Polskie odznaczenie dla rosyjskiej dysydentki Ludmiły Aleksiejewej

W Konsulacie Generalnym RP w Chicago 20 maja odbyła się uroczystość pośmiertnego przekazania orderu dla Ludmiły Aleksiejewej. W imieniu nieżyjącej już od ponad dwóch lat bojowniczki o prawa człowieka odznaczenie odebrał jej syn Michael Alexeev, profesor na Indiana University Bloomington. 

Ludmiła Michajłowna Aleksiejewa, urodzona 20 lipca 1927 r. w Eupatorii na Krymie, zmarła 8 grudnia 2018 r. w Moskwie, to rosyjska działaczka polityczna i dysydentka, obrończyni praw człowieka. Członkini stowarzyszenia Moskiewska Grupa Helsińska. Była wśród autorów listu rosyjskich intelektualistów do Polaków, w którym przepraszali polski naród za zbrodnię katyńską. Odważnie krytykowała rządy Władimira Putina i potępiała wywołane przez rosyjskie władze konflikty zbrojne w Gruzji i na Ukrainie. Była symbolem bezkompromisowej walki o prawa człowieka i sprawiedliwość. W 2015 roku Aleksiejewa została uhonorowana nagrodą Ministra Spraw Zagranicznych RP „Pro Dignitate Humana” (Na Rzecz Godności Ludzkiej). W tym samym roku mówiła publicznie w Moskwie na prezentacji książki „Zabici w Katyniu”, że „Rosjanie ponoszą wobec Polaków straszną winę”. „Jednak najpodlejsze, co uczyniliśmy, to dokonanie razem z nazistami rozbioru Polski w 1939 roku. Agresja 1939 roku i Katyń – to straszny wstyd wobec Polaków. Wybaczcie, jeśli możecie”.

Szef Kancelarii Premiera Rady Ministrów Michał Dworczyk podczas uroczystości pogrzebowych w Moskwie w 2018 roku przekazał na ręce rodziny decyzję prezydenta RP Andrzeja Dudy o pośmiertnym przyznaniu Aleksiejewej Krzyża Kawalerskiego Orderu Zasługi RP. Po trzech latach i perypetiach w związku z sytuacją epidemiologiczną odznaczenie mogło zostać wręczone synowi bohaterki.

Na uroczystość przybyli przedstawiciele polonijnych środowisk związanych z upamiętnianiem prawdy o Zbrodni Katyńskiej. Wśród nich byli m.in: Iwona Węgrzyn-Bocheńska współprzewodnicząca Komitetu Miast Siostrzanych Chicago-Warszawa, córka śp. Wiktora Węgrzyna, komandora i prezesa zarządu Motocyklowych Rajdów Katyńskich, przedstawiciele grupy motocyklowej Rajd Katyński-Pamięć i Tożsamość, Ryszard Owsiany, prezes chicagowskiego Muzeum Polskiego w Ameryce, jak również Prezes Związku Klubów Polskich Jan Kopeć wraz z małżonką Łucją Mirowską-Kopeć.

Gości powitała pani konsul Małgorzata Bąk-Guzik, która przed przekazaniem odznaczenia przedstawiła krótki życiorys Ludmiły Aleksiejewej. Na wniosek Ministra Spraw Zagranicznych RP, prezydent RP pan Andrzej Duda nadał pośmiertnie odznaczenie państwowe zasłużonej obywatelce Federacji Rosyjskiej śp. Ludmile Aleksiejewej.

Po odebraniu odznaczenia Michael Alexeev wygłosił krótkie przemówienie. – Dziękuję bardzo rządowi RP za order. Muszę zaznaczyć, że moja matka miała polskie korzenie. Jej dziadek był Polakiem. Moja mama przez całe życie walczyła o prawa człowieka. Nie zabiegała o popularność. Robiła to, czemu postanowiła poświęcić całe swoje życie – podkreślił.

Po uroczystości uczestnicy zostali zaproszeni do Sali Paderewskiego na symboliczną lampkę szampana. Był to czas na wymianę poglądów i dyskusję dotycząca przemian polityczno-społecznych na świecie. W tym czasie, korzystając z wolnej chwili, pani konsul Małgorzata Bąk-Guzik podzieliła się swoimi przemyśleniami na temat uroczystości. – Ludmiła Aleksiejewa to wyjątkowa postać. Ma ogromne zasługi na polu walki o prawa człowieka. Przede wszystkim należy docenić jej zasługę w krzewieniu prawdy o zbrodni katyńskiej. I stąd to dzisiejsze spotkanie i uroczystość – podsumowała.

Tekst i zdjęcia: Artur Partyka