Cztery osoby wyróżniono w tym roku nagrodami Right Livelihood Award, tzw. alternatywnymi Noblami, za ich "odważną działalność" na rzecz praw człowieka, zdrowia publicznego i walki z korupcją - ogłosiła we wtorek fundacja przyznająca to wyróżnienie.
Mająca siedzibę w Sztokholmie fundacja Right Livelihood wyróżniła indyjskiego prawnika i obrońcę praw człowieka Colina Gonsalvesa, dziennikarkę z Azerbejdżanu Chadiję Ismailową, która ujawniła korupcję we władzach kraju, oraz etiopską prawniczkę Yetnebersh Nigussie, promującą prawa i integrację społeczną osób niepełnosprawnych w krajach rozwijających się.
Honorowe wyróżnienie otrzymał amerykański prawnik Robert Bilott, który przez 19 lat prowadził i ostatecznie wygrał sądową batalię przeciwko chemicznemu koncernowi DuPont. Bilott reprezentował w sądzie ok. 70 tys. Amerykanów, których woda pitna została zanieczyszczona kwasem perfluorooktanowym; substancja ta wywołuje problemy z oddychaniem i prowadzi do chorób nowotworowych.
Troje laureatów otrzyma do podziału 3 mln koron szwedzkich (ok. 312 tys. euro); pieniądze te mają im pomóc w kontynuowaniu działalności. Nagrody zostaną wręczone pod koniec listopada w Sztokholmie, przed grudniowymi uroczystościami wręczenia właściwych Nagród Nobla.
"Tegoroczni laureaci bronią praw i życia mieszkańców trzech kontynentów. Odważnie działając na rzecz praw człowieka, zdrowia publicznego i uczciwego zarządzania (środkami publicznymi), stawiają czoło jednym z największych wyzwań na świecie. W dobie niepokojących przeszkód dla demokracji ich sukcesy wyznaczają nam drogę do sprawiedliwego, pokojowego i zrównoważonego świata dla wszystkich" - powiedział szef fundacji Right Livelihood, Ole von Uexkull.
Nagrody przyznawane są osobom lub organizacjom, których dorobek nie znajduje uznania wśród członków komitetów noblowskich. Fundacja Right Livelihood została założona w 1980 roku przez szwedzko-niemieckiego finansistę i filantropa Jakoba von Uexkulla. Nazwa fundacji i przyznawanego przez nią wyróżnienia odnosi się do buddyjskiej koncepcji etycznego życia w duchu poszanowania dla innych ludzi i środowiska naturalnego.
W 2016 roku nagrodę przyznano syryjskiej organizacji "Białe hełmy", która uratowała 60 tys. ofiar bombardowań podczas toczącej się w tym kraju wojny, a także egipskiej działaczce na rzecz praw kobiet Mozn Hassan, rosyjskiej obrończyni praw człowieka i mniejszości narodowych Swietłanie Gannuszkinie oraz tureckiemu opozycyjnemu dziennikowi "Cumhuriyet".
Wśród łącznie 170 nagrodzonych dotychczas laureatów znalazł się m.in. Edward Snowden, który w 2013 roku ujawnił informacje o masowej inwigilacji prowadzonej przez amerykańską Agencję Bezpieczeństwa Narodowego (NSA), a także szwedzka pisarka Astrid Lindgren. (PAP)
Ewa Malcher
