LISTOPAD 2023
7.11 - Zmarł Józef Wybieralski, jeden z najlepszych w historii polskich hokeistów na trawie, uczestnik igrzysk olimpijskich w Monachium. W reprezentacji rozegrał 138 meczów i zdobył 29 bramek. Przez całą karierę występował w Warcie Poznań - miał 77 lat.
9.11 - W wieku 76 lat zmarł Tadeusz Pagiński, przez wiele lat trener kadry narodowej florecistek, wychowawca wielu pokoleń zawodniczek, m.in. Sylwii Gruchały, którą doprowadził do olimpijskiego brązu w Atenach (2004), a cztery lata wcześniej w Sydney drużyna pod jego wodzą wywalczyła srebrny medal. Absolwent Wyższej Szkoły Wychowania Fizycznego w Gdańsku przeszedł wszystkie etapy szkoleniowego wtajemniczenia - był instruktorem, trenerem, a w 2000 roku Polski Związek Szermierczy nadał mu tytuł fechmistrza.
12.11 - Odeszła Helena Pilejczyk, jedna z najlepszych w historii polskich panczenistek. Związana przez ponad 70 lat z Elblągiem łyżwiarka najcenniejszy sukces odnotowała 21 lutego 1960 r. w amerykańskim Squaw Valley, gdzie wywalczyła brązowy medal olimpijski w wyścigu na 1500 metrów. Przegrała tylko z Rosjanką Lidią Skoblikową i koleżanką z reprezentacji Elwirą Seroczyńską. Poza tym zdobyła srebro na 1000 m w mistrzostwach świata w 1960. 37 razy była mistrzynią Polski, ustanowiła 48 rekordów kraju - miała 92 lata.
25.11 - W wieku 80 lat zmarł Terry Venables, były selekcjoner piłkarskiej reprezentacji Anglii, trener wielu angielskich zespołów i Barcelony. Drużynę narodową prowadził w latach 1994-96 i dotarł z nią do półfinału mistrzostw Europy w 1996 roku, których ekipa "Trzech Lwów" była gospodarzem. Jako szkoleniowiec klubowy wywalczył z Barceloną mistrzostwo Hiszpanii w 1985 roku, rok później dotarł do finału Pucharu Europy, a w 1991 roku sięgnął z Tottenhamem Hotspur po Puchar Anglii.
26.11 - W wieku 77 lat umarła Teresa Zarzeczańska-Różańska. 30 sierpnia 1975 roku jako pierwsza Polka, i czwarta kobieta w historii, przepłynęła wpław kanał La Manche. Trasę z Dover do Francji pokonała w 11 godzin i 10 minut. Była zawodniczką sekcji pływackiej Lecha Poznań, multimedalistką mistrzostw Polski, rekordzistką kraju w stylu klasycznym. W latach 1972-77 reprezentowała Klub Płetwonurków LOK "Delfin" i była członkinią kadry narodowej w płetwonurkowaniu oraz ratownictwie wodnym.
GRUDZIEŃ 2023
13.12 - W wieku 86 lat odszedł Wojciech Łazarek. W latach 1986-89 był selekcjonerem piłkarskiej reprezentacji Polski, a w okresie 2002-04 prowadził kadrę Sudanu. Trenował też m.in. Lechię Gdańsk, Zawiszę Bydgoszcz, Lecha Poznań - z którym po dwa razy wywalczył mistrzostwo i puchar kraju - ŁKS Łódź, Wisłę Kraków, Widzew Łódź, Śląsk Wrocław i Jagiellonię Białystok, a także szwedzki Trelleborgs FF oraz drużyny z Egiptu, Izraela i Arabii Saudyjskiej. W 1983 i 1984 r. został Trenerem Roku w plebiscycie tygodnika "Piłka Nożna". Był jedną z najbarwniejszych postaci polskiego futbolu. Słynął m.in. z poczucia humoru i oryginalnych, dowcipnych wypowiedzi.
19.12 - W wieku 75 lat zmarł Janusz Gortat, pięściarz i trener, dwukrotny (1972 i 1976) brązowy medalista olimpijski w wadze półciężkiej, a także wicemistrz Europy (1973); stoczył 317 walk, z czego 272 wygrał.
