Oto pytanie pana Mieczysława z Chicago: „Mam zieloną kartę i płacę w USA podatki od ponad dziesięciu lat. Słyszałem, że podobno trzeba również rozliczać się w Polsce. Czy to prawda? Mój sąsiad pobiera w Polsce emeryturę ZUS. Czy on musi deklarować w Polsce przychód ze Stanów? Czy może pani tę kwestię wyjaśnić? Myślę, że interesuje ona wszystkich Polaków w USA.”
Ograniczony czy nieograniczony obowiązek podatkowy
Konieczność deklarowania w Polsce naszych przychodów zależy od tego, jaki mamy tam obowiązek podatkowy: ograniczony czy nieograniczony.
W Polsce zgodnie z ustawą o podatku dochodowym od osób fizycznych, nieograniczony obowiązek rozliczenia podatków spoczywa na osobach, które w danym roku podatkowym miały polską rezydencję podatkową. A rezydencję podatkową ma osoba, która spełnia jedno z dwóch kryteriów:
– przebywa w Polsce ponad 183 dni w danym roku podatkowym albo
– ma w Polsce ośrodek spraw życiowych (niezależnie od długości okresu przebywania w Polsce).
Rezydent podatkowy ma nieograniczony obowiązek podatkowy, czyli musi deklarować przychody z całego świata. Podatkowy nierezydent płaci podatki tylko od przychodu w Polsce.
Z tego wynika, że obywatele amerykańscy i posiadacze zielonych kart mieszkający w Stanach nie są polskimi rezydentami podatkowymi (nawet jeżeli są w Polsce zameldowani na stałe), więc tam deklarować swoich amerykańskich przychodów nie muszą. Jeżeli natomiast mają w Polsce jakiś przychód, to tylko od niego płacą w Polsce podatki.
W Stanach obywatele amerykańscy i posiadacze zielonych kart są zawsze amerykańskim podatkowymi rezydentami w rozumieniu skarbówki, czyli Internal Revenue Service (IRS), niezależnie od ich miejsca zamieszkania. Co do cudzoziemców, to krótko mówiąc, stają się rezydentami podatkowymi, jeżeli przebywają w USA dłużej niż 183 dni. Szczegółowe obliczenie długości rezydencji jest trochę skomplikowane, można je znaleźć na stronie www.irs.gov.
Wniosek. Skoro pan Mieczysław nie mieszka w Polsce, nie ma tam żadnego przychodu, to nie podlega on w Polsce obowiązkowi podatkowemu. Nieograniczony obowiązek podatkowy ma tylko w Stanach.
Emerytura ZUS albo KRUS
Czy w Polsce musi się rozliczać emeryt, który otrzymuje świadczenia ZUS, a mieszka w Stanach?
ZUS i KRUS zobowiązane są – jako płatnicy świadczeń – do pobierania miesięcznych zaliczek na podatek dochodowy od wypłacanych emerytur i rent. Miesięczne zaliczki na podatek dochodowy od wypłacanych świadczeń emerytalno-rentowych wynoszą 18 proc. dochodu uzyskanego w danym miesiącu, minus kwota zmniejszająca podatek, tj. 46 zł 33 gr. dla podatników mających dochód poniżej 85 528 zł w roku.
Ponadto, ZUS i KRUS obliczają i pobierają z wypłacanych świadczeń emerytalno-rentowych składkę na ubezpieczenie zdrowotne, w wysokości 9 proc. podstawy składki, z tym, że 7,75 proc. podstawy pokrywane jest z zaliczki na podatek dochodowy, a pozostałe 1,25 proc. potrącane z kwoty netto emerytury lub renty.
Wniosek. Odbiorcy świadczeń ZUS czy KRUS (w tym sąsiad pana Mieczysława), którzy nie mają innych przychodów w Polsce, polskich deklaracji podatkowych wypełniać nie muszą, bo podatki odprowadzane są przez płatników. Jeżeli mieszkają oni na stałe w Stanach, to ich amerykańskie przychody nie są przedmiotem zainteresowania polskiego fiskusa.
