Reklama

Mroczne tajemnice w rodzinie

Katarzyna Pilewicz
07/11/2024 09:46 PM

Kilka dni po wymarzonym ślubie, Weronika dowiedziała się, że ojciec, który ją wychował nie jest jej biologicznym tatą. Po początkowym szoku, obezwładniły ją silne emocje, rozczarowanie, wstręt, poczucie zdrady. I pojawiły się pytania, kto jest moim biologicznym ojcem? Okazało się, że to człowiek, który dożywotnio siedzi w więzieniu za zabójstwo kilku osób.

W bolesny sposób stało się dla niej jasne, że jest córką seryjnego mordercy. Dwadzieścia osiem lat życia w niewiedzy, w nieprawdziwej rzeczywistości i kłamstwie. Spadł na nią ciężar najgłębszego sekretu rodziny. Zbyt wiele, aby poradzić sobie z tym bez profesjonalnej pomocy. W zacisznym gabinecie psychologa czekało ją wiele wysiłku, aby przeprocesować wszystko to, co na nią spadło.

Sekrety dobre i złe

Prawdą jest, że wiele rodzin ma swoje sekrety trzymane głęboko poza zasięgiem oczu i uszu osób nieuprawnionych. Małe sekrety, szczególnie te, które rodzą się z intymności, radości i wspólnych doświadczeń mogą zacieśnić więzi i wzmocnić bliskość członków rodziny. Przykładem jest sekretny język, jakim posługują się dzieci, aby nie wtajemniczać dorosłych w swoje zabawy, wewnętrzne dowcipy, powstałe w wyniku wspólnie przeżytych doświadczeń, rozumiane tylko przez wtajemniczonych, wewnętrzne tradycje, jak na przykład kupowanie nowych butów przed każdym Świętem Wielkiej Nocy czy niespodzianki przygotowywane dla członków rodziny.

Są też i mroczne sekrety, pełne bólu, traumatycznych przeżyć, niechcianych doświadczeń, diagnoz medycznych i przestępstw. Ciemne tajemnice tworzą nieszczerą atmosferę, burzą harmonię pomiędzy członkami rodziny, niszczą zdrowie psychiczne, zaufanie i miłość. Choć ukrywane, pozostawiają swoje piętno i kładą się cieniem na następnych pokoleniach.

Oto trzy typy mrocznych sekretów:

Prywatne sekretyTo sekret utrzymywany przez jedną osobę przed resztą rodziny. Na przykład młoda studentka zgwałcona przez kolegę z uczelni ukrywa ten fakt przed resztą rodziny, przyjaciółmi i policją. Stara się sama poradzić sobie z traumą, przez lata znieczulając się alkoholem i narkotykami, zanim ujawni sekret swojemu terapeucie. Inne przykłady obejmują trzymanie przez nastolatkę romantycznej relacji w sekrecie przed rodzicami, pozamałżeński romans, kłopoty biznesowe ojca rodziny i ukrywanie prawdziwego stanu finansów. Takie sekrety tworzą tylko izolację i wycofanie się z relacji rodzinnych, potęgują ciężar samotności i niezrozumienia, a także chroniczny stres podtrzymywany strachem przed ujawnieniem prawdy. Mają też wpływ na resztę członków rodziny, którzy intuicyjnie czują, że coś jest ukrywane.

Wewnętrzne sekretyTo sekrety utrzymywane pomiędzy co najmniej dwoma członkami rodziny, z wiedzy o których reszta członków rodziny jest wykluczona. Rodzice wychowujący dziecko bez przekazania mu, że jest adoptowane, nieudzielanie informacji na temat biologicznego ojca, utrudnianie dostępu do niektórych członków rodziny, ukrywanie samobójstwa członka rodziny – Edyta pamięta od dziecka, że przy wszystkich uroczystościach rodzinnych nie wspominano imienia jej wujka, który odebrał sobie życie lekami znalezionymi w szufladzie swojego brata, ojca Edyty. Pytania na temat śmierci wujka zawsze prowadziły do konfliktów, nerwowych wybuchów i zmiany tematu.Wewnętrzne sekrety dzielą członków na tych, co wiedzą i nie wiedzą. Powodują tworzenie niezdrowych koalicji w rodzinie. Bardzo niezdrowe jest międzypokoleniowe trzymanie sekretów- na przykład matka zwierzająca się córce z nieudanego związku z jej ojcem i jego romansów stawia swoje dziecko w pozycji straconej – dziecko nie może być dłużej lojalne dla obojga rodziców. Z jednej strony córka chce utrzymać sekret, a więc staje się nielojalna w stosunku do ojca, a z drugiej, gdy tego sekretu nie utrzyma, to zdradzi matkę. Niestety wiele dzieci jest rozdartych takimi sekretami. Najczęściej muszą manewrować pomiędzy tajemnicami ojca i matki, gdy rodzice są rozwiedzeni i używają dzieci, aby ukarać drugiego małżonka.