STYCZEŃ 2024
5.01 - W wieku 92 lat zmarł Mario Zagallo, legenda brazylijskiej piłki nożnej, pierwszy, który jako zawodnik i trener zdobył mistrzostwo świata. Łącznie miał w dorobku cztery mundialowe tryumfy. Wcześniej marzył, by zostać pilotem, lecz przeszkodził mu w tym słaby wzrok. Nazywany "profesorem" Zagallo odegrał znaczącą rolę w wywalczeniu przez "Canarinhos" czterech z pięciu tytułów mistrza globu - jako piłkarz dwukrotnie sięgnął po Puchar Świata - w 1958 r. w Szwecji i cztery lata później w Chile. "Gdy po raz pierwszy zostaliśmy mistrzami świata, miałem 27 lat, a Pele - 17. Dlatego nigdy nie powiem, że +grałem z Pele+. To on grał ze mną…" - zauważył w jednym z wywiadów. Jako trener poprowadził drużynę do tryumfu w mundialu w Meksyku (1970), a stworzony przez niego zespół - w składzie m.in. z Pele, Jairzinho, Rivellino czy Tostao - przez wielu uznawany jest za najlepszy w historii futbolu. W meczu o trzecie miejsce MŚ w RFN (1974) Brazylia przegrała z Polską 0:1 - co sprawiło, że musiał pożegnać się z posadą. W 1994 roku na boiskach USA był asystentem Carlosa Alberto Parreiry i po raz czwarty cieszył się z mistrzostwa świata Brazylii. Z kolei cztery lata później we Francji ponownie z nim w roli selekcjonera ekipa "Selecao" dotarła do finału, w którym uległa gospodarzom 0:3.
8.01 - W wieku 78 lat zmarł Franz Beckenbauer, niemiecki piłkarz i trener. Określany jako "Kaiser" ("Cesarz"), jest uznawany za jednego z najlepszych piłkarzy w historii światowego futbolu. Dwukrotnie zdobył "Złotą Piłkę" - w 1972 i 1976 roku. Jako zawodnik wywalczył z reprezentacją RFN trzy medale mistrzostw świata: w 1966 roku - drugie miejsce, w 1970 - trzecie, a w 1974 - pierwsze. Zdobył też mistrzostwo Europy (1972) i wicemistrzostwo (1976). Był związany z Bayernem Monachium (1964-77). Jako selekcjoner doprowadził niemieckich piłkarzy do mistrzostwa świata w 1990 roku, a cztery lata wcześniej (1986) - do wicemistrzostwa.
17.01 - W wieku 29 lat zmarł Shawn Barber, rekordzista Kanady (6,00) i mistrz świata z 2015 roku w skoku o tyczce. Agent zawodnika Paul Doyle potwierdził, że zgon nastąpił w domu w Kirkwood w Teksasie z powodu powikłań medycznych.
22.01 - W wieku 79 lat zmarł Luigi "Gigi" Riva, najlepszy strzelec w historii piłkarskiej reprezentacji Włoch (35 goli), mistrz Europy z 1968 roku, wicemistrz świata z 1970 i trzykrotny król strzelców Serie A. Włoska federacja pożegnała go jako "jednego z najlepszych napastników wszech czasów". Prawie całą karierę spędził w Cagliari, dla którego strzelił 164 bramki w 315 meczach i przyczynił się do zdobycia jedynego w historii mistrzostwa Włoch w 1970 roku. Był honorowym prezesem klubu z Sardynii.
LUTY 2024
1.02 - W wieku 87 lat zmarł Michel Jazy, francuski biegacz, wicemistrz olimpijski, dwukrotny mistrz Europy, dziewięciokrotny rekordzista globu w konkurencjach nieolimpijskich. Był synem polskich emigrantów. Na igrzyskach w Rzymie (1960) zdobył srebrny medal na 1500 m. Dwa lata później w tej samej konkurencji na mistrzostwach Europy w Belgradzie finiszował na pierwszym miejscu, a w 1966 roku w Budapeszcie zdominował bieg na 5000 m.
17.02 - W wieku 89 lat zmarła w Australii gimnastyczka sportowa Lidia Szczerbińska-Król, która z koleżankami zdobyła brązowy medal olimpijski w Melbourne w 1956 roku w rywalizacji drużynowej z przyborem.
