W czasie wielu lat mojej praktyki byłem świadkiem wielu sytuacji, w których tylko jeden z małżonków korzystał z usług adwokata. W zdecydowanej większości przypadków sprawy te kończyły się uzyskaniem rozwodu i dotyczyły sytuacji, w których małżeństwo nie posiadało dzieci i nieruchomości. Ale od razu trzeba sobie wyjaśnić, że adwokat zatrudniony przez jedną ze stron – nie reprezentuje i męża, i żony. Taka sytuacja byłaby zresztą nie do przyjęcia.
Według zasad etyki zawodowej, opartych na Illinois Rules of Professional Conduct, adwokat nie może reprezentować obu stron, ponieważ dochodzi wówczas do konfliktu interesów. Nawet jeśli strony dojdą między sobą do porozumienia w kwestii dzieci oraz podziału majątku, przekraczając próg kancelarii adwokackiej nadal uważane są za przeciwników w sprawie rozwodowej. Adwokat wynajęty przez jedną ze stron powinien i musi reprezentować interesy tego małżonka, przez którego został zatrudniony. Każde inne działanie jest wysoce nieetyczne.
Często osoba wnosząca pozew o rozwód wynajmuje prawnika i instruuje go, aby na adres współmałżonka wysłać list o pełnym porozumieniu stron zawartym prywatnie. Współmałżonka zobowiązuje się do podpisania ugody, a ten w przekonaniu, że umowa sporządzona przez prawnika jest uczciwa, podpisuje ją ciesząc się, że zaoszczędził na na kosztach wynajmu własnego adwokata. Nie zalecałbym jednak tego typu rozwiązania. Proponowana ugoda prawdopodobnie będzie zawierała rozwiązania, które są korzystniejsze dla strony wnoszącej pozew. Należy pamiętać, że adwokat współmałżonka jest skoncentrowany na interesie swojego klienta, a nie drugiej strony. Zawsze zachęcam współmałżonków do tego, aby zasięgnęli porady prawnej, by móc w pełni zapoznać się z warunkami umowy i uzyskać pomoc w jej prawnym zrozumieniu, bowiem często zawiera ona sformułowania napisane językiem nie do końca zrozumiałym dla wszystkich stron. Zgodnie z przysłowiem, że lepiej jest dmuchać na zimne, warto sprawdzić umowę przed złożeniem pod nią swojego podpisu, późniejsza jej zmiana lub anulowanie, może być bardzo trudne i kosztowne.
Jeden adwokat dla obu stron? To czasami możliwe
W przypadku, gdy strony chcą uzgodnić swoje obowiązki rodzicielskie, dotyczące podejmowania decyzji o niepełnoletnich dzieciach oraz podziału czasu opieki nad nimi, a także spokojnie i w sposób polubowny ustalić kwestie finansowe, wówczas mediacje z neutralnym pełnomocnikiem są jak najbardziej przydatne. Mediacja jest procesem, w którym adwokat specjalizujący się w rozwodach lub licencjonowany mediator, pomagają stronom w kwestiach spornych, a także w zrozumieniu obowiązującego prawa. Mediator docelowo sporządza również końcowe dokumenty ugody rozwodowej. Rolą mediatora jest pozostawanie absolutnie neutralnym i bezstronnym w odniesieniu do obu stron. Jednakże, proszę pamiętać, że mediator nie działa jak sędzia lub adwokat. Jego rolą jest przygotowanie odpowiedniego gruntu porozumienia prawnego, w którym strony mogą rozwiązać wszystkie swoje problemy w sposób całkowicie przejrzysty.
W sytuacjach, w których dochodzi do przemocy lub wydzielanie aktywów i finansów przez jednego lub obojga małżonków, mediacja może okazać się niewłaściwym rozwiązaniem. A jedyną rozsądną drogą jest skorzystanie z usług adwokata, który będzie reprezentował interesy zatrudniającej go strony.
Ewa Malcher
