Misja do Polski, czyli jak pokazać Polskę Amerykanom

W jaki sposób można wprowadzić w czyn prosty pomysł i rozpocząć długofalowy program mający na celu nawiązanie współpracy między instytucjami edukacyjnymi w USA i w Polsce? Odpowiedź w postaci swojego projektu prezentują polscy naukowcy w USA.

Od lat zajmujemy się międzynarodową edukacją. Los rzucił nas do Kansas – stanu, w którym ślady polskości są nikłe i nie ma wypracowanych stałych kontaktów pomiędzy Kansas a Polską. Polonia w Kansas jest w znacznym odsetku zasymilowana. Nigdy nie posiadała żadnej oficjalnej organizacji. Brakuje jakichkolwiek artykułów czy, szerzej mówiąc, źródeł o polskiej diasporze w Kansas. Nielicznymi, niezasymilowanymi Polakami są pracownicy kilku lokalnych uniwersytetów, wśród nich chociażby legendarna profesor Anna Maria Cienciala z University of Kansas czy profesor Ryszard Jankowiak z Kansas State University.

Zacznijmy jednak od początku. Moja żona Susan otrzymała propozycję pracy na Kansas State University (KSU) wiosną 2012 roku i już latem przeprowadziliśmy się z Wisconsin do Kansas. Przed przeprowadzką miałem okazję spotkać się z konsulem Robertem Rusieckim w Chicago i to właśnie on wręczył mi książkę „Life in a Jar: The Irena Sendler Project” napisaną przez Jacka Mayera.

Latem podczas spotkań z profesorami z KSU pytałem ich, czy pamiętają ten projekt. Pamiętali. Tak też narodził się pomysł o polskim projekcie w Kansas. Udało się nam pozyskać dwie duże wystawy: „Polish Righteous Among Nations” i „Jan Karski – The World Knew”. Pierwsza z nich uzyskała wspaniałą oprawę, gdzie uroczystego otwarcia dokonały wicekanclerz April Mason, dziekan Wydziału Pedagogicznego Debby Mercer, dziekan uniwersyteckiej biblioteki Lori Geotsch i konsul generalna Paulina Kapuścińska. Druga z wystaw była również pokazana na kapitolu w stolicy Kansas – Topeka. Do inicjatywy udało nam się włączyć Norma Conarda z projektem "Life in the Jar", który spopularyzował wiedzę międzynarodową na temat Ireny Sendler.

Rezultaty tych wystaw były wspaniałe. Obejrzało je wielu studentów i pracowników naukowych Kansas State University oraz politycy w stolicy stanu. Na tym jednak nie koniec. Powstają co najmniej dwa poważne artykuły naukowe na temat wystaw i ich wpływu na kształtowanie wiedzy o holokauście. Został również wystawiony spektakl „Life in a Jar” – przez grupę z Irena Sendler Project.

Do Polski wyjechała misja wydziału pedagogicznego, której celem było opracowanie program letniego (study abroad) dla studentów KSU. Grupa składała się z trzech profesorów: Dr Marilyn Kaff, Dr. Bradleya Burenheide, Dr Susan Yelich-Biniecki oraz nieoficjalnie Waldemara Binieckiego, który był odpowiedzialny za logistykę i kontakty ze stroną polską. Misja wyleciała z USA 10 czerwca 2014 r. i przebywała w Polsce częściowo do 17 czerwca – dwóch profesorów, podczas gdy reszta delegacji pozostała do 18 czerwca.

W ramach misji delegacja z Kansas spotkała się z reprezentantami 4 polskich uniwersytetów: Uniwersytetu Warszawskiego, Uniwersytetu Wrocławskiego, Uniwersytetu w Opolu, UKW w Bydgoszczy.  Wielkie podziękowania należą się Kuratorium Oświaty w Warszawie za prezentację wyjaśniającą funkcjonowanie systemu polskiej edukacji oraz zapewnienie logistyki i tłumaczy w ramach wizytacji wybranych szkół w woj. mazowieckim. Zwiedziliśmy muzea: w Oświęcimiu, Powstania Warszawskiego i Muzeum Historii Żydów Polskich, gdzie również odbyły się spotkania z dyrektorami ds. edukacji tych muzeów. Odbyło się również bardzo owocne spotkanie w Instytucie Pamięci Narodowej w Warszawie. Zostało zasiane ziarno, z którego wyrośnie na pewno na KSU program studiów za granicą oraz udział kolejnej delegacji z Kansas na międzynarodowej konferencji na temat edukacji specjalnej we Wrocławiu w 2015.

Co więcej, już rozpoczęły się rozmowy z uniwersytetami na temat wspólnych publikacji i projektów. W Bydgoszczy zaproponowano projekt, który uzyskał wsparcie ratusza w postaci grantu. To dopiero początki. W chwili obecnej piszemy dwa granty. Celem pierwszego ma być wysłanie do Polski grupy studentów w aspekcie rozszerzania wiedzy o holokauście. Drugi zaś ma opierać się na programie Fulbrighta i ma umożliwić wymianę studentów i pracowników naukowych z obu miejsc: Kansas i Polski.

Pozdrawiamy wszystkich z prerii w Kansas

Susan Yelich-Biniecki i Waldemar Biniecki

Susan Yelich-Biniecki i Waldemar Biniecki pracują w Kansas State University w College of Education. Susan jest profesorem na wydziale Educational Leadership, a Waldemar wykładowcą w CIMA Center for Intercultural and Multilingual Advocacy.