Joanna Marszałek
Władze wszystkich szczebli w USA wykazują się coraz większą kreatywnością, aby przekonać wahających się jeszcze Amerykanów do przyjęcia szczepionki przeciw COVID-19. Po miesiącach trudności z jej znalezieniem, od maja jest więcej szczepionek niż chętnych. Restrykcje i ograniczenia powoli zastępowane są obietnicą powrotu do normalności – ale głównie dla zaszczepionych. To budzi nie tylko kontrowersje i niezadowolenie niezaszczepionych, lecz otwiera nowe możliwości oszustw i fałszerstw.
Bezpłatne wejściówki do parków rozrywki, darmowa pizza, frytki lub pączek, piwo gratis, udział w losowaniu stypendiów na studia, miejscówka w lepszym sektorze podczas wydarzeń sportowych – to nie konkurs ani loteria z nagrodami. To zachęty władz amerykańskich miast i stanów do zaszczepienia się przeciw COVID-19.
Festiwal dla zaszczepionych
Jedną z ostatnich zachęt, ogłoszoną w minionym tygodniu przez władze Chicago i skierowaną głównie do osób młodszych (które stanowią spory wskaźnik niezaszczepionych) jest wejście na letni festiwal muzyczny Lollapalooza. Wstęp na popularną imprezę będą miały tylko osoby w pełni zaszczepione – będące dwa tygodnie po otrzymaniu ostatniej dawki szczepionki. Niezaszczepieni amatorzy muzyki, aby wejść na teren imprezy, będą musieli codziennie przez cztery dni okazywać negatywny wynik testu na COVID-19.
Dodatkowo władze Chicago ogłosiły we wtorek, że w większości przypadków noszenie masek nie jest już wymagane od osób w pełni zaszczepionych. Wraz z tą informacją pojawiło się pytanie, w jaki sposób nowa reguła będzie wdrażana? Jak wiarygodnie sprawdzać, czy dana osoba jest zaszczepiona, czy nie? Co z osobami, które mogą kłamać na temat swojego statusu szczepień?
W tej chwili jedyną formą weryfikacji jest okazanie karty szczepień CDC. Tę niewielką białą karteczkę z logo federalnych Centrów Kontroli otrzymuje każdy, kto zaszczepi się przeciw COVID-19.
Według władz Chicago, karta szczepień – jej zdjęcie, kopia lub wydruk z gabinetu lekarza są „dobre na tę chwilę” i można ją okazywać w biznesach, które zażądają dowodu zaszczepienia. Jednocześnie miasto zachęca firmy, które nie są w stanie lub nie chcą sprawdzać statusu szczepień, aby nadal wymagać od klientów noszenia masek do czasu, aż miasto zniesie wszystkie ograniczenia dotyczące liczebności.
„Wiemy, że wiele biznesów i innych miejsc może nie być w stanie sprawdzać statusu szczepień. Dlatego gorąco zalecamy – choć nie wymagamy – przepisy dotyczące noszenia masek wewnątrz w Chicago do czasu, aż ograniczenia liczebności zostaną zniesione i wejdziemy w fazę 5.” – czytamy w oświadczeniu Miejskiego Departamentu Zdrowia Publicznego.
Stworzenie ujednoliconego systemu weryfikacji szczepień przeciw COVID-19 jest skomplikowane. Wielu ekspertów od zdrowia publicznego krytykuje poleganie na papierowych kartach, które mogą być łatwo sfałszowane. Z drugiej strony obrońcy prywatności przestrzegają przed śledzeniem danych zdrowotnych Amerykanów za pośrednictwem systemu cyfrowego.
Karty szczepień za $20?
Wraz ze wzrostem wskaźnika szczepień w USA wzrosła również sprzedaż fałszywych kart szczepień na czarnym rynku. Według „Washington Post” na eBay w ciągu dwóch tygodni sprzedano ponad sto pustych kart. Prokuratorzy generalni z 47 stanów wezwali eBaya, Shopify i Twittera do rozprawienia się ze sprzedawcami oferującymi fałszywe karty na ich platformach. Firmy odpowiedziały, że nie są w stanie kontrolować sprzedaży odbywających się na wszystkich kanałach.
