Reklama

Samotność nastolatków w erze technologii

15 letni Adrian był zawsze cichy i nieśmiały. W szkole trudno było mu nawiązać bliższe relacje, w przerwach na lunch większość jego rówieśników spędzała przerwy na głośnych rozmowach lub żartach, w których on nigdy nie potrafił się odnaleźć. Wszystko zmieniło się, kiedy odkrył gry online. Tam, za ekranem komputera, czuł się swobodniej.

Katarzyna Pilewicz
12/19/2024 05:24 PM

Samotność nastolatków w erze technologii

Autor: Adobe Stock

Wirtualne awatary dawały mu anonimowość, której potrzebował, aby się otworzyć. Po raz pierwszy w życiu miał poczucie, że przynależy do jakiejś grupy. Z czasem zaczął zauważać, że te relacje mają swoje ograniczenia. Gdy w jego życiu pojawiły się trudności – rodzice często się kłócili, a oceny w szkole zaczęły spadać – nikt z wirtualnych przyjaciół nie pytał, jak się czuje. Choć codziennie spędzał czas z ludźmi online, nadal czuł się samotny. Samotność pogłębiały też media społecznościowe. Zdjęcia rówieśników z imprez, wyjazdów czy spotkań w grupach przypominały mu, jak wiele go omija. Z czasem zaczął unikać szkoły – wydawało mu się, że nikogo tam nie obchodzi czy w ogóle jest obecny. Wtedy nadszedł kryzys, rodzice zauważyli, że syn zamyka się w sobie i coraz rzadziej wychodzi z pokoju. Po długiej rozmowie udało im się przekonać go do spróbowania czegoś nowego – dołączenia do lokalnej grupy młodzieżowej. Na początku Adrian był sceptyczny, ale z czasem odkrył, że spotkania twarzą w twarz dają mu coś, czego brakowało w relacjach online – autentyczność i poczucie akceptacji.

Cyfrowa iluzja bliskości

W dzisiejszych czasach technologia dominuje nad niemal każdym aspektem życia, a kontakt z drugim człowiekiem wydaje się łatwiejszy niż kiedykolwiek. Portale społecznościowe, aplikacje do komunikacji, fora czy gry online umożliwiają natychmiastowe połączenie z ludźmi na całym świecie. Paradoksalnie jednak, coraz więcej nastolatków odczuwa samotność i izolację. Jak to możliwe w świecie pozornie nieograniczonej łączności? Dzieje się tak dlatego, że technologie często oferują jedynie iluzję bliskości. Media społecznościowe zachęcają do budowania wizerunku, a nie do autentycznego wyrażania siebie. Nastolatki mogą czuć presję, by pokazywać swoje życie jako idealne, co prowadzi do porównań i poczucia bycia niewystarczająco dobrym. Tymczasem interakcje online rzadko zastępują głębokie, osobiste relacje, jakie buduje się w realnym świecie.

Wpływ technologii na zdrowie psychiczne

Badania pokazują, że nadmierne korzystanie z technologii, szczególnie mediów społecznościowych, może prowadzić do obniżenia samooceny, lęków i depresji. Jednym z powodów jest tzw. FOMO (ang. fear of missing out), czyli lęk przed byciem pominiętym. Kiedy nastolatkowie widzą zdjęcia i posty przedstawiające innych w towarzystwie, na imprezach czy podczas ekscytujących wakacji, mogą czuć się wykluczeni, nawet jeśli ich własne życie jest równie interesujące.

Technologia także odciąga młodych ludzi od interakcji w świecie rzeczywistym. Zamiast spotkać się z przyjaciółmi, wielu nastolatków spędza godziny na scrollowaniu mediów społecznościowych, oglądaniu filmów na YouTube czy graniu online. W rezultacie ich umiejętności społeczne oraz umiejętności rozwiązywania problemów mogą zanikać, co z kolei prowadzi do większej izolacji.

Coraz częściej technologia staje się również barierą w relacjach rodzinnych. Nastolatkowie spędzają czas z telefonami podczas rodzinnych posiłków czy rozmów z bliskimi, co utrudnia budowanie więzi i wzajemne zrozumienie, i często prowadzi do kłótni. Brak wsparcia w rodzinie może jeszcze bardziej pogłębiać poczucie samotności.

Jak temu zaradzić?

Samotność w erze technologii to problem, który wymaga uwagi zarówno młodzieży, jak i dorosłych. Choć technologia może być źródłem wsparcia i rozrywki, ważne jest, aby nie zastępowała prawdziwych relacji. Kluczem jest znalezienie równowagi między światem online a rzeczywistością, w której głębokie i autentyczne więzi z innymi są niezbędne dla zdrowia psychicznego i poczucia spełnienia. Choć technologia nie jest jedyną przyczyną samotności nastolatków, istnieją sposoby, aby ograniczyć jej negatywny wpływ na relacje i zdrowie psychiczne młodych ludzi. Wiele zależy od nas, dorosłych, rodziców i nauczycieli. Wsparcie, otwartość na rozmowy o problemach młodych ludzi, zachęcanie ich do rozmów twarzą w twarz, wspólnego spędzania czasu oraz uświadamianie im, że życie online nie odzwierciedla rzeczywistości, może pomóc uniknąć presji związanej z porównywaniem się z innymi. Wprowadzenie zasad dotyczących korzystania z urządzeń może pomóc w znalezieniu czasu na aktywności offline, takie jak sport, hobby czy spotkania z przyjaciółmi.

Dr Katarzyna Pilewicz, LCPC, CADC

doktor psychologii i specjalista od uzależnień. Ukończyła Adler University w Chicago w dziedzinie psychologii klinicznej. Doktorat obroniła w Walden University zajmując się wpływem psychologii pozytywnej na poprawę stanu psychiki człowieka. Autorka licznych publikacji popularnonaukowych w dziedzinie psychologii i higieny psychicznej w amerykańskim wydaniu Magazynu „Polonia” i w “Dzienniku Związkowym” w Chicago. Prowadzi swoją klinikę w trzech lokalizacjach na przedmieściach Chicago, gdzie prowadzi psychoterapię dla młodzieży oraz dorosłych z problemami natury psychologicznej, pomagając w powrocie do wyższej jakości życia.