Sekrety ogólnie znaneTo sekrety rodzinne, o których częściowa wiedza znana jest większości członków rodziny, ale nie są one rozpowszechniane poza rodziną. Zwykle takie sekrety powstają w wyniku tematów tabu, takich jak alkoholizm, aborcja, molestowanie seksualne, przemoc domowa, więzienie czy choroba psychiczna. Sekrety te mają na celu ochronę rodziny przed osądem z zewnątrz, ukryciem wstydu lub uniknięciem kary. Takie sekrety prowadzą do pogłębienia lęków, wstydu i zniszczenia zaufania. Członkowie rodziny mogą też ulegać presji, aby ograniczać relacje poza rodziną, by utrzymać sekret, co izoluje ich od innych ludzi i uniemożliwia tworzenie zdrowych związków poza rodziną.

Konsekwencje utrzymywania rodzinnych sekretów

Zniszczenie relacji międzyludzkich. Sekrety w małżeństwie lub innych relacjach niszczą zdrową komunikację, zaufanie i zrozumienie. Mogą nieodwracalnie zniszczyć związek i podzielić rodzinę, włączając w to dzieci.

Krzywdzenie dzieci. Sekrety utrzymywane przed dziećmi mogą zniszczyć ich psychikę bardzo łatwo. Dzieci są niezwykle intuicyjne i mogą szybko zorientować się, że coś jest utrzymywane w tajemnicy przed nimi. To spowoduje, że będą zamartwiać się i wymyślać własne scenariusze, zwykle przerysowane i nawiązujące do swojej nieprawdziwej winy w sytuacji. Przykładem jest zbliżający się rozwód rodziców, utrzymywany w tajemnicy i dziecko może czuć się osobiście odpowiedzialne za rozkład rodziny.

Pogłębianie podejrzeń i urazy. Rodzina może stać się podzielona, pretensje, urazy i podejrzliwość wezmą górę. Każdy z nas chce wierzyć, że najbliższy członek rodziny jest zawsze godny zaufania. Chcemy wiedzieć, że możemy ufać krewnym i wierzyć, że to, co mówią, jest prawdą. Zaufanie może być łatwo zniszczone, szczególnie, gdy używa się kłamstwa, by ukryć tajemnicę.

Fałszywa rzeczywistość. Utrzymywanie sekretów i tajemnic tworzy fałszywą rzeczywistość, szczególnie dla dzieci. Dzieci uczą się o świecie od bliskich im dorosłych. Kłamstwa i sekrety zmieniają ich percepcję świata i są szkodliwe niezależnie od wieku dziecka. Do tego dodajmy, że dziecko, przed którym trzymano coś w tajemnicy, może mieć takie same tendencje jak dorośnie.

Choroba. Utrzymywanie bolesnych tajemnic i sekretów z przeszłości powoduje ogromny stres i obciążenie dla osoby, która ma wiedzę o nich. Fizyczne objawy jak nerwice, bóle głowy, bóle pleców, problemy z układem trawiennym są bardzo powszechne, szczególnie, gdy sekret utrzymywany jest przez lata. Osoby utrzymujące sekrety mogą mieć większą predyspozycję do zwrócenia się w stronę alkoholu i innych używek, aby znieczulić ból i wstyd.

Ujawnienie sekretu może być bardzo wstydliwe i wymagać ogromnej odwagi, ale pamiętajmy, że rodzina jest po to, aby wspierać, ufać, kochać. Twórzmy w rodzinie taką atmosferę, która sprzyja szczerości, otwartości i zaufaniu. Mroczne sekrety mają mniejszą moc, gdy są wypowiedziane na głos.

Dr Katarzyna Pilewicz, LCPC, CADC