Po przejęciu od Senatu RP realizacji zadania publicznego, jakim jest współpraca z Polonią i Polakami za granicą, Ministerstwo Spraw Zagranicznych prowadzi od roku 2012 coroczne konkursy. Mają one wyłaniać i wspierać dotacjami ze skarbu państwa najlepsze projekty budujące i wzmacniające więzy między Polską i polską diasporą. Celem konkursu na rok 2015, ogłoszonego w grudniu ubiegłego roku i rozstrzygniętego w lutym tego roku, jest dofinansowanie najlepszych projektów skierowanych do Polonii i Polaków mieszkających za granicą.
Obszarami tematycznymi konkursu na 2015 r. są: nauczanie języka polskiego, media polonijne, infrastruktura polonijna, pozycja środowisk polskich w krajach zamieszkania, więzi i kontakty z Polską.
Łączna wartość środków w 2015 r. na współpracę z Polakami wynosi 62,5 mln zł. Ponad połowa tej kwoty – 31,7 mln zł – zostanie przeznaczona na nowe projekty. 9,5 mln zł zostanie przekazane Ministerstwu Edukacji Narodowej na organizację edukacyjnych kolonii i obozów letnich w Polsce oraz szkolenie nauczycieli nauczających za granicą. Na nauczanie języka polskiego MSZ przeznaczy 12,5 mln zł, z czego 11 mln zł na kontynuację już rozpoczętych projektów, a na nowe projekty – 1,5 mln złotych.
Na wsparcie infrastruktury polonijnej resort przekaże w 2015 r. ogółem 11,5 mln zł, z czego na kontynuację – 5,5 mln zł, a na nowe projekty 6 mln zł. Duża część tej kwoty ma być przeznaczona na rzecz Domu Polskiego we Lwowie.
„Pozycja środowisk polskich w krajach zamieszkania” i „Więzi oraz kontakty z Polską” – to dwa nowe obszary konkursu. Pozycja środowisk polskich to cały kompleks zadań, które mają służyć umocnieniu i lepszej widoczności organizacji i społeczności polonijnych we wszystkich krajach świata. Zadania te to m.in. wzmacnianie inicjatyw gospodarczych Polonii oraz poradnictwo prawne i zawodowe na rzecz mniejszości polskich zagranicą i migrantów zarobkowych. Na projekty realizujące to zadanie zostanie przeznaczonych 13,8 mln złotych.
Wyłonione w konkursie MSZ projekty mające na celu wzmacnianie kontaktów i więzi z Polską zostaną dofinansowane w kwocie 8,8 mln zł. W tym mieszczą się m.in. szkolenia, krótkoterminowe staże, wymiany międzyszkolne i samorządowe, imprezy w kraju z udziałem przedstawicieli diaspory.
Spośród ponad czterystu projektów zgłoszonych do tegorocznego konkursu stosunkowo niewiele dotyczy Polonii amerykańskiej, uchodzącej za najbogatszą. Oto niektóre z nich:
– Na XVI Festiwal Filmu Polskiego w Los Angeles – 100 tysięcy złotych. Na XXVII Festiwal Filmu Polskiego w Ameryce w Chicago w 2015r. – 80 tysięcy złotych;
– W ramach wsparcia dla szkół w USA nauczających języka polskiego w języku polskim i o Polsce 100 tys. złotych otrzymał projekt Uniwersytetu Marii Curie Skłodowskiej – „Język polski drogą do sukcesu, warsztaty z języka polskiego dla szkół polonijnych”;
– Stowarzyszenie Wspólnota Polska otrzymało wsparcie w wysokości 200 tys. złotych dla szkół w USA nauczających języka polskiego w języku polskim i o Polsce;
– Stowarzyszenie SEMPER POLONIA zostało wsparte dotacją w wysokości 100 tysięcy złotych na wirtualne media polonijne. Stowarzyszenie Wspólnota Polska realizujące program „Świat opisany po polsku” otrzymało na wsparcie prasy polonijnej w Europie i USA 150 tys. złotych;
– W ramach promocji kultury i dziedzictwa kulturowego Fundacja SHALOM otrzymała 80 tysięcy złotych na Festiwal Kultury Żydowskiej w Nowym Jorku „Warszawa Singera”;
– Miasto Gdynia otrzymało 33 tys. złotych na wystawę „Oblicza Polonii. Miasto Hamtramck”.
Spośród polonijnych mediów z USA, które ubiegały się o dotacje z MSZ i otrzymały odpowiedź negatywną znalazł się „Przegląd Polski”, dodatek kulturalny do „Nowego Dziennika”, który wystąpił o 196 tysięcy złotych. Odmowę otrzymała też Fundacja Bliżej Polonii, która wystąpiła o 151 tys. złotych na zwiększenie obszaru oddziaływania pisma polonijnego „Gwiazda Polarna”.
Ewa Malcher
