Zazwyczaj jest to bardzo trudne. Jakiekolwiek modyfikacje ostatecznego porozumienia rozwodowego zawarte na piśmie i potwierdzone przez sąd orzeczeniem rozwodu traktowane są jako ostateczne między stronami. Jeżeli przy zawieraniu umowy żadna ze stron nie podlegała przymusowi lub naciskowi współmałżonka, albo była niewłaściwie reprezentowana w sprawie, została oszukana bądź też padła ofiarą innego poważnego wykroczenia dotyczącego finansów – jest bardziej niż prawdopodobne, że w kwestii podziału długów i nieruchomości umowa taka nie może zostać już zmieniona.
Dobrą wiadomością jest to, że zapisy dotyczące alimentów oraz podział praw rodzicielskich są modyfikowalne. W sytuacjach, w których jedna ze stron wnosi o podwyższenie alimentów, musi wykazać znaczną zmianę okoliczności. Na przykład dowodząc, że dochód byłego współmałżonka wzrósł podobnie jak koszty utrzymania dziecka pozostającego pod prawną opieką. Podobna sytuacja dotyczy rodzica, który posiada obowiązek alimentacyjny i chce go obniżyć, musi on także wykazać, że wystąpiły istotne zmiany w okolicznościach i w jego dochodach. Takim przykładem może być sytuacja, kiedy rodzic płacący alimenty stracił swoją pracę lub jego przychody zmalały i nie są już takie same, jak w chwili zawierania umowy rozwodowej. W obu przypadkach ciężar dowodu spoczywa na osobie wnoszącej o zmianę warunków.
W każdej chwili można także modyfikować ustalony wcześniej czas podziału obowiązków rodzicielskich. Chociaż w tej dziedzinie nie jest to niezbędne, aby wykazać istotną zmianę okoliczności, strona musi jednak udowodnić, że zmiana harmonogramu opieki rodzicielskiej leży w najlepszym interesie dziecka.
Jest to dość szeroka norma, będąca przedmiotem wielu interpretacji. Dlatego w takich sytuacjach zachęcam, aby w celu uzyskania dalszych szczegółów skonsultować się prawnikiem specjalizującym się w prawie rodzinnym. Zmiana dotycząca ustalonego podczas rozwodu pierwotnego miejsca przebywania i zamieszkania małoletniego i podejmowanie w związku z nią decyzji w terminie do dwóch lat od daty ogłoszenia rozwodu wymaga od strony wnoszącej taką zmianę wykazania, że „ ma ona podstawy do tego, aby wierzyć, że istnieje poważne zagrożenie dla zdrowia psychicznego lub fizycznego małoletniego lub jego rozwoju emocjonalnego albo moralności".
Wymóg ten jest bardzo restrykcyjnie przestrzegany przez sądy i był prawdopodobnie przyjęty w celu zagwarantowania stabilności mieszkaniowej dzieci. Po upływie dwóch lat, najlepszy interes małoletniego regulowany jest przez standardy. Choć nie są one tak rygorystyczne jak te stosowane w pierwszych dwóch latach po rozwodzie, to ich zmiana wciąż nie jest łatwym zadaniem. Sąd może także przeprowadzić szczegółową analizę tego, co w przypadku konkretnej sprawy rozumiane jest jako „dobro małoletniego”. Warto pamiętać, że chociaż niektóre zapisy umowy rozwodowej dotyczące dzieci są modyfikowalne, to nie oznacza to, że można zawsze z powodzeniem składać wnioski o ich zmianę.
Ewa Malcher
