Ewa Malcher
"Cmentarz Powstańców Warszawy to największy cmentarz wojenny w Polsce. Spoczywa na nim (...) ok. 104 tys. ofiar okupacji, głównie cywilnych ofiar powstania warszawskiego, ale także żołnierzy powstania" - powiedział wojewoda mazowiecki Jacek Kozłowski, podsumowując we wtorek dotychczasowe prace renowacyjne stołecznej nekropolii.
Na 70. rocznicę powstania warszawskiego wykonano remont tzw. dużych kwater wojennych i większości małych. Nagrobki z piaskowca, na których widniał krzyż Grunwaldu zastąpiono płytami z granitu. Na nowych płytach nagrobnych umieszczono symbol krzyża i znak Polskiego Państwa Podziemnego. Odnowiono pomnik Polegli Niepokonani, a wokół kurhanu położono nowe nawierzchnie z granitu. Przed kurhanem – masowym grobem - na barykadzie została zamontowana dodatkowa tablica epitafijna z informacją o liczbie pochowanych tam ofiar.
"Bardzo ważne, aby uświadomić ludziom, że pomnik jest miejscem pamięci, które skrywa szczątki kilkudziesięciu tysięcy warszawiaków. Teraz nie wszyscy zdają sobie z tego sprawę" – podkreślił Kozłowski. Przypomniał też, że 1 sierpnia wieczorem na terenie odnowionego cmentarza odbędą się uroczystości w 70-lecie powstania z udziałem prezydenta Bronisława Komorowskiego.
Prace renowacyjne dotyczyły również otoczenia nekropolii. Miasto Stołeczne Warszawa - Urząd Dzielnicy Wola wykonało remont skarpy oraz alei prowadzącej do cmentarza od strony parku Sowińskiego i dojścia od ul. Wolskiej. Ponadto na granicy cmentarza od strony ul. Wolskiej zostały ustawione pylony w kształcie kolumn, na których umieszczone są napisy i znaki nawiązujące m.in. do symboliki Polskiego Państwa Podziemnego. Do końca 2014 r. ma zostać ukończony remont małych kwater i ogrodzenia cmentarza.
Wojewoda poinformował też, że w kolejnym etapie prac władze Warszawy przewidują utworzenie izby pamięci (ewentualnie specjalnej ściany), której istotnym elementem ma być lista ofiar powstania warszawskiego. Izba ta ma znajdować się na terenie Parku Sowińskiego w pobliżu wejścia na Cmentarz Powstańców. Obecnie w rejestrze wojewody są dane jedynie 3,5 tys. spośród 104 tys. osób, których szczątki spoczywają na cmentarzu. W uzupełnieniu tej listy wezmą udział Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa, Muzeum Powstania Warszawskiego i społecznicy.
Urząd wojewódzki podał, że łączna wartość renowacji Cmentarza Powstańców Warszawy wyniosła ok. 5,2 mln zł. Z budżetu wojewody wydatkowano ok. 2 mln zł, z budżetu Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa 883 tys. zł (do 1 sierpnia), w drugiej połowie roku planowane są wydatki w wys. ok. 1,5 mln zł. Miasto Stołeczne Warszawa Dzielnica Wola zaangażowała środki w wysokości ok. 620 tys. zł, natomiast Zarząd Dróg Miejskich na przebudowę dojazdu i strefy parkowania przeznaczył ok. 250 tys. zł.
Decyzję o kompleksowej renowacji cmentarza podjęli w 2012 r. wojewoda mazowiecki i Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa. Wojewoda mazowiecki w tym celu powołał zespół koordynacyjny, w jego skład weszli przedstawiciele m.in. prezydent Warszawy, Archidiecezji Warszawskiej, stołecznego konserwatora zabytków, Zarządu Cmentarzy Komunalnych, dzielnicy Warszawa-Wola.
Cmentarz Powstańców Warszawy został założony w 1945 r. Spoczywa na nim ponad 104 tys. ofiar cywilnych i uczestników Powstania Warszawskiego. Nekropolia znajduje się pod opieką wojewody mazowieckiego zgodnie z ustawą o grobach i cmentarzach wojennych. W województwie mazowieckim znajduje się ok. 1,3 tys. grobów i cmentarzy wojennych (są to cmentarze, kwatery, mogiły zbiorowe i indywidualne) – najwięcej w Polsce. W 2014 r. łączne nakłady z budżetu wojewody na ich utrzymanie wynoszą ponad 2,4 mln zł. (PAP)
Zamieszczone na stronach internetowych portalu www.DziennikZwiazkowy.com materiały sygnowane skrótem „PAP” stanowią element Codziennego Serwisu Informacyjnego PAP, będącego bazą danych, którego producentem i wydawcą jest Polska Agencja Prasowa S.A. z siedzibą w Warszawie. Chronione są one przepisami ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o ochronie baz danych. Powyższe materiały wykorzystywane są przez Alliance Printers and Publishers na podstawie stosownej umowy licencyjnej. Jakiekolwiek ich wykorzystywanie przez użytkowników portalu, poza przewidzianymi przez przepisy prawa wyjątkami, w szczególności dozwolonym użytkiem osobistym, jest zabronione.