20.02 - Na atak serca zmarł Andreas Brehme, były piłkarz reprezentacji Niemiec, mistrz świata z 1990 roku, wicemistrz świata z 1986 i wicemistrz Europy z 1992. W finałowym meczu mundialu we Włoszech w 1990 roku przeciwko Argentynie zdobył jedyną bramkę, wykorzystując rzut karny w 85. minucie. W latach 1984-94 w reprezentacji rozegrał 86 meczów, zdobywając osiem bramek. Grał na pozycji obrońcy lub pomocnika. Był zawodnikiem m.in. Bayernu Monachium, Interu Mediolan i Realu Saragossa - miał 63 lata.
MARZEC 2024
31.03 - W wieku 90 lat zmarł honorowy prezes Polonii Warszawa Jerzy Piekarzewski. Był związany z "Czarnymi Koszulami" od 1945 roku, a zaczynał jako… klubowa maskotka. W 1955 roku został kierownikiem sekcji piłkarskiej, a następnie prezesem. W czasie jego prezesury, w 1993 roku, drużyna wróciła do najwyższej klasy rozrywkowej. W 1999 roku jako jedyny został wyróżniony tytułem honorowego prezesa klubu.
31.03 - W wieku 87 lat zmarł Władysław Pałaszewski, reprezentant kraju w siatkówce, trener narodowego zespołu i sędzia międzynarodowy. Jako zawodnik grał w barwach Sparty Legnica, AZS i Gwardii Wrocław, z którą zdobył dwa medale mistrzostw Polski. 13 razy wystąpił w reprezentacji Polski, w tym na mistrzostwach świata w 1962 roku (szóste miejsce). W roli szkoleniowca czterokrotnie sięgnął po mistrzostwo kraju (1972 z Resovią Rzeszów, 1980–82 z Gwardią Wrocław). Pełnił też funkcję asystenta trenera reprezentacji Polski kobiet podczas igrzysk w Tokio (1964), asystenta trenera męskiej kadry podczas olimpiady w Moskwie (1980), którą prowadził również w zastępstwie Aleksandra Skiby oraz Huberta Wagnera. Spełniał się także jako arbiter, m.in. sędziował finał kobiet w igrzyskach w Montrealu w 1976 roku.
KWIECIEŃ 2024
13.04 - W wieku 45 lat zmarła szachistka Joanna Dworakowska. Była m.in. trzykrotną mistrzynią kraju w klasycznej odmianie, dwukrotną w szachach szybkich i trzykrotną w błyskawicznych. Sześciokrotnie reprezentowała Polskę na Olimpiadzie Szachowej, zdobywając z drużyną brązowy medal w 2002 roku. W 2009 roku wywalczyła brązowy medal za wynik indywidualny w drużynowych mistrzostwach świata. W drużynowych mistrzostwach Europy zdobyła wspólnie z drużyną m.in. złoto w 2005 i srebro w 2007 roku. Najwyższy ranking FIDE w karierze osiągnęła 1 kwietnia 2002 roku - z wynikiem 2445 punktów była klasyfikowana wówczas na 24. miejscu.
15.04 - W wieku 78 lat zmarł niemiecki piłkarz, napastnik, Bernd Hoelzenbein, mistrz świata (1974). Zagrał w sześciu z siedmiu meczów, m.in. z Polską (1:0). Karierę reprezentacyjną zakończył na mundialu w Argentynie w 1978 roku, po przegranym 2:3 meczu z Austrią, w którym strzelił swoją piątą bramkę w barwach narodowych.
23.04 - W wieku 79 lat w Saint-Mandrier-sur-Mer niedaleko Tulonu zmarł piłkarz reprezentacji Polski Andrzej Jarosik, mistrz olimpijski z Monachium (1972). W kadrze narodowej wystąpił 25 razy, strzelił 11 bramek. W latach 1962-74 rozegrał w barwach Zagłębia Sosnowiec 265 meczów, w których strzelił 113 goli. W sezonach 1969/70 i 1970/71 był królem strzelców najwyższej klasy rozgrywkowej w Polsce.
23.04 - W wieku 80 lat zmarł W Saporro słynny japoński skoczek narciarski Yukio Kasaya, mistrz olimpijski z 1972 roku, wielki rywal Wojciecha Fortuny z tamtych igrzysk w Sapporo.
