W Chicago powstaje nowe centrum kulturalne poświęcone twórczości zmarłego w 2004 roku legendarnego malarza polskiego pochodzenia – Eda Paschke. Otwarcie placówki, umiejscowionej w dzielnicy Jefferson Park, odbędzie się w następną niedzielę, 22 czerwca. Gdyby żył, artysta skończyłby w tym dniu 75 lat.
Ed Paschke urodził się w 1939 r. w polskiej rodzinie w Chicago. Jego rodzice – Edward i Władysława z domu Mackiewicz – byli drugim pokoleniem imigrantów w USA. Malarz nie mówił wprawdzie po polsku, ale często przedstawiał się: „I am Polish”. Spędził prawie całe życie w Chicago, a na często zadawane mu pytanie – dlaczego nie przenosi się do Nowego Jorku – dpowiadał, że tu tkwią jego korzenie i odpowiada mu „ludzka skala” tego miasta, które ma przestrzeń, w którym można oddychać.
Jako absolwent Instytutu Sztuki stał się jednym z założycieli chicagowskiej grupy malarzy „imażystów” (imagists), nieco w tamtym czasie kontrowersyjnej i zaznaczającej swoją odrębność wobec kanonów estetyki lansowanych przez środowisko Nowego Jorku.
Był pierwszym amerykańskim artystą, którego indywidualną, retrospektywną wystawę przedstawiło paryskie Centrum Pompidou. Jego prace były wystawiane w wielu krajach Europy i Azji. W 2004 roku pierwszą w Polsce indywidualną wystawę Eda Paschke zorganizowało Muzeum Narodowe we Wrocławiu.
Wybitny historyk sztuki i krytyk prof. Szymon Bojko napisał o nim książkę pt.:„Amerykański malarz o polskim pochodzeniu”, a rozdział o jego twórczości umieścił w anglojęzycznej pracy „Polish Roots: Polish-Americans and Polish Artists in Contemporary American Art”.
Paschke znany był z zaangażowania społecznego, przekazywania swoich prac na cele charytatywne i z pracy z licealistami z ubogich rodzin w ramach programów Marvin Foundation, której był członkiem zarządu. Pomoc młodzieży uważał za jedną z najważniejszych spraw.
W 2002 r. został laureatem Nagrody Dziedzictwa Polskiego w Ameryce, którą Kongres Polonii Amerykańskiej uhonorował jego osiągnięcia. Malarz zmarł 25 listopada 2004 roku.
Ed Paschke Art Center, założone przez Rabb Family Foundation i Ed Paschke Foundation, ma za zadanie podtrzymywanie i przekazywanie następnym pokoleniom dziedzictwa artysty, ale również promowanie młodych twórców poprzez wystawianie ich prac i prowadzenie programu staży artystycznych (artist-in-residence program).
Centrum, ulokowane w odnowionym i przystosowanym do nowych celów budynku u zbiegu ulic Higgins i Long, będzie czynne codziennie w godzinach od 10.00 do 19.00. W galerii można będzie oglądać prace Eda Paschke, przekazane przez fundację jego imienia. Znajdzie się tam również odtworzone studio artysty według stanu z 2004 r. oraz dział poświęcony działalności edukacyjnej. Wstęp do centrum będzie wolny, zgodnie z pragnieniem Eda Paschke, aby jego sztuka była dostępna dla każdego, nie tylko dla tych, których stać na bilet do muzeum lub galerii.
Ewa Malcher
