Joanna Marszałek
Potwierdziły się najgorsze przewidywania władz. Liczba zgonów z przedawkowań w Chicago i na przedmieściach w 2022 r. pobiła dotychczasowy rekord, sięgając blisko 2 tysięcy. Za ponad 90 proc. przedawkowań odpowiedzialny jest fentanyl – syntetyczny opioid, który jest 50 razy silniejszy od heroiny. Liczby – choć zatrważające – zdaniem badaczy nie odzwierciedlają skali problemu.
Biuro Lekarza Sądowego Powiatu Cook (Cook County Medical Examiner’s Office) potwierdziło 1999 zgonów z powodu przedawkowań opioidów w powiecie Cook w ubiegłym, 2022 roku. Pobity został tym samym rekord z 2021 r., kiedy w powiecie Cook zarejestrowano 1935 zgonów z przedawkowań opioidów.
Według miejskiego Departamentu Zdrowia Publicznego (Chicago Department of Public Health, CDPH), w 2022 r. Chicago odnotowano więcej zgonów związanych z przedawkowaniem opioidów niż w wyniku zabójstw i wypadków drogowych łącznie.
Jeszcze gorszą wiadomością jest fakt, że według badaczy, liczby są w dalszym ciągu zaniżone. Badanie przeprowadzone przez naukowców z UIC School of Public Health wykazało, że co najmniej 633 zgony w szpitalach w powiecie Cook w latach 2016-2019, spełniające kryteria przedawkowań opioidami, nie zostały tak zakwalifikowane przez federalną agencję CDC (U.S. Centers for Disease Control and Prevention). Gdy ktoś umiera w szpitalu – a nie na ulicy – ciało nie zawsze jest przekazywane do analizy koronerowi lub lekarzowi sądowemu, mimo że śmierć może być wynikiem przedawkowania – tłumaczą naukowcy. Zgony związane z opioidami w szpitalu są związane z lekami i osobami starszymi lub cierpiącymi na przewlekłe schorzenia. Naukowcy odkryli, że jedynie niecałe 20 proc. pacjentów, których śmierć mogła być wynikiem przedawkowania, było poddanych sekcji zwłok przez Biuro Lekarza Sądowego powiatu Cook.
Za przedłużający się kryzys opioidowy w powiecie Cook naukowcy winią fentanyl – syntetyczny opioid stosowany w kokainie, metaamfetaminie i lekach na receptę. Jest on 50 razy silniejszy od heroiny. Producenci narkotyków dosypują fentanyl do narkotyków, ponieważ jest tani w produkcji i generuje dodatkowy zysk dla dilerów. Nowością jest również dodawanie do narkotyków ksylazyny – nieopioidowego środka uspokajającego dla zwierząt.
Według Luisa Agostini z chicagowskiego biura federalnej agencji antynarkotykowej, Drug Enforcement Administration (DEA), młodzi ludzie są najbardziej podatni na nieświadome spożywanie substancji zanieczyszczonych narkotykami syntetycznymi, w tym fentanylem i ksylazyną.
Liczba przedawkowań po użyciu fentanylu od lat systematycznie rośnie w powiecie Cook. W 2015 r. było ich 103, w 2021 r. – już 1721. Narkotyk przyczynia się obecnie do zdecydowanej większości zgonów z powodu opioidów w powiecie Cook. Według Biura Lekarza Sądowego, w latach 2020 i 2021 blisko 85 proc. zgonów z przedawkowań było związanych z fentanylem. W 2022 rok wynika, że wskaźnik ten wzrósł do ponad 91 proc.
Po opublikowaniu wstępnych danych, w styczniu br., Biuro Lekarza Sądowego podawało, że około 78 proc przypadków przedawkowań opioidami stanowili mężczyźni. Afroamerykanie stanowili 56 proc. zgonów, Latynosi nieco około 15 proc., a osoby rasy białej ok. 28 proc. Najbardziej dotkniętą grupą wiekową są osoby w wieku od 50 do 59 lat, stanowiące 28 proc. zgonów z powodu przedawkowań.
Zdaniem ekspertów, dotychczasowe propozycje rozwiązań kryzysu opioidowego nie przyniosły zamierzonych rezultatów. Mnożą się głosy, że kryzys opioidowy w rejonie Chicago trzeba traktować jako problem zdrowia publicznego, a nie zagadnienie wymiaru sprawiedliwości karnej.
W ub. roku do parlamentu Illinois trafił projekt ustawy zezwalającej na tworzenie w Illinois bezpiecznych punktów użytkowania narkotyków wniesiony przez posła stanowego z zachodu Chicago La Shawna Forda. W ramach propozycji stanowy departament opieki społecznej (Illinois Department of Human Services) miałby wydawać licencje dla punktów bezpiecznego użytkowania narkotyków (Harm Reduction Services license). W punktach dostępne byłyby czyste igły i pierwsza pomoc w nagłych przypadkach. Punkty byłyby monitorowane pod kątem przedawkowań. Jednak projekt ten od miesięcy leży w stanowej komisji (House Rules Committee).
Liczba śmiertelnych przedawkowań wzrasta w całym kraju od ponad dwóch dekad, a pandemia tylko pogorszyła ten kryzys. W latach 90. wiele zgonów spowodowanych było opioidowymi lekami przeciwbólowymi. Później wzrosła liczba zgonów z powodu heroiny, a ostatnio z powodu fentanylu i innych syntetycznych opioidów.
Aby zwalczyć rosnący problem, miasto i stan nawiązały współpracę w celu uruchomienia gorącej infolinii opioidowej, oferującej m.in. zatwierdzone przez FDA leki do leczenia zaburzeń związanych z używaniem opioidów. Osoby, które są gotowe podjąć leczenie, mogą zadzwonić pod numer Illinois Helpline for Opioids and Other Substances: 833-234-6343, gdzie mogą otrzymać pomoc terapeutyczną w zakresie leczenia uzależnień, a nawet receptę na lek stosowany do leczenia zaburzeń opioidowych.
Po raz pierwszy specjaliści ds. zdrowia psychicznego zostali również włączeni do systemu 911 w ramach miejskiego programu CARE (Crisis Assistance Response and Engagement). W styczniu uruchomiono zespół reagowania na opioidy, składający się z ratownika medycznego i terapeuty z agencji społecznej.
Leczeniem uzależnień i wsparciem zajmują się dodatkowo liczne grupy non-profit, w tym Chicago Recovery Alliance, Haymarket Center i inne.
Eksperci podpowiadają, że noszenie przy sobie naloksonu może uratować czyjeś życie. Od 2021 r. w wybranych chicagowskich bibliotekach publicznych dostępny jest Narcan – zatwierdzona przez FDA forma naloksonu w postaci aerozolu do nosa, który ma zastosowanie w przypadku przedawkowania opioidów.
JoannaMarszałek[email protected]
