8 września, dzięki uprzejmości Muzeum Polskiego w Ameryce, odbył się Pierwszy Kongres Teatru Polskiego w Chicago, podsumowujący wieloletnie działania rodaków na polonijnej scenie. Podczas tego wydarzenia swoje wyróżnienia wręczyli polonijni aktorzy i dziennikarze, zrzeszeni w SDPA.
Wielotygodniowe przygotowania, zostały uwieńczone wystąpieniem Andrzeja Krukowskiego, który powitał licznie przybyłych gości sentencją – ,,Wszystko jest teatrem”… i ze słowami „Kongres uważam za otwarty” przekazał mikrofon prowadzącym. Tego trudnego zadania podjęły się Małgorzata Błaszczuk oraz Ewa Figurski-Uszpolewicz, które równie ciepło i serdecznie powitały gości.
Wśród przybyłych nie zabrakło gości honorowych – konsula Piotra Semeniuka z żoną oraz Grażyny Auguścik. Pojawili się też przedstawiciele niemal wszystkich grup teatralnych obecnie działających w Chicago, dziennikarze i goście. Najważniejsi tego wieczoru byli nie tylko ludzie teatru czyli aktorzy, lecz ci, którzy w większości pozostają niewidoczni dla publiczności: wizażyści, scenografowie, reżyserzy, producenci czy kostiumolodzy i ci wszyscy, którym teatr jest bliski sercu.
Konsul Piotr Semeniuk w swojej wypowiedzi przede wszystkim podkreślił radość i dumę z tego, że Polacy mieszkający i tworzący poza Polską potrafią zjednoczyć się ponad podziałami, zachowując swój język i tradycje teatralne. Przekazał także obecnym aktorom życzenia jak najliczniejszej i wymagającej publiczności. Po nim głos zabrała Małgorzata Kot, dyrektor Muzeum Polskiego w Ameryce. Zabawną fraszką Stanisława Jerzego Leca o różach zwróciła uwagę na jedność i wyjątkową nierozdzielność grup teatralnych. Mówiła także o ważnych materiałach źródłowych, znajdujących się w archiwach muzeum, a dokumentujących życie kulturalne Polonii w Chicago, pierwszych utworów, pierwszych sztuk, pierwszych premier.
Multimedialny rys historyczny – o początkach ruchów teatralnych wśród rodaków zamieszkujących od lat Chicago – zaprezentowały Barbara Kożuchowska i Julitta Mroczkowska, niezmordowane w opowiadaniu anegdot i ciekawostek. Ich wystąpienie często przerywane były gromkimi oklaskami. W tym segmencie wieczornego spotkania, przypomniano niezwykłą sylwetkę Feliksa Konarskiego i zaprezentowano krótki dokument filmowy przedstawiający śpiewającego i recytującego Ref-Rena.
Na zakończenie prezentacji ogłoszono otwarcie nowego sezonu teatralnego i przywrócenie do życia, z nową nazwą „Teatru przy stoliku”. Będzie on teraz nosił imię swojej twórczyni, już nieżyjącej Alicji Szymankiewicz, a zarządzać nim będzie jej przyjaciółka i aktorka, Monika Kulas. Premierę ten teatr będzie miał już pod koniec listopada w Art Gallery Kafe, gdzie zostanie wystawiona sztuka Ewy Figurskiej.
O Kabarecie „Bocian” i Teatrze „Proscenium” opowiadał ich twórca Bogdan Łańko, który zaprosił zebranych do obejrzenia przygotowanej z tej okazji małej wystawy – poprzez plakaty i drukowane programy ukazującej lata pracy i trudu włożonego we wspólną pracę aktorską.
W centralnym punkcie sali ustawiono wytworne kanapy na których zasiadło czworo szefów Polskich Teatrów, a byli to: Andrzej Krukowski, Agata Paleczny, Mariusz Kotowski oraz Kinga Modjeska. Wyświetlono krótkie prezentacje filmowe, ukazujące dorobek teatralny zaproszonych kierowników. Na zakończenie każdego z nich, mieli oni okazję do własnego podsumowania i skierowania słów podziękowania do publiczności i aktorów.
Przygotowano także happening literacki. Po tej głośnej i radosnej zabawie, odbył sie panel dyskusyjny, w którym udział wzięli: Krzysztof Wawer, Piotr Warzecha oraz Piotr Kukuła. Ich zadaniem było, aby w krótkiej rozmowie zabawno-satyrycznej przedstawić wszelkie możliwe blaski i cienie tego, co dzieje się obecnie na scenie teatrów polonijnych. Do tej rozmowy zaproszono także publiczność, która zadawała pytania i poddawała w wątpliwość przedstawione opinie.
I Kongres Teatru Polskiego stał się także niezwykłą okazją do wręczenia dwu prestiżowych nagród. Ponad trzy lata temu powołane do życia Stowarzyszenie Dziennikarzy Polskich w Ameryce, mające na celu integrację zawodową ponad wszelkimi podziałami, przyznało swoją nagrodę. W uznaniu wieloletniej pracy artystycznej z rąk Andrzeja Baraniaka, prezesa SDPA, otrzymali ją aktorzy – Ewa Milde i Bogdan Łańko. Kongres Teatru Polskiego swoje wyróżnienie – za wieloletnie i konsekwentne promowanie kultury polskiej w Chicago –przyznał Wiesławowi Gogaczowi z Art Gallery Kafe. Był tort i mnóstwo wspomnień, a potem łzy wzruszeń i drżące słowa.
Kongres Teatru Polskiego został przygotowany jako spotkanie, w którym wzięli udział nie tylko twórcy teatru ze sceny, ale też zza kulis oraz krytycy, mecenasi, widzowie i media, które rzetelnie przygotowywały galerie fotografii, recenzje i sprawozdania z kolejnych premier teatralnych.
Hasłem promującym Pierwszy Kongres Teatru Polskiego w Chicago było: „Cudze chwalicie / Swego nie znacie / Sami nie wiecie / Co posiadacie”. Stało się ono zalążkiem pięknej tradycji, wpisanej w kalendarz wydarzeń polonijnych, która otwiera nową drogę porozumienia i współpracy, podnoszenia kwalifikacji i doskonalenia ról dla wszystkich zainteresowanych teatrem, aktorów i widzów.
Tekst i zdjęcia: Dariusz Lachowski
Ewa Malcher
