Zachowanie pamięci o bohaterskich żołnierzach i cywilach, którzy podczas drugiej wojny światowej walczyli o wolność to jedno z najważniejszych zadań działalności grup historyczno-rekonstrukcyjnych.
W Chicago, uroczystości upamiętniające ofiary Obławy Augustowskiej na stałe wpisały się do kalendarza patriotycznych wydarzeń.
Było to możliwe dzięki zaangażowaniu Wojciecha Świcia, który cztery lata temu będąc z kolegami z chicagowskiego Stowarzyszenia Historycznego Armii Polskiej w Barwach 12. Pułku Ułanów Podolskich w Szczecinie, z okazji setnej rocznicy sformowania jednostki, gdzie został odznaczony Pierścieniem 12. Pułku przez generała Wojska Polskiego Rajmunda Andrzejczaka i Marię Annę Anders – córkę generała Władysława Andersa, po uroczystościach postanowił odwiedzić Augustów, swoje rodzinne strony.
„Osiemnaście lat nie dane mi było być w rodzinnych stronach. Kiedy zdecydowałem się na wyjazd skontaktowałem się ze swoim nauczycielem historii, Jackiem Bednarczykiem, który zainspirował mnie tematem drugiej wojny” – opowiadał Wojciech Świć.
Warto nadmienić, że piętnaście lat temu szkoła, do której uczęszczał Wojciech Świć zmieniła nazwę z Technikum Budowlano-Elektrycznego im. Powstańców Śląskich na Augustowskie Centrum Edukacyjne im. II Korpusu Generała Władysława Andersa.
Po spotkaniu w szkole, Wojciech Świć udał się ze swoimi nauczycielem Jackiem Bednarczykiem do miejscowości Giby, gdzie od kilkudziesięciu lat, przed pomnikiem są organizowane uroczystości i odprawiane msze w intencji ofiar Obławy Augustowskiej.
Z Gibiańskiej Golgoty pobrał fragment ziemi i przywiózł do Chicago.
Po wielu konsultacjach w sprawie ustanowienia obchodów upamiętniających ofiary Obławy Augustowskiej w Chicago do porozumienia doszedł z księdzem Stanisławem Jankowskim, proboszczem Bazyliki św. Jacka.
15 lipca 2018 roku, po uroczystej mszy urna z ziemią z Gibiańskiej Golgoty została na stałe umieszczona w prawym przedsionku wejścia głównego do świątyni.
W 2019 roku, Wojciech Świć po 15 latach przynależności do Stowarzyszenia Historycznego Armii Polskiej w Barwach 12. Pułku Ułanów Podolskich, podobnie jak wielu jego kolegów odszedł ze stowarzyszenia i wstąpił do 5. Kresowej Dywizji Piechoty, której dowódcą jest Edmund Rejowski.
Kiedy powstawała 5. Kresowa Dywizja Piechoty zrobił poszukiwania tematu i dowiedział się, że V Kresowa Dywizja Piechoty występowała w Barwach 15. Pułku Ułanów Poznańskich.
Dlatego skontaktował się z jednostką w Poznaniu, z Towarzystwem Byłych Żołnierzy i Przyjaciół 15. Pułku Ułanów Poznańskich i przedstawił im ideę powstawania nowej grupy 5. Kresowej w Chicago, prosząc o zgodę noszenia Barw 15. Pułku Ułanów Poznańskich.
Po entuzjastycznej akceptacji z Polski chicagowscy koledzy z dumą ponaszywali sobie przy kołnierzach i beretach proporczyki 15. Pułku Ułanów Poznańskich.
Wojciech Świć, entuzjasta historii drugiej wojny światowej z każdego wydarzenia, w którym uczestniczy chicagowska Grupa Rekonstrukcyjna 5. Kresowej Dywizji Piechoty w Barwach 15. Pułku Ułanów Poznańskich sporządza relacje opatrzone zdjęciami, która są publikowane w Piętnastaku – polskim biuletynie.
Członkowie Grupy Rekonstrukcyjnej 5. Kresowej Dywizji Piechoty w Barwach 15. Pułku Ułanów Poznańskich na zaproszenie dyrekcji polonijnych szkół prowadzą żywe lekcje historii, podczas których prezentowane są oprócz broni, charakterystyczne żołnierskie rekwizyty, takie jak: manierki, lornetki, zdjęcia.
Koledzy występujący w różnych mundurach: powstańca, kawalerzysty, czy żołnierza II Korpusu gen. Andersa omawiają mundur, pokazują zawartość plecaka, wskazują różnice między wyposażeniem plecaka żołnierza polskiego z 1939 roku, a żołnierza II Korpusu generała Andersa.
Dzięki posiadanemu w pułku ekwipunkowi kawalerzysty organizowane są prezentacje 15. Pułku jako kawalerii.
Członkiem wspomagającym grupy jest komendant Stowarzyszenia Weteranów Armii Polskiej Andrzej Janczak.
Grupa rekonstrukcyjna współpracuje ze Stowarzyszeniem 12 Pułku Ułanów we Włoszech Waldemara Zientary i Dariusza Kałamajskiego, obecnym zarządem Stowarzyszenia Historycznego Armii Polskiej w Barwach 12. Pułku Ułanów Podolskich, bierze udział w polonijnych uroczystościach z okazji Dnia Pamięci, Dnia Wojska Polskiego, obchodów rocznicy bitwy pod Monte Cassino, spotkaniach z weteranami.
Misją grupy jest czynny udział w pokazach batalistycznych, rekonstrukcjach bitewnych, celebrowanie uroczystości patriotycznych i kościelnych.
Msze święte upamiętniające ofiary Obławy Augustowskiej są odprawiane w bazylice św. Jacka w Chicago od czterech lat z inicjatywy Wojciecha Świcia, obecnie z Grupy Rekonstrukcyjnej 5. Kresowej Dywizji Piechoty w Barwach 15. Pułku Ułanów Poznańskich.
Tegoroczna uroczystość została objęta honorowym patronatem Pana Prezydenta Andrzeja Dudy, prezesa Rady Ministrów Mateusza Morawieckiego i Marszałka Wojwództwa Podlaskiego.
Na prośbę Roberta Bagińskiego, wójta miejscowości Giby, obchody w Polsce i w Chicago w pewnym sensie zostaną połączone.
15 lipca 2022 roku podczas wieczornych uroczystości w Gibach za pomocą połączenia wirtualnego Wojciech Świć opowie rodakom w Polsce, w jaki sposób pamięć o ofiarach Obławy Augustowskiej jest celebrowana w Chicago.
Członkowie Grupy Rekonstrukcyjnej 5. Kresowej Dywizji Piechoty w Barwach 15. Pułku Ułanów Poznańskich zapraszają Polonię do udziału w uroczystej Eucharystii w niedzielę, 17 lipca, o godzinie 12:30 do Bazyliki św. Jacka w Chicago oraz chętnych do wstąpienia do grupy. Można to zrobić wysyłając email na adres: [email protected]
Tekst: Jola Plesiewicz
Zdjęcia: Dariusz Piłka
[email protected]
