Wypłaty pieniędzy na świadczenia z programu 500 plus idą sprawnie, zgodnie z zapotrzebowaniem gmin - zapewnił wiceszef resortu rodziny Bartosz Marczuk. Jak dodaje, resort pracuje nad systemowym rozwiązaniem, które usprawni procedury związane z wypłatami dla rodzin mieszkających za granicą.
"Z naszych informacji, które monitorujemy i sprawdzamy na bieżąco, wynika, że wypłaty pieniędzy zgodnie z zapotrzebowaniem, jakie zgłaszają u wojewodów gminy, idą sprawnie, bez żadnych problemów" - powiedział Marczuk PAP.
Przypomniał, że poza pieniędzmi na wypłaty, gminy dostają pieniądze na obsługę zadań związanych z programem 500 plus. Kwota ta wynosi 2 proc. całej puli. Gminy obsługują ponad 90 proc. wszystkich zadań związanych z programem. 1 proc. dostają powiaty, które obsługują kilka procent decyzji związanych z pieczą zastępczą.
Jak zaznaczył, niewielkim odsetkiem spraw związanych z wypłatą 500 plus dla rodzin, które mieszkają za granicą, zajmują się marszałkowie województw - są to sprawy związane z koordynacją systemów zabezpieczenia społecznego. Marszałkowie zwracali uwagę, że jest to zadanie zlecone, na które nie zostały im przekazane środki.
MRPiPS podkreśliło w komunikacie, że jest to zadanie finansowane z budżetu państwa, jednak ustawa nie określa poziomu kosztów na obsługę tego zadania w procentach od wypłaconych świadczeń, ponieważ marszałek województwa wyłącznie wydaje decyzje, natomiast wypłata świadczeń realizowana jest przez gminę. Trudno także było na etapie uchwalania ustawy przewidzieć skalę obciążenia marszałków.
"Od samego początku mówiliśmy, że nie możemy od razu, na 1 kwietnia powiedzieć, jaka kwota będzie potrzebna na obsługę tych zadań, bo nie wiemy, jakie będzie zapotrzebowanie. Ponieważ marszałkowie sygnalizowali, że mogą mieć formalny problem z finansowaniem tych zadań z pieniędzy, które dostają od nas na obsługę świadczeń rodzinnych w ramach koordynacji, w związku z tym poprosiliśmy wojewodów, żeby przesunęli pieniądze - które są w ich budżetach i są przeznaczone na koordynację świadczeń rodzinnych - na obsługę 500 plus w ramach koordynacji. I wojewodowie to teraz robią" - tłumaczył Marczuk.
Resort poinformował, że obecnie wojewodowie zabezpieczyli realizację tego zadania w 12 województwach - w pozostałych trwają ustalenia pomiędzy wojewodą a marszałkiem.
Jak dodał Marczuk, do tej pory odbywało się to na takiej zasadzie, że marszałkowie zgłaszali zapotrzebowanie do wojewodów po wykonaniu określonej pracy związanej z koordynacją, a ci wypłacali pieniądze i nikt tego nie kontrolował.
"My uważamy, że takie rozwiązanie pozwala na sfinansowanie obsługi 500 plus związanej z koordynacją, aczkolwiek pracujemy nad rozwiązaniem systemowym" - powiedział Marczuk.
Poinformował, że resort zlecił trzem wojewodom kontrolę, jak wygląda kwestia wyceny jednej takiej sprawy związanej z koordynacją. Z informacji ministerstwa wynika, że są duże różnice - wyceny wahają się od ok. 80 zł do 220 zł. "W związku z tym chcemy zrobić systemowe rozwiązanie docelowe, w którym będziemy dążyć do tego, żeby wycenić, ile rzeczywiście kosztuje zajęcie się taką jedną sprawą i na tej podstawie zrobić system, który by porządkował tę kwestię" - powiedział wiceminister.
"My chcemy to uporządkować. Natomiast na ten moment uważamy, że to przesunięcie, które zleciliśmy(...),jest rozwiązaniem wystarczającym" - ocenił Marczuk.
Z tego rozwiązania nie są jednak zadowoleni marszałkowie. „Na obsługę programu +Rodzina 500 plus+ decyzją wojewody teoretycznie otrzymaliśmy w tym roku 160 tys. zł. Teoretycznie, ponieważ nie są to żadne dodatkowe pieniądze, lecz kwota wydzielona z dotacji celowej, jaką co roku otrzymujemy na zadania zlecone, związane z koordynacją wypłaty świadczeń rodzinnych dla pracujących za granicą. Już na początku roku wiedzieliśmy, iż kwota na koordynację świadczeń jest niedoszacowana i wówczas zgłaszaliśmy do wojewody, że na obsługę programu i koordynację świadczeń rodzinnych brakuje nam w tym roku ok. 300 tys. zł. I ta sytuacja się nie zmieniła” – powiedziała PAP rzeczniczka Urzędu Marszałkowskiego w Kielcach Iwona Sinkiewicz-Potaczała.