MAJ 2024
5.05 - W wieku 85 lat zmarł argentyński trener piłkarski Cesar Luis Menotti. W 1978 roku zdobył z reprezentacją tego kraju, gospodarzem turnieju, mistrzostwo świata. Prowadził również m.in. zespół narodowy Meksyku (1991-92). Pracował też m.in. Barcelonie, którą doprowadził do tryumfu w Pucharze Króla i Superpucharze Hiszpanii, trenował też Atletico Madryt. Znany był m.in. z długich włosów i niemal nieodłącznego papierosa w dłoni. Palenie rzucił w 2011 roku.
18.05 - W wieku 93 lat zmarł profesor Kajetan Hądzelek, wieloletni (1979–80 i 1993–2000) prezes Polskiego Związku Koszykówki, honorowy szef federacji, wykładowca akademicki. Był erudytą i człowiekiem wielkiej kultury osobistej. W okresie studiów grał w koszykówkę - był reprezentantem Polski i zespołów KS Spójnia Łódź oraz AZS AWF Warszawa. W 1954 roku został pracownikiem dydaktyczno-naukowym stołecznej AWF, a później pełnił tam także funkcje kierownicze. Był autorem wielu publikacji na temat historii polskiego sportu i ruchu olimpijskiego. Jego zasługi dla światowej koszykówki zostały docenione w 2007 roku, gdy otrzymał tytuł Honorowego Członka Zarządu FIBA Europe (Międzynarodowej Federacji Koszykówki).
CZERWIEC 2024
9.06 - W wieku 56 lat zmarła Beata Maksymow-Wendt, reprezentantka Polski w judo, dwukrotna mistrzyni świata i trzykrotna mistrzyni Europy oraz uczestniczka trzech igrzysk olimpijskich. Przyczyną śmierci były powikłania po operacji woreczka żółciowego. Pochodząca z Czeladzi zawodniczka o wdzięcznym pseudonimie "Kruszynka" startując w najcięższej kategorii łącznie zdobyła 18 indywidualnych medali mistrzostw świata i Europy oraz dwa drużynowe. Najlepszym jej wynikiem olimpijskim było piąte miejsce w Barcelonie (1992) i Atlancie (1996). 24 razy była mistrzynią kraju.
11.06 - W wieku 81 lat zmarł trener piłkarski Orest Lenczyk. Był piłkarzem klubów niższych klas, na początku lat 70. rozpoczął pracę szkoleniową. Prowadził Karpaty Krosno, Siarkę Tarnobrzeg, jako asystent pracował w Stali Rzeszów, Stali Mielec i Wiśle Kraków, w której w 1977 roku rozpoczął samodzielną pracę na poziomie ekstraklasy. W najwyższej klasie rozgrywkowej po raz ostatni zasiadł na ławce trenera w maju 2014 roku. Prowadził drużyny - według różnych statystyk - w ok. 580 meczach. "Białą Gwiazdę" dwukrotnie (1978 i 2001) doprowadził do mistrzostwa Polski, ze Śląskiem Wrocław sięgnął po tytuł w 2012 roku. Jego drużyny sześć razy zakończyły sezon w czołowej trójce ekstraklasy. Superpuchar Polski wywalczył z GKS Katowice (1995) Śląskiem (2012). Słynął z twardej ręki, zamiłowania do przygotowania fizycznego, duży nacisk kładł na sprawność ogólną zawodników. Współpracował z dr. Jerzym Wielkoszyńskim (1930-2010), fizjologiem i specjalistą fizjoterapii. Tygodnik "Piłka Nożna" dwukrotnie - w 1990 i 2006 roku - przyznał mu tytuł Trener Roku. W 2011 roku został uznany najlepszym szkoleniowcem Ekstraklasy. Jego pasją była muzyka poważna.
12.06 - Zmarł koszykarz i trener Jerry West, członek Galerii Sławy, który był inspiracją dla logo ligi NBA. Mistrz olimpijski z Rzymu (1960). Zdobył 9 tytułów mistrzowskich NBA jako zawodnik, skaut, trener, dyrektor i konsultant. Był uczestnikiem Meczu Gwiazd w każdym sezonie 14-letniej kariery w Los Angeles Lakers. Po zakończeniu zawodniczej kariery "Jeziorowcy" zastrzegli jego numer 44 - miał 86 lat.
