Polonia apeluje do prezydenta Trumpa, by zawetował ustawę JUST ws. zwrotu mienia ofiar Holokaustu

Izba Reprezentantów Kongresu USA jednomyślnie, przez aklamację, przyjęła we wtorek ustawę o sprawiedliwości dla ofiar, którym nie zadośćuczyniono (Justice for Uncompensated Survivors Today – JUST), dotyczącą restytucji mienia ofiar Holokaustu. Przegłosowana w Izbie ustawa to wersja senacka S 447. Wysłana została do podpisu prezydentowi Donaldowi Trumpowi. Środowiska polonijne chcą naciskać na prezydenta USA, by zawetował dokument. Ustawę S 447 przyjął jednomyślnie Senat w grudniu. Izba Reprezentatów USA nie głosowała 24 kwietnia nad własną wersją ustawy HR 1226 tyllko nad senacką S 447. Autorką senackiego projektu ustawy była senator Tammy Baldwin, przedstawicielka lewego skrzydła Partii Demokratycznej, reprezentująca w wyższej izbie amerykańskiego parlamentu stan Wisconsin. Baldwin w ubiegłym miesiącu razem z wpływowym republikańskim senatorem Marco Rubio była współautorką listu do premiera Morawieckiego, w którym amerykańscy senatorzy zaapelowali o “przyjęcie ustawy reprywatyzacyjnej sprawiedliwej wobec polskich Żydów, którzy przeżyli Holokaust i ich rodzin”. List ten podpisało 59 senatorów, większość stuosobowego amerykańskiego Senatu. W przypadku podpisania ustawy JUST przez prezydenta Donalda Trumpa, co wydaje się być zwykłą formalnością, sekretarz stanu będzie zobowiązany do przedstawienia w dorocznym raporcie Departamentu Stanu o przestrzeganiu praw człowieka w poszczególnych państwach świata albo w dorocznym raporcie o wolności religijnej na świecie; sprawozdanie o realizacji ustaleń zawartych w Deklaracji Terezińskiej. Deklaracja ta, przyjęta w 2009 roku przez 46 państw świata, na zakończenie Praskiej Konferencji ds. Mienia Ery Holokaustu, jest niezobowiązującą listą podstawowych zasad mających przyspieszyć, ułatwić i uczynić przejrzystymi procedury restytucji dzieł sztuki oraz prywatnego i komunalnego mienia przejętego siłą, skradzionego lub oddanego pod presją w czasie Holokaustu. W imieniu Polski deklaracja została przyjęta przez Władysława Bartoszewskiego, ówczesnego sekretarza stanu w kancelarii Prezesa Rady Ministrów. Ustawa JUST była procedowana w Izbie Reprezentantów w trybie zawieszonych reguł (ang. suspended rules) przewidującym maksymalnie 40-minutową debatę, głosowanie bez użycia urządzeń elektronicznych identyfikujących głosujących i wymóg uchwalenia ustawy większością co najmniej dwóch trzecich głosów. Procedura taka jest stosowana w przypadku projektów ustaw, które nie wzbudzają kontrowersji i cieszą się ponadpartyjnym poparciem. Przyjęcie ustawy poprzedziła krótka, około 30-minutowa debata, przy niemal pustej sali, podczas której żaden z jej czworga uczestników nie zgłosił zastrzeżeń wobec tej cieszącej się ponadpartyjnym poparciem ustawy. Ustawa JUST nie przewiduje żadnych sankcji dla państw-sygnatariuszy Deklaracji Terezińskiej, które nie spełniły swych obietnic dotyczących zwrotu mienia ofiar Holokaustu ich prawowitym właścicielom bądź ich spadkobiercom i dlatego ma głównie symboliczny, deklaratywny charakter. Na ten symboliczny charakter ustawy, jeszcze przed głosowaniem w Izbie Reprezentantów, zwrócił uwagę przebywający w Nowym Jorku szef polskiej dyplomacji Jacek Czaputowicz w rozmowie z nowojorskim korespondentem PAP. “Nie przywiązywałbym do tej ustawy zbytniej wagi, gdyż Polska nie jest w niej wymieniona ani w nazwie, ani w treści” – podkreślił Jacek Czaputowicz. Jednocześnie minister wskazał, że “ustawa w szczegółach budzi szereg zastrzeżeń”. “Nie wiemy, dlaczego wymienia się jedną grupę, w tym przypadku polskich Żydów, którzy byli kiedyś w Polsce, bo mieli tam majątek i nie wiemy, dlaczego ta grupa miałyby być traktowana w sposób uprzywilejowany w stosunku do innych Polaków” – powiedział minister Czaputowicz. Takich zastrzeżeń nie ma Gideon Taylor, szef Światowej Organizacji Restytucji Mienia Żydowskiego (WJRO), który w oświadczeniu wydanym zanim jeszcze Izba Reprezentantów ogłosiła oficjalnie przegłosowanie ustawy JUST, stwierdził, że przyjęcie ustawy “jest silnym dowodem niewzruszonego poparcia Ameryki dla tych, którzy przeżyli Holokaust w ich poszukiwaniu sprawiedliwości”. Mimo symbolicznego charakteru ustawa budzi zastrzeżenia prezesa Kongresu Polonii Amerykańskiej Franka Spuli i grupy działaczy polonijnych, którzy apelowali, aby członkowie Polonii poprzez naciski na reprezentujących ich kongresmenów starali się doprowadzić do odrzucenia ustawy. Akcja ta nie przyniosła spodziewanych rezultatów. Jednak polonijne środowiska nie rezygnują i chcą wywierać presję na prezydenta Trumpa, by zawetował ustawę S 447. Największe zastrzeżenia organizatorów akcji budzi użycie w ustawie JUST i w Deklaracji Terezińskiej pojęcia własności bezspadkowej (ang. heirlees property). Wskazuje się, że w ten sposób podmioty żydowskie niemające bezpośredniego związku z ofiarami Zagłady będą mogły przypisywać sobie prawo do ich mienia. 8 lat temu po podpisaniu Deklaracji Terezińskiej Władysław Bartoszewski oświadczył, że “nie może być mowy” o scedowaniu mienia ofiar Holokaustu na kogoś innego niż prawowici spadkobiercy. W przypadku braku legalnych spadkobierców polskie prawo przewiduje przejęcie mienia spadkowego przez skarb państwa. Z Waszyngtonu Tadeusz Zachurski (PAP)/ Inf. wł. (Dziennik Związkowy) fot.SHAWN THEW/EPA-EFE/REX/Shutterstock