Odsetki w polskim banku
Jeżeli masz w Polsce jakieś pieniądze w banku, to bank sam pobiera od nich 19 proc. podatku i odprowadza do urzędu skarbowego. Na tym sprawa się kończy. Tak samo wygląda sprawa z dywidendami – podatek ściąga i odprowadza do kasy fiskusa biuro maklerskie.
Przy okazji warto wspomnieć o ustawie o ujawnianiu kont zagranicznych dla celów podatkowych (Foreign Account Tax Compliance Act, FATCA) oraz polsko-amerykańskiej umowie o implementacji FATCA, która obowiązuje od 1 grudnia 2015 roku. Dotyczy ona wielu Polaków mieszkających w Stanach mających w Polsce rachunki podlegające postanowieniom ustawy. Krótko mówiąc, konta posiadane przez amerykańskich podatników, na których na koniec roku spoczywa ponad 50 tys. dol. są teraz zgłaszane przez polskie banki do Ministerstwa Finansów, a ono przesyła informacje do IRS. W sieci szukaj tekstu pt. „Czy polski bank zablokuje ci konto?”.
Zyski z polskiej giełdy
Dochód ze sprzedaży papierów wartościowych objęty jest 19-procentowym podatkiem liniowym. Od dochodów z giełdy w ciągu roku nie odprowadza się zaliczek na podatek. Płaci się go w całości dopiero po zakończeniu roku w czasie rozliczeń z fiskusem, wypełniając formularz PIT-38.
Podatek od najmu mieszkania
Jeżeli wynajmujesz komuś swoje mieszkanie prywatnie (a nie prowadzisz działalności gospodarczej), to twój przychód może być opodatkowany według skali podatkowej (18 i 32 proc.) albo według ryczałtu, który jest korzystniejszy i wynosi tylko 8,5 proc. od przychodu. Ryczałt płacą właściciele stosujący tzw. najem okazjonalny, który wymaga sporządzenia odpowiedniej umowy, zarejestrowania jej w urzędzie skarbowym w ciągu 14 dni od daty rozpoczęcia najmu, ale za to daje właścicielom więcej uprawnień.
Jak rozliczyć się w Polsce
Reasumując, zgodnie z art. 3 ust. 2a updof osoby niemieszkające w Polsce (mające tam ograniczony obowiązek podatkowy) podlegają obowiązkowi podatkowemu tylko od dochodów osiągniętych na terytorium Polski. Jeżeli otrzymujesz w Polsce tylko emeryturę albo bankowe odsetki, to płatnicy sami potrącają należne podatki i deklaracji podatkowej sporządzać nie musisz, niezależnie od tego, czy mieszkasz w Stanach czy w Polsce.
Jeżeli natomiast masz w Polsce inne przychody, poproś o pomoc księgowego. Deklarację podatkową ślesz do dnia 30 kwietnia do właściwego urzędu podatkowego ze względu na twoje miejsce zamieszkania dla celów podatkowych w Polsce. Więcej o rozliczeniu polskich podatków przeczytasz na witrynie: www.mf.gov.pl
Jak rozliczać się w Stanach?
Jako mieszkaniec Stanów masz tu nieograniczony obowiązek podatkowy. Powinieneś przychody z Polski (emeryturę, bankowe odsetki czy zyski giełdowe) deklarować na amerykańskim zeznaniu podatkowym. Podatków dwa razy nie zapłacisz, bo Polska ma ze Stanami umowę o unikaniu podwójnego opodatkowania. Zapłacone w Polsce podatki odejmujesz częściowo od amerykańskich dzięki kredytowi zwanemu foreign tax credit. Odpis ten obliczany jest na formularzu IRS 1116. Porozmawiaj ze swoim księgowym.
***
Uwaga, pytania do autorki należy wysyłać e-mailem: [email protected]
Ewa Malcher