29.06 - W Warszawie w wieku 88 lat zmarł trener zapaśniczy Janusz Tracewski. W latach 1969-80 prowadził kadrę narodową "klasyków". Pod jego wodzą polskie zapasy zaczęły odnosić wielkie sukcesy, a jego zawodnicy wywalczyli łącznie 56 medali olimpijskich oraz mistrzostw świata i Europy. Po zakończeniu kariery szkoleniowej, był m.in. dyrektorem Departamentu Sportu Wyczynowego w Urzędzie Kultury Fizycznej i Sportu, szefem misji olimpijskich PKOl, a także członkiem Komisji Trenerskiej światowej federacji zapaśniczej (FILA).
LIPIEC 2024
5.07 - W wieku 99 lat w domu opieki w rodzinnym Clermont-Ferrand zmarł Raphael Geminiani, legenda Tour de France. W największym wyścigu kolarskim uczestniczył w sumie 48 razy - wpierw jako zawodnik, a później m.in. jako dyrektor sportowy drużyn. W latach 1949-55 wygrał łącznie siedem etapów "Wielkiej Pętli". W 1951 roku zajął w całym wyścigu drugie miejsce, a w 1958 - trzecie. Zakładał koszulkę lidera w trzech wielkich wyścigach - Tour de France, Giro d'Italia i Vuelta a Espana.
29.07 - W wieku 89 lat zmarł Józef Szmidt, mistrz olimpijski w trójskoku (1960 i 1964), były rekordzista świata, dwukrotny złoty medalista mistrzostw Europy. Pierwszy, w tej konkurencji pokonał granicę 17 metrów. Rekordowy skok -17.03 m - oddał 5 sierpnia 1960 roku na Stadionie Leśnym w Olsztynie, poprawiając - na żużlowym rozbiegu - o 33 cm osiągnięcie Rosjanina Olega Fiedosiejewa. Stroniący od rozgłosu i mediów ostatnie lata życia spędził we wsi Zagozd koło Drawska Pomorskiego, gdzie - po powrocie do Polski z emigracji w Niemczech - kupił gospodarstwo i hodował kozy.
SIERPIEŃ 2024
6.08 - W wieku 82 lat zmarł Waldemar Marszałek, jeden z najlepszych motorowodniaków w historii. Warszawiak z urodzenia, wychował się na prawym brzegu Wisły i z najdłuższą z polskich rzek związał się na całe sportowe życie, podobnie jak klubem Polonia. Wywalczył 6 tytułów mistrza świata, a łącznie miał w dorobku 27 medali mistrzostw globu i Europy. Miał wiele poważnych wypadków, kilka razy walczył o życie, m.in. w kwietniu 1982 roku podczas zawodów pod Berlinem na jeziorze Gatow przeżył nawet śmierć kliniczną.
18.08 - W wieku 76 lat zmarł w Krakowie Franciszek Smuda, "Franz", selekcjoner piłkarskiej reprezentacji Polski (2009-12). Od kilku lat chorował na nowotwór krwi. Jako piłkarz grał na pozycji obrońcy w Unii Racibórz, Odrze Wodzisław, Stali Mielec i Piaście Gliwice. Na początku lat 70. wyjechał do Stanów Zjednoczonych, po powrocie do kraju bronił barw Legii Warszawa, karierę piłkarską zakończył w klubach niemieckich. Tam też zaczął pracę szkoleniową, później próbował szczęścia w klubach tureckich, a od 1993 roku pracował w Polsce, z krótkimi epizodami na Cyprze i w Niemczech. Rozpoczął w Stali Mielec, ale największe sukcesy odniósł w Widzewie, z którym zdobył wicemistrzostwo kraju i dwa razy z rzędu tryumfował w ekstraklasie. W sezonie 1996/97 awansował z łodzianami do Ligi Mistrzów. Po trzecie w karierze mistrzostwo Polski sięgnął w 1999 roku z Wisłą Kraków. Kilka miesięcy później "Franz" prowadził już Legię Warszawa, później Odrę Wodzisław, Zagłębie Lubin i Lecha Poznań. 29 października 2009 r. został selekcjonerem drużyny narodowej. Po nieudanych dla reprezentacji Polski Mistrzostwach Europy w 2012 r., wrócił do pracy w klubach - trenował ponownie Wisłę i Widzew oraz Górnika Łęczna. Mówiono o nim, że ma wyjątkową umiejętność mobilizowania zawodników, wyzwalania w nich dodatkowej motywacji. "Trener musi mieć serce na dłoni, ale bat w ręku" - tak sam przedstawiał swoją filozofię pracy.