Jak protestować ws. ustawy JUST (S 447)

Kongres Polonii Amerykańskiej i liczne środowiska polonijne w USA apelują o niezwłoczne wysyłanie listów i telefonowanie do prezydenta Donalda Trumpa domagając się zawetowania ustawy JUST (S 447). Listy należy kierować do Białego Domu drogą eletroniczną: www.whitehouse.gov/contact/ lub tradycyjną pocztą: The White House 1600 Pennsylvania Avenue NW. Washington, DC 20500  Wzór listu: Subject: VETO JUST ACT OF 2017 (S 447) The Honorable Donald Trump, President of the United States of America My name is ……. and my address is …… I am urging you the President of the United States to veto the JUST ACT of 2017 (S 447), enacted by the  U.S. Congress April 24th 2018, because it is unfair to Poland, America’s loyal NATO ally. Poland is one of most ardent friendly countries to the United States. Our Polish-Americans voted for you, Mr. Trump. We will be very disappointed if you do not veto the JUST ACT of 2017 (S 447). Mr. President, with your wisdom please recognize this JUST ACT of 2017 (S 447) as detrimental to the nation of Poland and the Polish-American community. Sincerely, ……………. Można też telefonować do Białego Domu (w dni powszednie w godz. urzędowania) pod numer: 202-456-1111 przekazując krótką wiadomość, która nie może przekroczyć 30 sek. Na przykład: My name is ___________________and my address is___________________.  I am calling to request that President Trump veto the JUST ACT OF 2017 (S 447) because it is unfair to Poland, America’s loyal NATO ally. (Inf. wł.) (Inf. wł./Dziennik Związkowy)