Wyjazd z kraju to nie tylko konieczność zmierzenia się z formalnościami w nowym miejscu zamieszkania. Czasem trudniejszym od zmagań z administracją obcego państwa może okazać się dalsze prowadzenie spraw pozostawionych w Polsce. Sama jednak nieobecność w kraju nie oznacza niemożliwości sprawnego podejmowania działań w sprawach toczących się w Polsce.
Możliwe jest dzięki instytucji pełnomocnictwa. Idea pełnomocnictwa rodzi wiele pytań. Zacznijmy od tego, czym jest pełnomocnictwo? Jest to upoważnienie osoby trzeciej do podejmowania działań w naszym imieniu. Co oznacza, że działania podejmowane przez pełnomocnika mają dla nas bezpośrednie skutki.
Czy pełnomocnikiem może być każdy? To zależy od rodzaju działań, w jakich potrzebujemy być reprezentowani przez pełnomocnika. Jeśli jest to czynność polegająca przykładowo na sprzedaży w naszym imieniu samochodu lub mieszkania pozostawionego w kraju – pełnomocnikiem może być każdy, kto nie jest całkowicie pozbawiony zdolności do czynności prawnych.
Jeśli natomiast potrzebujemy pełnomocnika do postępowań przed sądem, przykładowo w sprawie o stwierdzenie nabycia spadku, naszym pełnomocnikiem może być adwokat lub radca prawny, osoba zarządzajaca naszym majątkiem lub interesami, jak również nasz małżonek, rodzeństwo, zstępni lub wstępni oraz osoby pozostające z nami w stosunku przysposobienia. Powyższe wymogi formalne należy jednak uzupełnić o wskazanie, iż pełnomocnikiem powinna być osoba posiadająca kompetencje i kwalifikacje do prawidłowego poprowadzenia spraw w naszym imieniu. Przykłady z życia wskazują, iż mimo takiej możliwości przewidzianej prawem – rodzina (mimo najlepszych intencji) nie zawsze okazuje się być najlepszym wyborem, jeśli chodzi o wskazanie jej jako pełnomocnika.
Czy wyznaczenie pełnomocnika jest bezpieczne? Z uwagi na potrzebę ochrony naszych interesów pełnomocnictwo powinno mieć określony i przemyślany zakres umocowania, który zależny jest od woli mocodawcy. Udzielając pełnomocnictwa osobie trzeciej, powinniśmy zadbać o to, by jego konstrukcja pozwalała na dokonanie przez mocodawcę w naszym imieniu jedynie tej czynności, której oczekujemy, na warunkach określonych przez nas w treści pełnomocnictwa.
Przykładowo: udzielając pełnomocnictwa do sprzedaży nieruchomości, powinniśmy uwzględnić w treści pełnomocnictwa takie okoliczności, jak cenę sprzedaży (wskazując kwotę minimalną), termin zapłaty, osobę kupującego (jeśli naszym zamysłem jest, by nieruchomość została zbyta na rzecz konkretnej osoby), sposób zapłaty (np. przelew na wskazany w pełnomocnictwie rachunek bankowy). Przy tak skonstruowanej treści pełnomocnictwa, notariusz sporządzający akt notarialny obejmujący umowę sprzedaży nieruchomości, zobowiązany będzie do zadbania o to, by umowa została zawarta zgodnie z warunkami określonymi w treści pełnomocnictwa. Gdyby zatem doszło do sytuacji, że działający w naszym imieniu pełnomocnik próbował wprowadzić do treści umowy zapisy odmienne, spotkałby się z odmową sporządzenia aktu przez notariusza. Jak więc widać, bezpieczeństwo instytucji pełnomocnictwa podyktowane jest sposobem ukształtowania przez nas treści pełnomocnictwa. Gdybyśmy udzieli pełnomocnikowi szerokiego umocowania do sprzedaży w naszym imieniu nieruchomości na warunkach według uznania pełnomocnika, musimy liczyć się z tym, iż finalnie określona w umowie cena sprzedaży nie będzie dla nas satysfakcjonująca.
Czy pełnomocnictwo jest ograniczone w czasie? Oczywiście, możemy ograniczyć pełnomocnictwo w czasie. Najprostszym sposobem takiego ograniczenia jest wskazanie w treści pełnomocnictwa daty, do której ono obowiązuje. Jeżeli jednak nie ograniczaliśmy udzielanego pełnomocnictwa w czasie, należy pamiętać, że wygaśnięcie pełnomocnictwa powoduje m.in. jego odwołanie przez mocodawcę. Oświadczenie w przedmiocie odwołania pełnomocnictwa może być złożone w dowolnej formie.
Ewa Malcher
