Joanna Marszałek
Po dziewięciomiesięcznej przerwie spowodowanej pandemią sądownictwo powiatu Cook chce wznowić rozprawy z udziałem ławy przysięgłych. W miarę opracowywania planów bezpiecznego powrotu ławników do sal sądowych, rosną gigantyczne zaległości w rozpatrywaniu spraw tysięcy osób, które czekają na sprawiedliwość.
Z Joanną Marszałek rozmawia Joanna Trzos. Podcast "Dziennika Związkowego"powstaje we współpracy z radiem WPNA 103.1 FM
O wznowienie rozpraw z udziałem ławy przysięgłych (tzw. jury trial) oraz rozpraw przed sędzią (bench trial) zaapelował do liderów sądownictwa w powiecie Cook Sąd Najwyższy Illinois.
W głównym sądzie do spraw kryminalnych w Chicago, w dzielnicy Little Village, do przeprowadzania rozpraw z udziałem ławników rozważa się przeznaczenie trzech sal sądowych. W pierwszej, oprócz sędziego i stron, ławnicy zajęliby miejsce na widowni. Druga sala służyłaby za salę obrad dla ławy przysięgłych, a w trzeciej publiczność i media mogliby oglądać rozprawę na telewizorach. Dodatkowo sąd ma zapewnić uczestnikom rozpraw osobiste wyposażenie ochronne. Przy wejściu do budynków sądowych mierzona jest temperatura.
Według oświadczenia z biura prezesa sądów powiatu Cook, Timothy'ego Evansa, rygorystyczny plan noszenia masek oraz utrzymywania dystansu podczas całości procesu ma zapobiec konieczności kwarantanny w razie zachorowania któregoś z uczestników rozprawy. Dla chorych sędziów czy ławników dostępne ma być natychmiastowe zastępstwo.
Sędzia Evans wcześniej zapowiadał, że chciałby, aby pierwsza rozprawa po przerwie odbyła się jeszcze w lutym, lecz nacisk kładziony ma być przede wszystkim na bezpieczeństwo. Wstępny termin wznowienia rozpraw z udziałem ławy przysięgłych, ustalony na 16 lutego, już okazał się nierealny. Wezwania do kandydatów na ławników nie zostały wysłane. Nie ma obecnie ściśle wyznaczonego terminu wznowienia fizycznego funkcjonowania sądów.
Od wybuchu pandemii część przesłuchań sądowych, m.in. w sprawie kaucji, odbywa się w formie telekonferencji. Rozprawy sądowe orzekające o winie zostały wstrzymane. Do powolnego i przeciążonego nawet przed pandemią systemu sądownictwa w powiecie Cook systematycznie przybywa nowych spraw.
Według danych z biura szeryfa, ponad 9 tys. oskarżonych – w więzieniu powiatowym lub monitorowanych elektronicznie – oczekuje w powiecie Cook na swoją rozprawę. Przepełnienie więzienia powiatowego w czasie pandemii uniemożliwia zachowanie bezpieczeństwa i uchronienie oskarżonych i personelu więziennego przed zakażeniem COVID-19. Wypuszczanie oskarżonych na wolność bez konieczności wpłacania kaucji budzi zrozumiały sprzeciw i kontrowersje.
Jedynym sposobem na zmniejszenie zaległości jest rozpoczęcie rozpraw. Według biura prokuratora stanowego, o tym, które rozprawy odbędą się w pierwszej kolejności, mają decydować indywidualni sędziowie. Prokuratura chce, by pierwszeństwo mieli oskarżeni przebywający w więzieniu.
Tymczasem przypadki zachorowań w dalszym ciągu notuje się zarówno wśród sędziów, jak i w biurze prokuratury oraz wśród pracowników biura obrońcy publicznego, a także w więzieniu powiatowym. W przypadku jury trial, rozprawy nie mogą się odbyć bez ławy przysięgłych. Pozostaje jeszcze pytanie, czy ławnicy, których rolę pełnią zwykli obywatele, pojawią się w sądzie na wezwanie w czasie trwającej pandemii.
