Na terenie byłego niemieckiego nazistowskiego obozu koncentracyjnego i zagłady Auschwitz-Birkenau 27 stycznia 2015 r. odbędą się obchody 70. rocznicy jego wyzwolenia.
Organizatorami obchodów upamiętniających wyzwolenie obozu są Międzynarodowa Rada Oświęcimska oraz Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau.
Uroczystości odbędą się pod patronatem oraz z udziałem Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Bronisława Komorowskiego. Swój udział w obchodach zapowiedziały także oficjalne delegacje z ponad trzydziestu państw. Podczas obchodów centralnym punktem uroczystości rocznicy będzie udział ostatnich świadków – byłych więźniów obozu.
Pełen program obchodów dostępny jest na stronie portalu 70.auschwitz.org
Niemiecki nazistowski obóz koncentracyjnego i zagłady Auschwitz-Birkenau wyzwolony został 27 stycznia 1945 r. przez żołnierzy Armii Czerwonej. Obóz funkcjonował od wiosny 1940 r. Między 17 a 21 stycznia 1945 r. załoga obozu ewakuowała ok. 56.000 więźniów, którzy podczas tzw. marszów śmierci zostali skierowani do innych obozów na terenie Rzeszy Niemieckiej. Maszerująca na zachód Armia Czerwona wyzwoliła ok. 7.000 więźniów w obozach Auschwitz I, II i III.
Obóz utworzony został decyzją Reichsführera-SS Heinricha Himmlera 27 kwietnia 1940 r. na terenie koszar artyleryjskich w polskim mieście Oświęcim, które jesienią 1939 r. zostało wcielone do Rzeszy Niemieckiej wchodząc w skład obszaru o nazwie Regierungsbezirk Kattowitz. Wówczas władze niemieckie zmieniły nazwę miasta na Auschwitz. Komendantem obozu został SS-Hauptsturmführer Rudolf Höss. W maju 1940 r. do obozu wysłano grupę około 30 niemieckich więźniów kryminalnych, którzy mieli pełnić funkcje porządkowo-nadzorcze wobec przyszłych więźniów politycznych. W pierwszym transporcie do obozu koncentracyjnego Auschwitz wysłano z Tarnowa 14 czerwca 1940 r. 728 mężczyzn, wśród których przeważali polscy działacze polityczni i społeczni. W pierwszym transporcie znalazła się także grupa księży katolickich oraz Żydów.
Budowę obozu w Birkenau rozpoczęto jesienią 1941 r., a wiosną roku następnego rozpoczęto masowe uśmiercanie Żydów w komorach gazowych. Do tego celu wykorzystano dwie małe prowizoryczne komory oraz pięć dużych komór, przy których funkcjonowały krematoria. Birkenau pełnił także funkcję obozu koncentracyjnego, ale jest powszechnie znany jako miejsce natychmiastowej śmierci ponad miliona więźniów, przede wszystkim Żydów.
W 1947 r. były niemiecki nazistowski obóz zagłady Auschwitz-Birkenau, na mocy decyzji polskiego parlamentu, zyskał status muzeum państwowego. Jest on wyjątkowym w skali świata miejscem pamięci i centrum edukacji o Holokauście i prawach człowieka. Jest też jedynym tego rodzaju miejscem, które znalazło się na liście Światowego Dziedzictwa UNESCO. Auschwitz-Birkenau stało się – wg słów dyrektora muzeum dra Piotra Cywińskiego – „symbolem Zagłady i zbrodni II wojny światowej”.
Rocznie obóz odwiedza ponad 1 mln turystów. W roku 2014 liczba zwiedzających wyniosła 1,5 mln (z Polski 400 tys., z Wielkiej Brytanii 200 tys., z USA 90 tys., z Włoch 85 tys., z Niemiec 75 tys., z Izraela 60 tys.). Spośród wszystkich zwiedzających muzeum blisko 70% stanowi młodzież.
Na terenie Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau znajduje się ok. 150 zachowanych obiektów budowlanych (w tym baraków) oraz ok. 300 ruin (w tym ruiny komór gazowych i krematoriów w Birkenau).
