Spośród 789 obywateli Ukrainy, którzy złożyli w tym roku wnioski o ochronę międzynarodową, 16 osób otrzymało status uchodźcy, a 20 ochronę uzupełniającą - wynika z najnowszych danych Urzędu do Spraw Cudzoziemców.
Dla porównania w całym zeszłym roku o ochronę międzynarodową starało się w Polsce ponad 2,3 tys. obywateli Ukrainy. Status uchodźcy otrzymały tylko dwie osoby, a ochronę uzupełniającą - 24.
Restrykcyjne procedury w tym zakresie wynikają m.in. z Konwencji Genewskiej. Stanowi ona, że osoba starająca się o status uchodźcy musi wykazać uzasadnioną obawę przed prześladowaniami i nie móc uzyskać schronienia w innych częściach swojego kraju. Właśnie tego drugiego warunku nie spełniają Ukraińcy - podkreśla UdSC.
Organem w sprawach udzielania cudzoziemcom ochrony na terytorium RP jest Szef Urzędu do Spraw Cudzoziemców, który prowadzi postępowania o nadanie statusu uchodźcy przy pomocy ekspertów Departamentu Postępowań Uchodźczych UdSC. Wskazują oni, że Polska jest traktowana przez cudzoziemców jako kraj tranzytowy, a rzeczywistym celem większości osób ubiegających się o nadanie statusu uchodźcy w Polsce jest zalegalizowanie pobytu w innych krajach.
To, czy cudzoziemiec kwalifikuje się do otrzymania statusu uchodźcy, czy do ochrony uzupełniającej, UdSC sprawdza w jednym postępowaniu. Obowiązuje jedna procedura, zarówno uchodźcy, jak i osoby objęte ochroną mają te same prawa: zgodę na pobyt, mogą pracować, przysługuje im taka sama pomoc socjalna, mogą sprowadzić rodzinę. Różnica polega na tym, że uchodźca dostaje genewski dokument podróży, a cudzoziemiec z ochroną uzupełniającą musi się posługiwać swoimi dokumentami albo występuje o dokument podróży w kraju, w którym dostał ochronę.
Od początku tego roku do 1 sierpnia szef UdSC wydał 16 decyzji o udzieleniu ochrony uzupełniającej. Zgodnie z ustawą o udzielaniu cudzoziemcom ochrony na terytorium RP otrzymują ją osoby, które w przypadku powrotu do kraju pochodzenia będą realnie narażone na ryzyko: orzeczenia kary śmierci, tortur, nieludzkiego traktowania, zagrożenia dla życia, wynikającego z powszechnego stosowania przemocy wobec ludności cywilnej w sytuacji konfliktu zbrojnego.
Osoba, której odmówiono w Polsce przyznania statusu uchodźcy, może odwołać się od tej decyzji do Rady do Spraw Uchodźców. Jest to organ administracji publicznej rozpatrujący odwołania od decyzji i zażalenia na postanowienia wydane przez szefa UdSC w sprawach i o nadanie lub pozbawienie statusu uchodźcy, i o udzielenie ochrony uzupełniającej. W tym roku Rada wydała 16 decyzji o nadaniu statusu uchodźcy oraz cztery decyzje o udzieleniu ochrony uzupełniającej.
Obywatele Ukrainy ubiegający się o ochronę międzynarodową w Polsce pochodzą głównie z obwodów: donieckiego (56 proc.) i ługańskiego (19 proc.), a także z Krymu (18 proc.). O udzielenie ochrony międzynarodowej ubiegają się również osoby z obwodów: dniepropietrowskiego, czerkaskiego, kijowskiego, lwowskiego, iwano-frankowskiego, sumskiego, zaporoskiego.
Zgodnie z Konwencją Genewską, cudzoziemcowi nadaje się status uchodźcy, jeżeli na skutek uzasadnionej obawy przed prześladowaniem z powodu rasy, religii, narodowości, przekonań politycznych lub przynależności do określonej grupy społecznej nie może lub nie chce korzystać z ochrony własnego kraju.
Ewa Malcher
