Komisja Europejska zaproponowała we wtorek utworzenie Europejskiego Urzędu ds. Pracy oraz zmiany prawa, dzięki czemu wszyscy pracownicy i osoby samozatrudnione będą miały dostęp do ochrony socjalnej. Urząd ma zacząć działać w 2019 r.
W ostatnim dziesięcioleciu liczba obywateli UE mieszkających lub pracujących w innym państwie członkowskim niż państwo pochodzenia wzrosła prawie dwukrotnie – do 17 mln w 2017 r. Europejski Urząd ds. Pracy ma być odpowiedzią na to wyzwanie. Ma wspomagać obywateli, przedsiębiorstwa i organy administracji w wykorzystywaniu możliwości związanych ze swobodą przemieszczania się - poinformowała we wtorek w Strasburgu Marianne Thyssen, komisarz ds. zatrudnienia i spraw społecznych
"Będzie to organ stały. Jego głównym celem będzie poprawienie mobilności obywateli Europy, a także zachęcanie krajów członkowskich i wspieranie ich w zwalczaniu nadużyć" - wyjaśniła.
Organ będzie zatrudniał 140 osób, w tym oficerów łącznikowych krajów członkowskich. Jego budżet wyniesie 50 mln euro.
Pytana, gdzie nowa agencja zostanie ulokowana, Thyssen odpowiedziała, że "gdzieś w Europie", albowiem decyzja w sprawie ewentualnej lokalizacji nie leży w kompetencjach Komisji, lecz krajów członkowskich.
Thyssen poinformowała, że nowy urząd będzie dostarczać obywatelom i przedsiębiorstwom informacji o miejscach pracy, możliwościach przygotowania zawodowego, programach mobilności, rekrutacjach i szkoleniach, a także wskazówki dotyczące praw i obowiązków związanych z zamieszkaniem, pracą lub działalnością gospodarczą w innym państwie członkowskim UE.
Będzie też wspierać współpracę między organami krajowymi, "pomagając im zadbać o to, aby unijnych przepisów chroniących i regulujących mobilność można było skutecznie przestrzegać".
Urząd będzie np. działał na rzecz sprawniejszej wymiany informacji organów krajowych; będzie też wspierał je w prowadzeniu skoordynowanych i wspólnych inspekcji. Ma to - zdaniem KE - "wpłynąć korzystnie na wzajemne zaufanie między podmiotami i ich codzienną współpracę" oraz pozwoli zapobiegać potencjalnym oszustwom i nadużyciom.
Europejski Urząd Pracy będzie służyć mediacją i pomocą w rozstrzyganiu sporów transgranicznych, np. w przypadku restrukturyzacji przedsiębiorstw działających w kilku państwach członkowskich.
Europejski Urząd ds. Pracy zostanie powołany jako nowa, zdecentralizowana agencja UE i powinien być w pełni gotowy do działania w 2019 r. Propozycja utworzenia Urzędu zostanie teraz rozpatrzona przez Parlament Europejski i Radę UE.
Komisja przedstawiła we wtorek także propozycję w sprawie dostępu do ochrony socjalnej pracowników i osób samozatrudnionych. Obecnie prawie 40 proc. osób jest zatrudnionych w nietypowym trybie (tzn. nie mają umowy na czas nieokreślony w pełnym wymiarze czasu pracy) bądź pracuje na własny rachunek. Takim osobom często nie przysługuje w pełni zabezpieczenie społeczne, np. ubezpieczenie od utraty pracy czy prawa emerytalne.
Zdaniem Thyssen, obecnie wiele osób w Europie, zwłaszcza młodych, znajduje się w "niestabilnej sytuacji", nie ma dostępu do opieki społecznej. Spora część osób nie może też przenosić swoich uprawnień z jednego miejsca pracy do drugiego czy też z kraju do kraju. "Dlatego należy w tej kwestii podjąć możliwie szybkie działania, by należycie uregulować status tego typu osób" - podkreśliła.
Działania te to m.in. "zniwelowanie formalnych różnic w zakresach systemów zabezpieczenia społecznego poprzez zapewnienie, aby pracownicy i osoby samozatrudnione pracujące w porównywalnych warunkach mogły przystępować do analogicznych systemów", oraz "ułatwienie przenoszenia nabytych uprawnień w zakresie zabezpieczenia społecznego z jednego miejsca pracy do innego".
Ogłoszony we wtorek pakiet inicjatyw KE przedstawi ministrom ds. zatrudnienia i spraw społecznych podczas posiedzenia Rady UE w Brukseli 15 marca. Inicjatywy te są przedstawiane w ramach realizacji europejskiego filaru praw socjalnych, który ogłoszono na szczycie społecznym UE w Goeteborgu w listopadzie 2017 r.
Ewa Malcher