Rocznie na funkcjonowanie Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego RP przeznacza ok. 5 mln USD. Środki potrzebne na konserwację budynków i archiwum obozu są jednak znacznie większe. Dlatego w 2009 r. powołano do życia Fundację Auschwitz-Birkenau, której celem jest zebranie funduszu żelaznego w wysokości 120 mln EUR (144 mln USD), która to suma ma przynieść roczny dochód w wysokości 4-5 mln EUR (4,8-6 mln USD) przeznaczony na permanentne prace konserwatorskie. Do 31 grudnia 2014 r. 30 krajów zadeklarowało wpłaty na rzecz funduszu. Największe sumy zadeklarowały rządy: Niemiec: 60 mln EUR (72 mln USD), USA: 15 mln USD, Rzeczypospolitej Polskiej: 10 mln EUR (12 mln USD), Austrii: 6 mln EUR (7,2 mln USD), Francji: 5 mln EUR (6 mln USD), Wielkiej Brytanii: 2,1 mln GBP (3,17 mln USD), Szwajcarii: 1 mln EUR (1,2 mln USD), Włoch: 1 mln EUR (1,2 USD), Izraela: 1 mln USD, Rosji: 1 mln USD.
(Komunikat Konsulatu Generalnego RP w Chicago)
Na zdjęciu głównym: Chorwat Oleg Mandic, były więzień obozu w Auschwitz, jest jednym z uczestników obchodów 70. rocznicy wyzwolenia obozu fot.Jacek Bednarczyk/EPA
fot.EPA
70th anniversary of the liberation of the camp preparations
epa04585857 A train car covered with snow at the Auschwitz II-Birkenau camp at the former Nazi-German concentration and extermination camp KL Auschwitz in Oswiecim-Brzezinka, Poland, 26 January 2015, ahead of the upcoming 70th anniversary of the liberation of the camp wich will be celebrated on 27 January 2015. On 27 January 1945, Soviet forces liberated the biggest German Nazi death camp. EPA/JACEK BEDNARCZYK POLAND OUT
70th anniversary of the liberation of the camp preparations
epa04585858 The main gate of the Auschwitz camp with a sign reading 'Work sets you free' at the former Nazi-German concentration and extermination camp KL Auschwitz in Oswiecim, Poland, 26 January 2015, ahead of the upcoming 70th anniversary of the liberation of the camp wich will be celebrated on 27 January 2015. On 27 January 1945, Soviet forces liberated the biggest German Nazi death camp. EPA/JACEK BEDNARCZYK POLAND OUT
70th anniversary of the liberation of the camp preparations
epa04585859 A sign reads 'Danger High Voltage Risk of Life' in front of a fence and barracks covered with snow at the Auschwitz II-Birkenau camp covered with snow at the former Nazi-German concentration and extermination camp KL Auschwitz in Oswiecim-Brzezinka, Poland, 26 January 2015, ahead of the upcoming 70th anniversary of the liberation of the camp wich will be celebrated on 27 January 2015. On 27 January 1945, Soviet forces liberated the biggest German Nazi death camp. EPA/JACEK BEDNARCZYK POLAND OUT
70th anniversary of the liberation of the camp preparations
epa04585860 Barracks covered with snow stand behind barbwire at the Auschwitz II-Birkenau camp covered with snow at the former Nazi-German concentration and extermination camp KL Auschwitz in Oswiecim-Brzezinka, Poland, 26 January 2015, ahead of the upcoming 70th anniversary of the liberation of the camp wich will be celebrated on 27 January 2015. On 27 January 1945, Soviet forces liberated the biggest German Nazi death camp. EPA/JACEK BEDNARCZYK POLAND OUT
70th anniversary of the liberation of the camp preparations
epa04585861 A guard tower and barbwire at the Auschwitz II-Birkenau camp covered with snow at the former Nazi-German concentration and extermination camp KL Auschwitz in Oswiecim-Brzezinka, Poland, 26 January 2015, ahead of the upcoming 70th anniversary of the liberation of the camp wich will be celebrated on 27 January 2015. On 27 January 1945, Soviet forces liberated the biggest German Nazi death camp. EPA/JACEK BEDNARCZYK POLAND OUT
70th anniversary of the liberation of the camp preparations
epa04585862 A guard tower and barracks at the Auschwitz I camp at the former Nazi-German concentration and extermination camp KL Auschwitz in Oswiecim, Poland, 26 January 2015, ahead of the upcoming 70th anniversary of the liberation of the camp wich will be celebrated on 27 January 2015. On 27 January 1945, Soviet forces liberated the biggest German Nazi death camp. EPA/JACEK BEDNARCZYK POLAND OUT
70th anniversary of the liberation of the camp preparations
epa04585864 Crematory furnaces are covered with snow at the Auschwitz II-Birkenau camp at the former Nazi-German concentration and extermination camp KL Auschwitz in Oswiecim-Brzezinka, Poland, 26 January 2015, ahead of the upcoming 70th anniversary of the liberation of the camp wich will be celebrated on 27 January 2015. On 27 January 1945, Soviet forces liberated the biggest German Nazi death camp. EPA/JACEK BEDNARCZYK POLAND OUT
Ewa Malcher
