobu ustalania dochodu z działalności gospodarczej, opodatkowanej w formach ryczałtowych (karta podatkowa, ryczałt od przychodów ewidencjonowanych). Osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą, rozliczające się w formie uproszonej składają obecnie niepodlegające weryfikacji oświadczenie nt. wysokości swojego dochodu. Resort proponuje przyjąć, że taka osoba uzyskuje dochód miesięczny w wysokości ogłaszanej corocznie w drodze obwieszczenia przez ministra ds. rodziny, na podstawie badań prowadzonych przez Instytut Pracy i Spraw Socjalnych.
Opublikowany w czwartek projekt jest realizacją rekomendacji zawartych w przyjętym przez rząd na początku kwietnia, a przygotowanym przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, "Przeglądzie systemów wsparcia rodzin". Dokument zawiera ocenę i propozycje zmian w polityce rodzinnej - w obszarze świadczenia wychowawczego, świadczeń rodzinnych, opieki nad dziećmi do lat 3 oraz Karty Dużej Rodziny. Jak uzasadniono, rozwiązania projektu mają zredukować niepożądane zjawiska zaobserwowane w trakcie pierwszego roku realizacji programu.
Podstawowe zasady Programu "Rodzina 500 plus" nie zostaną zmienione. Świadczenie w wysokości 500 zł przysługuje na drugie i kolejne dziecko niezależnie od osiąganego dochodu, a także na pierwsze dziecko, jeśli dochód w przeliczeniu na członka rodziny nie przekracza 800 zł, a gdy w rodzinie znajduje się dziecko niepełnosprawne - 1200 zł.
Ponieważ prawo do świadczenia maja tylko rodziny mieszkające w Polsce, projekt przewiduje, że w przypadku wątpliwości, co do spełnienia warunku zamieszkiwania, można będzie wezwać osobę otrzymującą świadczenie wychowawcze do osobistego złożenia, w wyznaczonym terminie, odpowiednich wyjaśnień. Wypłata świadczenia będzie wstrzymana, jeżeli osoba odmówi udzielenia lub nie udzieli wyjaśnień.
Projekt zakłada anulowanie planowanego od 1 listopada br. wzrostu kryteriów dochodowych uprawniających do świadczeń rodzinnych oraz wzrostu wysokości świadczeń rodzinnych. Ostatnia weryfikacja kwot progów dochodowych i świadczeń rodzinnych przeprowadzona została w roku 2015 i dotyczyła ok. dwóch milionów świadczeniobiorców, których przeciętna wysokość świadczeń rodzinnych wynosiła 157 zł. Weryfikacja ta zakłada wzrost kryteriów dochodowych uprawniających do świadczeń rodzinnych oraz wzrost niektórych świadczeń rodzinnych w listopadzie 2017 r. o ok. 5-7 zł.
W projekcie przewidziano wprowadzenie zmian, które ułatwią zakładanie i prowadzenie instytucji opieki nad dziećmi do lat trzech.
W uzasadnieniu wskazano, że w nowelizacji nie zaproponowano systemowych zmian w zakresie poprawy egzekucji alimentów, ponieważ wymaga to szerszych konsultacji oraz współpracy z ministerstwem sprawiedliwości. Projekt dotyczący tej kwestii, jak przekazano, zostanie przedstawiony w późniejszym terminie. (PAP)
Ewa Malcher