„My te zadania oczywiście wykonujemy, ale w którymś momencie może się okazać, że pieniądze z dotacji celowej się skończą. Jesteśmy na etapie wymiany pism z wojewodą, ciągle podkreślając, że pieniędzy na realizację tego programu jest za mało” – dodała Sinkiewicz-Potaczała.
Pieniądze są potrzebne na stworzenie stanowisk pracy – zakup sprzętu komputerowego, oprogramowania, opłacenia pracowników, którzy zajmują się obsługą programu. Służby marszałka szacują, że w 2016 r. do urzędu wpłynie ok. 3,5 tys. wniosków o wypłatę świadczenia „Rodzina 500 plus”.
Jak zapewniła PAP rzeczniczka wojewody świętokrzyskiego Diana Głownia, pieniądze na program 500 plus są od dawna zabezpieczone w budżecie wojewody. „Wojewoda zdecydował o przyznaniu środków finansowych w wysokości, o którą wnioskował marszałek - 160 tys. zł. Pierwsze środki zostały przekazane 15 maja - 15 tys. zł, zgodnie ze złożonym dwa dni wcześniej zapotrzebowaniem. W regionie nie ma problemu braku pieniędzy i marszałek otrzymuje dokładnie takie środki, o jakie wnioskuje. Nie ma najmniejszego zagrożenia, że marszałek nie otrzyma środków finansowych, które będą mu niezbędne do realizacji powierzonych mu zadań” – podkreśliła Głownia.
W Lublinie gminy z regionu skierowały ponad 1,7 tys. wniosków o świadczenia z programu „Rodzina 500 plus” wymagających koordynacji z zagranicą, a każdego dnia wpływa kolejnych 50-80 wniosków. Według oceny Regionalnego Ośrodka Pomocy Społecznej na koszty związane z ich rozpatrzeniem – takie jak zatrudnienie nowych pracowników, wynajem pomieszczeń, wyposażenie, tłumaczenia - potrzeba 700 tys. zł.
Wojewoda lubelski, na wniosek marszałka województwa złożony w kwietniu, zdecydował, aby na te potrzeby skierować 50 tys. zł przesunięte z puli pieniędzy – wynoszącej 950 tys. zł - przeznaczonych na koordynację świadczeń rodzinnych. „Marszałek wnioskował o 50 tys. zł, a jeśli potrzeby będą większe, to będziemy szukali możliwości ich zaspokojenia w porozumieniu z ministerstwem” – powiedział PAP rzecznik wojewody lubelskiego Radosław Brzózka.
Podobnie wygląda sytuacja m.in. w woj. małopolskim, gdzie już wcześniej samorząd informował, że nie ma wystarczających środków na realizację programu 500 plus, a do obsługi związanych z nim zadań potrzebuje 20 dodatkowych etatów.
Konwent Marszałków Województw RP już w kwietniu apelował o przekazanie samorządom wojewódzkim środków na finansowanie realizacji programu 500 plus. Zdaniem marszałków rozwiązaniem problemu nie może być pokrywanie kosztów ze środków przyznanych wcześniej jako dotacja na realizację zadania z zakresu świadczeń rodzinnych.
Na mocy programu "Rodzina 500 plus" świadczenie wychowawcze w wysokości 500 zł miesięcznie wypłacane jest na każde drugie i kolejne dziecko. W przypadku dochodu poniżej 800 zł netto na osobę (lub 1200 zł dla rodzin wychowujących dziecko niepełnosprawne), rodzina otrzyma wsparcie także na pierwsze dziecko. Analogiczne świadczenie - dodatek wychowawczy - przysługuje rodzinom zastępczym na każdego niepełnoletniego wychowanka.
Zgodnie z dotychczasową, unijną praktyką koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego, która ma nie dopuszczać do kumulacji świadczeń o charakterze rodzinnym przewidzianych w przepisach unijnych, nie można jednocześnie pobierać pełnej kwoty świadczeń w dwóch państwach członkowskich; jednak rodziny, w których jedno z rodziców pracuje za granicą, mogą korzystać i z polskich świadczeń z programu 500 plus, i z zagranicznych - ale nie w pełnej wysokości.
Jedno państwo wypłaci pełne świadczenie według własnego ustawodawstwa, drugie tzw. dodatek dyferencyjny. Rodzina otrzyma najwyższą możliwą kwotę świadczeń przewidzianą w ustawodawstwie jednego z tych państw (z reguły właściwym do wypłaty świadczeń jest to państwo, w którym wykonywana jest praca).(PAP)
Zamieszczone na stronach internetowych portalu www.DziennikZwiazkowy.com materiały sygnowane skrótem „PAP” stanowią element Codziennego Serwisu Informacyjnego PAP, będącego bazą danych, którego producentem i wydawcą jest Polska Agencja Prasowa S.A. z siedzibą w Warszawie. Chronione są one przepisami ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o ochronie baz danych. Powyższe materiały wykorzystywane są przez Alliance Printers and Publishers na podstawie stosownej umowy licencyjnej. Jakiekolwiek ich wykorzystywanie przez użytkowników portalu, poza przewidzianymi przez przepisy prawa wyjątkami, w szczególności dozwolonym użytkiem osobistym, jest zabronione.
Ewa Malcher
