Reklama

W pułapce zakupów – jak uniknąć kompulsywnego kupowania?

Ewa zawsze kochała święta. Pachnąca choinka, ciepło rodzinnego domu i radość z obdarowywania bliskich były dla niej najważniejsze. Jednak w ostatnich latach coś się zmieniło. Zamiast cieszyć się magią grudniowych dni, coraz częściej czuła się przytłoczona… zakupami.

Katarzyna Pilewicz
12/05/2024 04:47 PM

W pułapce zakupów – jak uniknąć kompulsywnego kupowania?

Autor: Adobe Stock

A wszystko zaczęło się niewinnie. Jedna promocja w ulubionym sklepie, później kolejna. „Jeszcze tylko jeden prezent, jeszcze jedna dekoracja” – powtarzała sobie. Chciała, aby wszystko było idealne. W ostatni Black Friday straciła kontrolę. Nakupowała rzeczy, które wydawały się okazjami, ale gdy wróciła do domu z pełnymi torbami, okazało się, że większość zakupów jest zupełnie nieprzydatna. Ponadto, po raz kolejny musiała ukryć wydatki przed mężem. Karty kredytowe były na wyczerpaniu, a wyrzuty sumienia rosły.

„Po co kupiłam ten kolejny zestaw ręczników?” – pytała samą siebie, widząc piętrzące się paczki. Następnego dnia zwróciła się o pomoc do psychologa. Kilka tygodni później odkryła, że jej kompulsywne zakupy były próbą zrekompensowania emocjonalnych braków – wrażenia, że jako mama i żona nie robi wystarczająco dużo. Terapia pomogła jej zrozumieć, że bliscy bardziej cenią czas spędzony razem niż drogie prezenty.

Przedświąteczne zakupy

Okres przedświąteczny to czas, kiedy galerie handlowe tętnią życiem, a promocje kuszą nas na każdym kroku. Niestety, dla niektórych ten czas może stać się prawdziwym wyzwaniem – szczególnie dla osób zmagających się z shopoholizmem, czyli uzależnieniem od zakupów. Kompulsywne kupowanie może prowadzić do problemów finansowych, stresu i poczucia winy.

Jak rozpoznać problem?

Shopoholizm to forma uzależnienia, w której osoba odczuwa nieodpartą potrzebę robienia zakupów, często kupując rzeczy, których nie potrzebuje lub na które jej nie stać. W okresie przedświątecznym, gdy reklamy zachęcają do kupowania prezentów i różnych „okazji”, problem ten może się nasilić. Black Friday, Cyber Monday i inne promocje zwiększają pokusę nadmiernego wydawania. W tym czasie mamy nieodpartą chęć obdarowywania rodziny i przyjaciół nasiloną presją społeczną wynikającą z reklam, które promują obraz idealnych świąt pełnych drogich prezentów.

Objawy shopoholizmu:

• Kupowanie pod wpływem impulsu, bez wcześniejszego planu.
• Poczucie euforii podczas zakupów, a następnie wyrzuty sumienia.
• Ukrywanie przed bliskimi zakupów lub ich prawdziwego kosztu.
• Problemy finansowe wynikające z nadmiernych wydatków.

Jak sobie radzić?

Zacznij od zaplanowania budżetu. Określ, ile możesz wydać na prezenty i inne wydatki świąteczne. Trzymaj się tego limitu. Zanim wyjdziesz do sklepu, przygotuj listę rzeczy do kupienia i nie wychodź poza nią. Jeśli planujesz zakupić coś drogiego, daj sobie 24 godziny na zastanowienie, zanim wyciągniesz kartę kredytową. Jeśli jesteś wrażliwy na impulsy, wchodź tylko do sklepów, które masz na liście zakupów.

Gdy jednak kupowanie stanie się problematyczne, nie bagatelizuj tego. Uzależnienie od zakupów, podobnie jak inne nałogi, wymaga wsparcia i pracy nad sobą. Święta to czas radości i bliskości z rodziną – pamiętaj, że najważniejsze prezenty to te, które nie kosztują: uwaga, ciepło i miłość.

Dr Katarzyna Pilewicz, LCPC, CADC

doktor psychologii i specjalista od uzależnień. Ukończyła Adler University w Chicago w dziedzinie psychologii klinicznej. Doktorat obroniła w Walden University zajmując się wpływem psychologii pozytywnej na poprawę stanu psychiki człowieka. Autorka licznych publikacji popularnonaukowych w dziedzinie psychologii i higieny psychicznej w amerykańskim wydaniu Magazynu „Polonia” i w “Dzienniku Związkowym” w Chicago. Prowadzi swoją klinikę w trzech lokalizacjach na przedmieściach Chicago, gdzie prowadzi psychoterapię dla młodzieży oraz dorosłych z problemami natury psychologicznej, pomagając w powrocie do wyższej jakości życia.