Krajowe Biuro Wyborcze będzie realizować pokontrolne zalecenia NIK - powiedziała we wtorek szef Biura Beata Tokaj. Oznacza to m.in., że wybory prezydenckie będą przeprowadzone bez wsparcia systemu informatycznego. Z zastrzeżeniami Izby zgodził się szef PKW Wojciech Hermeliński.
NIK uznała, że w KBW nie było długofalowych planów informatyzacji, a przetarg na program obsługujący ubiegłoroczne wybory samorządowe był nierzetelny i stwarzał ryzyko korupcji. Izba sformułowała też zalecenia, m.in. rekomenduje przeprowadzenie wyborów prezydenckich w 2015 roku bez wsparcia informatycznego.
Tokaj podczas konferencji prasowej zapowiedziała, że zalecenia NIK będą realizowane. Oznacza to m.in., że wybory prezydenckie będą przeprowadzone bez wsparcia systemu informatycznego. Wyniki głosowania będą obliczane przez komisje obwodowe i okręgowe "ręcznie", a protokoły z głosowania przekazywane wyłącznie w formie papierowej (system informatyczny umożliwia przesyłanie protokołów w formie elektronicznej, jednak wynik wyborów ustala się wyłącznie na podstawie protokołów papierowych). System podczas wyborów prezydenckich ma być testowany.
Pytana o kwestie niewystarczająco zabezpieczonych elementów systemu informatycznego, na co zwróciła uwagę NIK, Tokaj odpowiedziała, że ABW od dawna bada kody, które zostały wykorzystane w wyborach samorządowych. "Czekamy na wynik tej kontroli" - powiedziała szefowa KBW.
Szef NIK Krzysztof Kwiatkowski mówił we wtorek, że KBW zapłaciła 300 tys. złotych za program niesprawdzony i niezgodny z umową. Dziennikarze pytali Tokaj, jak to było możliwe. Na to pytanie - odparła Tokaj - odpowie inny audyt, prowadzony od grudnia na zlecenie KBW. Chodzi o audyt systemu, przygotowanego przez Biuro i firmę Nabino, prowadzony przez niezależnych ekspertów; jego wyniki miały być gotowe w marcu.
"Zgadzamy się z zastrzeżeniami, które są zawarte w wynikach kontroli przeprowadzonej przez NIK (...). Będziemy starać się, by wybory najbliższe (prezydenckie) i wybory październikowe (parlamentarne) były wyborami rzetelnymi i przeprowadzonymi w jak najlepszy sposób" - powiedział Hermeliński.
Zastrzegł, że raport pokontrolny NIK liczy ponad 50 stron, dlatego nie zapoznał się z nim jeszcze w szczegółach i z tego powodu odnosi się w tym momencie tylko do zastrzeżeń przedstawionych przez prezesa NIK na wtorkowej konferencji prasowej.
"Co do kwestii związanych z programem informatycznym, nasz audyt, który już w grudniu został zlecony, w zasadzie jest zbliżony albo nawet potwierdza w większości czy w całości potwierdza te zastrzeżenia, które zostały dzisiaj ujawnione podczas briefingu prezesa NIK" - oświadczył Hermeliński.
Szef PKW przypomniał, że osoba zajmująca się wdrażaniem programu informatycznego do obsługi wyborów już nie pracuje w KBW. Szefem zespołu ds. informatycznego systemu wyborczego i statystyki wyborczej w KBW do grudnia 2014 roku był Romuald Drapiński.
Hermeliński zapowiedział, że system informatyczny tworzony przez KBW będzie podczas wyborów prezydenckich testowany. System ma przejść ogólnopolski test także w połowie kwietnia. Szef PKW powiedział, że podczas testów komisje będą sprawdzały działanie systemu "pod kątem być może wyborów parlamentarnych". "Ale dziś trudno jeszcze powiedzieć, czy on będzie stosowany w wyborach parlamentarnych (...) Jeśli chodzi o nadzór nad bezpieczeństwem systemu, jesteśmy w kontakcie z Agencją Bezpieczeństwa Wewnętrznego, która kontroluje jego szczelność i bezpieczeństwo" - powiedział.
Zaznaczył, że wyniki majowych wyborów prezydenckich będą liczone ręcznie. Podkreślił, że na poziomie komisji obwodowych głosy były zawsze liczone ręcznie i ręcznie były sporządzane protokoły. "Natomiast transmisja danych odbywała się za pomocą systemu elektronicznego" - podkreślił. W ocenie szefa PKW wyniki wyborów prezydenckich "najwcześniej prawdopodobnie" poznamy we wtorek wieczorem po niedzielnym głosowaniu. Dodał, że liczenie może się przeciągnąć nawet do środy lub czwartku po południu i zastrzegł, że jest to jego wstępna ocena.
Hermeliński odniósł się także do kwestii sprawdzenia kart do głosowania w ubiegłorocznych wyborach samorządowych. Podkreślił, że byłoby to cenne ze względu na zbadanie przyczyn głosów nieważnych, ale - jak mówił - PKW nie ma do tego instrumentów prawnych. Zaznaczył, że dostęp do kart ma tylko sąd badający protesty wyborcze, prokuratura i policja.
"Z tego, co wiem, żadne z tych dokumentów (kart do głosowania) zniszczone nie zostały, one są przechowywane" - powiedział Hermeliński.
Jak mówił we wtorek prezes Izby Krzysztof Kwiatkowski, Najwyższa Izba Kontroli uznała, że w pracach Krajowego Biura Wyborczego brakowało systematycznych i długofalowych działań w zakresie informatyzacji wyborów. Wskazano, że nie została opracowana wieloletnia, docelowa strategia zapewnienia wsparcia informatycznego dla różnego typu wyborów - i z tego powodu ogłaszano odrębne przetargi na systemy informatyczne do obsługi każdych kolejnych wyborów.
Najwyższa Izba Kontroli zawiadomiła prokuraturę i Agencję Bezpieczeństwa Wewnętrznego ws. "poważnych nieprawidłowości" w przetargu KBW na organizację wyborów samorządowych. Według NIK przetarg stwarzał ryzyko korupcji.
KBW ma 21 dni na odniesienie się do raportu NIK. (PAP)
fot. Tomasz Gzell/EPA
Zamieszczone na stronach internetowych portalu www.DziennikZwiazkowy.com materiały sygnowane skrótem „PAP” stanowią element Codziennego Serwisu Informacyjnego PAP, będącego bazą danych, którego producentem i wydawcą jest Polska Agencja Prasowa S.A. z siedzibą w Warszawie. Chronione są one przepisami ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o ochronie baz danych. Powyższe materiały wykorzystywane są przez Alliance Printers and Publishers na podstawie stosownej umowy licencyjnej. Jakiekolwiek ich wykorzystywanie przez użytkowników portalu, poza przewidzianymi przez przepisy prawa wyjątkami, w szczególności dozwolonym użytkiem osobistym, jest zabronione.
Ewa Malcher