Można się spodziewać, że problem będzie tylko narastał w miarę tego, jak więcej miejsc będzie wymagało dowodu zaszczepienia przeciw COVID-19. Szefowie wielkich firm, jak Delta czy United Airlines, zasugerowali, że szczepienie będzie obowiązkowe przynajmniej dla części pracowników. Z kolei niektóre stadiony sportowe zapowiedziały stworzenie specjalnych sekcji dla zaszczepionych i niezaszczepionych. Wiele wyższych uczelni zapowiedziało wymóg szczepień dla studentów, którzy chcą jesienią fizycznie powrócić do szkoły.
Pracownik apteki CVS w Long Island w stanie Nowy Jork został aresztowany w zeszłym tygodniu za kradzież kart szczepień przeciw COVID-19, które miał zamiar rozprowadzać. 21-letni Zachary Honig odpowie na zarzuty kradzieży i bezprawnego posiadania sfałszowanych dokumentów po tym, jak ukradł osiem częściowo wypełnionych kart szczepień i 54 puste. CVS oświadczyło, że zwolniło pracownika i współpracuje ze śledczymi.
Honig powiedział śledczym, że miał zamiar sprzedać karty studentom oraz „podzielić się nimi z rodziną i przyjaciółmi, aby ci mogli chodzić w różne miejsca, a nawet korzystać z nich w szkole”. Śledczy ustalili, że prawdopodobnie nie zdążył jeszcze nic sprzedać.
Tydzień wcześniej aresztowano właściciela baru w Kalifornii, który sprzedawał podrobione karty szczepień. Biznesmen wpadł, gdy tajni agenci kupili od niego fałszywe karty przy czterech różnych okazjach za 20 dolarów. Według prokuratury federalnej, Todd Anderson usłyszał zarzut kradzieży tożsamości, fałszowania dokumentu rządowego i dokumentacji medycznej.
Z kolei w Connecticut policja na stanowym Kapitolu w kwietniu przechwyciła pudełko fałszywych kart szczepień podczas wiecu antyszczepionkowego.
Zagrożenie i przestępstwo
Federalne Biuro Śledcze (FBI) w wydanym pod koniec marca komunikacie przypomniało, że jeżeli ktoś kupuje fałszywą kartę szczepień przeciw COVID-19, naraża na niebezpieczeństwo nie tylko siebie i innych, lecz także łamie prawo.
Przed kupowaniem fałszywych kart szczepień przeciw COVID-19 ostrzega biuro inspektora generalnego Departamentu Zdrowia i Opieki Społecznej (The Department of Health and Human Services, Office of Inspector General, HHS-OIG) oraz FBI. Agencje zauważają, że fałszywe karty szczepień są reklamowane w mediach społecznościowych, blogach, a nawet sprzedawane na platformach e-commerce.
„Karty szczepień mają dostarczać osobie przyjmującej szczepionkę informacje na temat rodzaju szczepionki, którą otrzymali oraz kiedy mogą otrzymać drugą dawkę. Jeżeli nie otrzymałeś szczepionki, nie kupuj fałszywej karty, nie produkuj własnej i nie wypełniaj pustej karty fałszywymi informacjami. Podając się za osobę zaszczepioną przy wchodzeniu do szkół, środków masowego transportu, miejsc pracy, siłowni lub kościołów, narażasz siebie oraz innych na zakażenie COVID-19. Dodatkowo, bezprawne użycie pieczęci oficjalnej agencji rządowej (HHS lub CDC) jest przestępstwem i może być karane z tytułu 18 Kodeksu Stanów Zjednoczonych, sekcja 1017 oraz innych obowiązujących przepisów” – czytamy w komunikacie FBI.
„Ponieważ osoby mogą podawać się za zaszczepione, gorąco zachęcamy biznesy, szkoły, miejsca kultu i agencje rządowe do przestrzegania zaleceń CDC i kontynuowania zachowania dystansu społecznego i stosowania środków ochronnych. Jeżeli otrzymałeś szczepionkę, zaleca się, żeby nie publikować zdjęcia swojej karty szczepień w mediach społecznościowych – twoje informacje osobiste mogą być skradzione i użyte do popełnienia oszustwa” – ostrzega dalej FBI.
Mimo przeróżnych zabiegów władz zachęcających do poddania się szczepieniu przeciw COVID-19, 25 proc. Amerykanów powiedziało w kwietniu, że nie przyjmie szczepionki, jeśli zostanie im ona zaoferowana – według sondażu Gallupa. W styczniu i lutym niechęć do szczepionki deklarowało 29 proc. Amerykanów, w marcu – 26 proc. Niechęć do szczepionki maleje, ale bardzo powoli.
Joanna Marszałek[email protected]
