Wyjazd z USA nie kończy twoich podatkowych obowiązków. Tak długo, jak masz w Stanach przychód, możesz być dłużny podatki dochodowe. Obywatele amerykańscy mają obowiązek deklarować przychód z całego świata, nawet jeżeli mieszkają za granicą (podatku można uniknąć dzięki zwolnieniu Foreign Earned Income Exclusion). Zwolnieni są tylko ci, których przychód nie przekracza kwoty wolnej od podatku. Gdy opuścisz USA, zostawiając za sobą większe zaległości podatkowe, możesz mieć w przyszłości kłopoty.
IRS rozliczy cię sam
Jeżeli masz w USA przychody podlegające opodatkowaniu, to przeważnie musisz składać roczne zeznania podatkowe, niezależnie od miejsca twego zamieszkania. Jeżeli Urząd Podatkowy (IRS) dostanie informacje o twoim przychodzie wypłaconym na twój numer Social Security (druki 1099, W-2, K-1 itp.), a nie otrzyma twego zeznania, to może rozliczyć cię sam. IRS przygotuje zeznanie zastępcze (Substitute for Return, SFR) − ustali zobowiązanie przez kalkulację w najwyższym przedziale podatkowym, bez żadnych odpisów, a więc rachunek może przewyższyć rzeczywistą należność. IRS wyśle zastępcze rozliczenie − wraz z pouczeniem o twoich prawach do odwołania − na twój ostatni adres, jaki ma w swoich kartotekach.
Gdybyś się przeniósł i nie podał zmiany adresu, to nie będziesz wiedzieć o tej decyzji ani o narastających karach i odsetkach, które z upływem czasu mogą urosnąć do dużych kwot. Po upływie terminu podanego w upomnieniu IRS przyśle ci nakaz płatności, po czym rozpocznie postępowanie egzekucyjne.
Co to jest federalny zastaw podatkowy
Jeżeli zaniedbasz zapłaty zaległych podatków w terminie, to IRS postara się zabezpieczyć zobowiązanie podatkowe przez nałożenie zastawu podatkowego (tax lien) na przedmiotach majątkowych twoich, twego małżonka czy twojej firmy. IRS przyśle ci Notice of Federal Tax Lien − decyzję podającą wysokość zobowiązania podatkowego. Informacja ta znajdzie się w rejestrach publicznych (public records), zostanie odnotowana w twojej kartotece kredytowej i popsuje ci kredytową wierzytelność (credit rating). Zastaw podatkowy nie ulega przedawnieniu (Overman, 424 F.2d at 1147), choć IRS przeważnie zaprzestaje egzekucji po dziesięciu latach (www.irs.gov/irm/part5/irm_05-017-002.html).
Zastaw podatkowy zabezpiecza prawo rządu federalnego do twego majątku. Tax levy natomiast, to procedura zajęcia twego majątku za niezapłacone podatki: konta bankowego, wynagrodzenia w pracy, przychodów biznesu.
Gdy opuszczasz Stany Zjednoczone, przestajesz pracować i zamykasz bankowe konta, więc nie mogą one zostać zajęte. Ale nałożony na ciebie przez IRS zastaw (tax lien) pozostaje i dotyczy twego majątku zarówno w USA jak i za granicą. Tak długo jak masz jakiś majątek, gdziekolwiek na świecie, podlega on zastawowi IRS, ale tylko w teorii. W rzeczywistości IRS nie jest w stanie zająć twego majątku w innym kraju, chyba że USA ma z tym krajem odpowiednio sformułowaną bilateralną umowę.
Umowy podatkowe
Stany mają umowy podatkowe z ponad 60 krajami, w tym z Polską. Aby IRS mógł zająć za podatki przedmioty majątkowe w tym kraju, umowa musi mieć klauzulę o wzajemnej pomocy w windykacji podatków, zwanej Mutual Assistance Article. Obecnie takie klauzule zawarte są w umowach tylko z pięcioma krajami. Są to Kanada, Francja, Holandia, Dania i Szwecja. W ramach programu zwanego Mutual Assistance Collection Program (MCAP), kraje te wymieniają ze Stanami informacje o oszustach podatkowych i pomagają w ściąganiu należności z przychodów lub przedmiotów majątkowych umiejscowionych w tych krajach.
Ponad dwadzieścia krajów ma ze Stanami limitowane porozumienia, zwane Tax Information Exchange Agreements (TIEA). Wszystkie umowy i porozumienia podatkowe znaleźć można na stronie internetowej: www.treasury.gov/resource-center/tax-policy/treaties/Pages/treaties.aspx.
Zatrzymanie na granicy (Customs Hold)
IRS wstawia nazwiska opornych podatników do bazy danych zwanej Treasury Enforcement Communication System (TECS). Podatnik jest o tym informowany odpowiednim listem (Letter 4106, Letter Advising Taxpayer of Department of Homeland Security Notification). W rezultacie Department of Homeland Security (DHS) może zatrzymać podatnika na granicy i poinformować IRS.
Obecnie w bazie danych TECS odnotowanych jest około 1700 podatników z długami o wartości 1,6 miliarda dolarów. Łatwo wyliczyć, że stanowi to około miliona dolarów na osobę. Jak widać, jest to sieć zastawiona na grube ryby.
Writ ne exeat republica
W Stanach Zjednoczonych podatkowi dłużnicy nie są pozbawiani wolności, a tylko oszuści podatkowi czasem lądują w więzieniu. Wyjątek stanowi klauzula zakazu wyjazdu, po łacinie zwana writ ne exeat republica (I.R.C. section 7402(a) oraz 28 U.S.C. section 1651). Ma ona służyć zatrzymaniu w kraju podatnika, który ma duże podatkowe zaległości, zamierza opuścić kraj i pewnie nie wróci.
Choć klauzula ta pojawiła się w ustawie podatkowej w roku 1918, nieczęsto była używana. Nie jest łatwo inspektorom skarbówki zidentyfikować podatników, którzy uciekają za morze ze swoimi majątkami. Nakaz ten stosowany jest bardzo rzadko, w wyjątkowych sytuacjach, gdy zwiodły wszystkie inne metody windykacyjne.
IRS opisuje metody międzynarodowej windykacji należności podatkowych na witrynie internetowej: www.irs.gov/irm/part5/irm_05-021-003.html. W Internecie szukaj „Collection Tools for International Cases”.
Wniosek
Polska nie ma ze Stanami umowy o ściąganiu należności podatkowych, a zatrzymanie na granicy podatkowych dłużników stosowane jest wyjątkowo, tylko wobec grubych tuzów, winnych setki tysięcy czy miliony dolarów. Mimo to zaległości podatkowe to poważna sprawa.
Jeżeli wyjedziesz z USA pozostawiając za sobą podatkowy zastaw (tax lien), to będzie on rósł, powiększany przez odsetki i kary. Gdybyś kiedyś zechciał wrócić, by zacząć w Stanach życie od nowa, zastałbyś swoją wierzytelność zrujnowaną przez wielotysięczne zaległości podatkowe. Przydarzyło się to wielu lekkomyślnym imigrantom. Miej to na uwadze w nadchodzącym sezonie podatkowym.
Ewa Malcher
