Żeby zdrowym być
Środek przeciwbólowy i przeciwgorączkowy acetaminofen aktywny składnik m.in. Tylenolu firmy Johnson&Johnson − jest jednym z najczęściej sprzedawanych bez recepty leków na świecie. Kupuje się go zarówno na ból głowy, jak i skręconą w kostce nogę, a nawet by lepiej wyspać się nocą. Zaleca się go także wrzodowcom, alergikom i osobom z zaburzeniami krzepliwości.
Jednak mimo iż cieszy się opinią jednego z najbezpieczniejszych leków, może wywołać poważne efekty uboczne, a nawet doprowadzić do zgonu. Jak wykazały badania, jego zażywanie wiąże się z coraz większą liczbą przypadków niewydolności wątroby. Aż 7 proc. przeszczepów tego narządu wykonuje się u pacjentów, którzy nadużywali Tylenolu.
Ostatnio do listy niebezpiecznych efektów ubocznych acetaminofenu, FDA (Food and Drug Administration) dodała reakcje alergiczne skóry wysokiego ryzyka, w tym pęcherzowy rumień wielopostaciowy (syndrom Stevensa-Johnsona, w skrócie SJS) i toksyczną martwicę naskórka (TEN). Osoba dotknięta SJS odczuwa na początku symptomy podobne do przeziębienia czy zatrucia pokarmowego, po czym na jej skórze tworzą się małe, czerwonawe lub pęcherze oraz pogrubiałe płaty. TEN jest przypadłością o podobnym, a bardziej dotkliwym charakterze − złuszczająca się płatami skóra pozostawia duże, otwarte rany, które są narażone na infekcje.
Reakcja ta może objąć oczy, usta, gardło i inne obszary błon śluzowych. Zarówno SJS, jak i TEN, wymagają zazwyczaj hospitalizacji. W pewnych przypadkach mogą spowodować śmierć. Niektóre osoby przyjmujące acetaminofen mogą doświadczyć również słabszej reakcji alergicznej, tzw. osutki krostkowej (AGEP), której towarzyszy towarzyszy zajęcie błony śluzowej, gorączka i objawy przypominające grypę.
Symptomy tego rodzaju reakcji zanikają zazwyczaj w obrębie dwóch tygodni po zaprzestaniu przyjmowania leku. Alergiczna reakcja na acetaminofen może być natychmiastowa (po zaledwie kilku godzinach po przyjęcia leku) lub opóźniona (dwie doby po przyjęciu leku). Może pojawić się na jednym obszarze ciała, np. na klatce piersiowej, po czym przenieść się na plecy, ramiona i nogi. W przypadku osób, które zażyły acetaminofen po raz pierwszy w życiu, reakcja alergiczna może wystąpić nawet miesiąc po zaprzestaniu przyjmowania leku.
Na dzień dzisiejszy nie wiadomo jakie osoby są najbardziej narażone na tego typu reakcje skórne, ale FDA podkreśla, że problemy mogą pojawić się nawet u tych, u których wcześniejsze przyjmowanie acetaminofenu nie wywoływało żadnych problemów. Ci, którzy, po zażyciu acetaminofenu, kiedykolwiek doświadczyli reakcji alergicznej, nie powinni nigdy więcej przyjmować tego leku.
Dorota Feluś
