Prezydent USA Barack Obama powiedział, że porozumienie ws. irańskiego programu odcina Teheranowi "wszystkie drogi" wejścia w posiadanie broni nuklearnej i zapowiedział, że zawetuje każdą ustawę w Kongresie USA, której celem byłoby podważenie wdrożenia umowy.
"To porozumienie dowodzi, że amerykańska dyplomacja może dokonać prawdziwej zmiany. Ponieważ negocjowaliśmy z pozycji siły i kierując się naszymi zasadami, zatrzymaliśmy zagrożenie, jakim jest rozprzestrzenianie się broni nuklearnej w regionie" - powiedział Obama w specjalnym wystąpieniu przed Białym Domem w sprawie osiągniętego w Wiedniu przez sześć mocarstw oraz Teheran porozumienia ws. irańskiego programu nuklearnego.
Prezydent USA ocenił, że umowa odcina Iranowi "wszystkie drogi" wejścia w posiadanie broni nuklearnej. Zaznaczył, że zgodnie z tym porozumieniem Iran zlikwiduje dwie trzecie swych wirówek do wzbogacania uranu oraz pozbędzie się 98 proc. krajowych zasobów uranu.
W zamian za ograniczenie programu nuklearnego, znoszone będą nałożone na Iran sankcje, ale Obama podkreślił, że będzie to następować stopniowo, w miarę jak Iran wypełnia zobowiązania zawarte w umowie.
"To porozumienie oparte jest nie na zaufaniu, ale na weryfikacji" - podkreślił, zapewniając, że inspektorzy będą mieć nieustany, 24-godzinny dostęp do infrastruktury irańskiej, by sprawdzać, czy Iran wywiązuje się ze zobowiązań ws. ograniczania swego programu nuklearnego. Zastrzegł, że jeśli Iran złamie umowę, to sankcje zostaną natychmiast przywrócone.
Podkreślił też, że Iran będzie musiał przestrzegać umowy przez pięć lat, zanim ONZ zniesie embargo na broń, oraz osiem lat - zanim Iran będzie mógł produkować pociski balistyczne.
Wynegocjowane porozumienie zostanie teraz przesłane do oceny Kongresu, który będzie mieć 60 dni na zajęcie stanowiska. Wielu parlamentarzystów, zwłaszcza z opozycyjnej Partii Republikańskiej, bardzo sceptycznie odnosiło się do tej pory do negocjacji, twierdząc, że USA idą na zbyt duże ustępstwa wobec Iranu.
Prezydent Obama uprzedził ich jednak, że zrobi wszystko, co konieczne, by uratować porozumienie. "Zawetuje każdą ustawę, która będzie dążyć do podważenia pomyślnego wdrożenia tej umowy. To byłoby nieodpowiedzialne - odejść od tego porozumienia" - powiedział prezydent.
Podkreśli też, że "bez porozumienia ryzyko wybuchu wojny na Bliskim Wschodzie jest większe". Dodał, że uważa, iż dzięki zawarciu umowy z Iranem każdy jego następca w Białym Domu będzie w o wiele lepszej sytuacji, która pozwoli mu przez najbliższe dziesięciolecia kontrolować Teheran. Zaznaczył też, że jeśli Iran złamie porozumienie, to każdy prezydent USA, będzie miał do dyspozycji wszystkie dostępne metody nacisku na niego, włącznie z użyciem siły.
Przemówienie Obamy było na żywo transmitowane także przez irańską telewizję.
Z Waszyngtonu Inga Czerny (PAP)
Zamieszczone na stronach internetowych portalu www.DziennikZwiazkowy.com materiały sygnowane skrótem „PAP” stanowią element Codziennego Serwisu Informacyjnego PAP, będącego bazą danych, którego producentem i wydawcą jest Polska Agencja Prasowa S.A. z siedzibą w Warszawie. Chronione są one przepisami ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o ochronie baz danych. Powyższe materiały wykorzystywane są przez Alliance Printers and Publishers na podstawie stosownej umowy licencyjnej. Jakiekolwiek ich wykorzystywanie przez użytkowników portalu, poza przewidzianymi przez przepisy prawa wyjątkami, w szczególności dozwolonym użytkiem osobistym, jest zabronione.
Ewa Malcher
