Jak to jest widzieć świat oczami dziecka żołnierza lub zachorować w Afryce, gdzie antybiotyki leżą na półkach, ale w placówkach oddalonych o wiele kilometrów i nie masz do nich dostępu? Przekonasz się, oglądając dwa filmy nominowane do Oscara kanadyjskiej i amerykańskiej produkcji.
Scenariusz do nominowanego w kategorii film nieanglojęzyczny dramatu „Wiedźma wojny” (ang. War Witch; org. Rebelle) w reżyserii Kima Nguyena, Kanadyjczyka wietnamskiego pochodzenia, powstawał 10 lat. Jednak, gdy przyszło do kręcenia filmu, aktorzy w dużej mierze improwizowali, gdyż reżyser nie chciał zdradzić im dalszych części scenariusza, zdając się na ich intuicję.
Główną bohaterką jest Komona, którą w wieku 12 lat porywają rebelianci, ale najpierw każą jej zabić swoich rodziców. Grająca ją Rachel Mwanza jest naturszczykiem, ale zdobyła już uznanie krytyków, zwyciężając nagrodę dla najlepszej aktorki na Berlinale. Prywatnie Mwanze i jej rodzeństwo opuścili rodzice i jakiś czas wychowywała ją babka. Gdy skończyły się jej pieniądze, dziewczynka skończyła na ulicach Kinszasy. Nie umiała czytać i pisać, i nigdy nie chodziła do szkoły. (Obecnie zarobione pieniądze wydaje na edukację, a producenci filmu dwoją wysiłki, by dostać wizę dla 16-latki, by ta mogła dotrzeć na uroczystą galę do Los Angeles.)
Reżyser opowiadał Canadian Press, jak wielkim wyzwanie było kręcenie filmu w Demokratycznej Republice Konga. Każda scena z użyciem broni, głównie AK-47, kończyła się najazdem żołnierzy rządowych, którzy, tym razem z prawdziwymi kałasznikowami, chcieli unieszkodliwić aktorów, myśląc, że są rebeliantami.
O walce, ale tym razem z chorobą, opowiada drugi obraz nominowany w kategorii krótkometrażowy film dokumentalny „Open Heart”, w reż. Kiefa Davidsona. Producent z Nowego Jorku śledzi los ośmiorga dzieci z Rwandy, dla których jedyną szansą na przeżycie jest ryzykowna operacja w stolicy Sudanu, w bezpłatnym szpitalu Salam Center for Cardiac Surgery, prowadzonym przez Emergency, włoską organizację non-profit, założoną przez lekarza Gino Stradę.
Wspomniane ośmioro dzieci, w tym 6-letnia Angelique Tuyishimere, której ojciec coraz bardziej zadłużał się próbując ją ratować, cierpi na gorączkę rematyczną wywołaną przez zakażenie paciorkowcem. – Nakręciliśmy ten film, bo oburza nas ta sytuacja – mówił Davidson ABC News. – Tej chorobie można zapobiec, antybiotyki są takie tanie, chcemy zwrócić na to uwagę. Tyle mówi się o AIDS, gruźlicy i malarii (…)
Przed 1960 gorączka reumatyczna była główną przyczyną zgonów dzieci w USA. Zaczyna się od zapalenia gardła, a może skończyć trwałym uszkodzeniem serca i mięśni. Choroba na Zachodzie jest dziś rzadka, ale według Światowej Organizacji Zdrowia, cierpi na nią 18 milionów ludzi w Afryce, z czego dwie trzecie w wieku 5-15 lat.
Jedynym rządowym kardiologiem w Sudanie i pracownikiem Salam Center jest doktor Emmanuel Rusingiza, który opowiada, że zdarza się, iż pacjenci trafiają na stół operacyjny cztery godziny po przybyciu do szpitala. Strada, który przeprowadzał już operacje w wielu zapalnych punktach świata, w tym w Afganistanie, Iraku, Kambodży, byłej Jugosławii i Sierra Leone dodaje z dawką czarnego humoru, która pozwalał mu przetrwać na wojnie, że stara się nie przywiązywać do dzieci, bo to za duże wyzwanie emocjonalne. – Co mam im powiedzieć: „Cześć, jak się masz? Jutro zatrzymam ci akcję serca i miejmy nadzieję, że znów będzie biło?”.
Zobacz zwiastun film „Wiedźma wojny” w reż. Kima Nguyena
Redakcja