23.08 - W wieku 58 lat zmarła norweska biegaczka narciarska, trzykrotna medalistka olimpijska Trude Dybendahl. Zdobyła także sześć medali: złoty, dwa srebrne i trzy brązowe w mistrzostwach świata.
24.08 - W wieku 70 lat w Kolonii po długiej walce z nowotworem zmarł niemiecki trener piłkarski Christoph Daum. Karierę trenerską rozpoczął w FC Koeln, później pracował w VfB Stuttgart, Besiktasie Stambuł, Bayerze Leverkusen, Austrii Wiedeń, Fenerbahce Stambuł i Eintrachcie Frankfurt. W latach 2016-17 prowadził reprezentację Rumunii. W 2000 r. miał zostać selekcjonerem niemieckiej drużyny narodowej, jednak nie doszło do tego, gdyż na jaw wyszło jego uzależnienie od narkotyków.
26.08 - W wieku 76 lat zmarł znany szwedzki trener piłkarski Sven-Goran Eriksson, m.in. były selekcjoner reprezentacji Anglii (2001-06). W czasie blisko 40-letniej kariery szkoleniowej pracował też z drużynami narodowymi Meksyku, Wybrzeża Kości Słoniowej i Filipin oraz w takich klubach, jak m.in. Benfica Lizbona, AS Roma, Lazio Rzym, Manchester City czy zespołach chińskich. Na początku 2024 roku ogłosił, że jest chory na raka trzustki.
WRZESIEŃ 2024
2.09 - W wieku 87 lat zmarł trzykrotny mistrz olimpijski w zapasach w stylu wolnym Aleksander Miedwied. Białorusin uchodził za jednego z najlepszych zawodników stylu wolnego w historii. W barwach ZSRS złoty medal igrzysk olimpijskich wywalczył w Tokio (1964) i Meksyku (1968) w wadze 97 kg oraz w Monachium (1972) w kategorii powyżej 100 kg. Zdobył też siedem złotych medali mistrzostw świata (1962-71) oraz srebrny i brązowy. Z mistrzostw Europy przywiózł trzy złota.
18.09 - W wieku 59 lat zmarł włoski piłkarz Salvatore Schillaci, król strzelców mundialu w 1990 roku w Italii. Były zawodnik Messiny, Juventusu Turyn i Interu Mediolan od lat zmagał się z nowotworem.
30.09 - W wieku 58 lat zmarł jeden z najlepszych defensorów zawodowej ligi NBA Dikembe Mutombo. Koszykarz, który był światowym ambasadorem tej dyscypliny, od kilku lat walczył z guzem mózgu. Urodził się w Kinszasie w Demokratycznej Republice Konga i wywodził z plemienia Luba Mutombo. Na parkietach NBA spędził 18 sezonów, był ośmiokrotnym uczestnikiem Meczu Gwiazd, czterokrotnym najlepszym defensywnym graczem roku. W 2001 roku pierwszy i jedyny raz wystąpił w finałach NBA w barwach Philadelphii 76ers.
PAŹDZIERNIK 2024
6.10 - W wieku 73 lat zmarł holenderski piłkarz Johan Neeskens, wicemistrz świata z 1974 i 1978 roku. W latach 1970-74 z Ajaksem Amsterdam zdobył dwa mistrzostwa Holandii, trzy Puchary Europy i dwa Superpuchary UEFA, a z Barceloną Puchar Hiszpanii i Puchar Zdobywców Pucharów. W latach 1970-81 strzelił 17 bramek w 49 meczach kadry narodowej. Uchodził za jednego z najlepszych piłkarzy XX wieku. Jako trener, przez cztery lata prowadził NEC Nijmegen, był także asystentem Franka Rijkaarda w Barcelonie i pełnił różne funkcje w sztabach szkoleniowych innych drużyn, w tym Galatasaray Stambuł i reprezentacji Australii.
