Ewa Malcher
O nominację Partii Republikańskiej na urząd gubernatora ubiegają się w prawyborach 18 marca czterej kandydaci. Trzech − Bill Brady, Kirk Dillard i Dan Rutherford − ma za sobą długą karierę polityczną w Illinois. Czwarty, Bruce Rauner, miliarder-inwestor, jest nowicjuszem na arenie politycznej, ale wylansował już swoje nazwisko dzięki agresywnej, zapoczątkowanej jeszcze w listopadzie 2013 r. kampanii reklamowej, na którą wydał z własnej kieszeni 5 mln dolarów.
W programach wyborczych republikanów priorytet mają kwestie ekonomiczne. Wszyscy deklarują, że kandydują na urząd gubernatora, ponieważ chcieliby poprawić kiepską sytuację gospodarczą stanu, który jest zadłużony na wiele miliardów dolarów i ma jeden z najwyższych w kraju wskaźników bezrobocia.
Bill Brady sprawujący urząd senatora stanowego, wcześniej był posłem. Jest współwłaścicielem jednego z największych w Illinois przedsiębiorstw budowlanych oraz inwestorem na rynku nieruchomości. Mający milionowe dochody Brady twierdzi, że rozwiązaniem aktualnych problemów gospodarczych Illinois byłoby stworzenie środowiska przyjaznego nowym inwestycjom i powstaniu miejsc zatrudnienia w sektorze prywatnym. Jest przeciwny podwyżkom podatków i zaciąganiu pożyczek w celu zbilansowania budżetu. Brał udział w pracach nad reformą systemu emerytalnego pracowników administracji stanu i jako jedyny z kandydatów republikańskich popiera zatwierdzoną niedawno ustawę emerytalną. Partnerką wyborczą Brady'ego jest Maria Rodriguez, długoletnia burmistrz Long Grove, a wcześniej radna i sekretarz tego miasta.
Kirk Dillard jest senatorem stanowym od połowy lat 90. Wcześniej był doradca gubernatora Jamesa Thompsona i szefem personelu gubernatora Jima Edgara. Sprawował też krótko urząd sędziego. Dillard apeluje o reformy budżetowe i obniżkę podatków. Według niego ważne jest też zreformowanie przepisów etycznych, które obowiązują polityków. Jeśli wygra wybory, to postara się wyeliminować proceder pay to play, czyli dawanie łapówek i haraczy za dobre posady oraz lukratywne kontrakty. Zdaniem Dillarda, korupcja w Illinois zniechęca wiele poważnych firm do podjęcia w naszym stanie działalności gospodarczej. Partnerką wyborczą Dillarda jest długoletnia posłanka stanowa Jil Tracy, która wcześniej pracowała jako asystent prokuratora generalnego.
Dan Rutherford objął urząd skarbnika Illinois w 2011 r., po długoletniej karierze w stanowej legislaturze, gdzie najpierw był posłem, a później senatorem. Jako były wiceprezes firmy usługowej ServiceMaster dobrze zna sektor prywatny. Za priorytetowe w swoim programie wyborczym uważa zwiększenie liczby miejsc pracy, rozwiązanie problemów finansowych stanu oraz poprawienie warunków dla rozwoju przedsiębiorczości, które jego zdaniem są bardzo trudne ze względu na wysokie podatki od dochodów. Szanse Rutherforda na zwycięstwo znacznie się jednak zmniejszyły, gdy pracownik biura skarbnika oskarżył go w sądzie federalnym o napastowanie seksualne, dyskryminację płciową oraz o zmuszanie personelu do udziału w kampanii wyborczej w godzinach służbowych. Partnerem wyborczym Rutherforda jest adwokat Steve Kim z Northbrook mający koreańskie pochodzenie.
Bruce Rauner, miliarder-inwestor, obiecuje, że pod jego rządami gospodarka Illinois rozkwitnie i zwiększy się liczba dobrze opłacanych miejsc pracy. Przyrzeka, że podejmie starania o ograniczenie w Illinois liczby kadencji sprawowanych przez gubernatora i innych wybieralnych urzędników. (Jednak tego rodzaju reforma nie leży w gestii gubernatora, ponieważ wymaga naniesienia poprawki do konstytucji stanowej w rezultacie długiej i żmudnej procedury formalnej.) Kandydat popiera prywatyzację oświaty publicznej poprzez zwiększenie liczby szkół czarterowych (prywatnych placówek edukacyjnych). Jego partnerką wyborczą jest Evelyn Sanguinetti, córka imigrantów z Ekwadoru i Kuby, radna Wheaton, z zawodu adwokat, wcześniej pracowała jako asystent prokuratora generalnego Illinois.
O nominację Partii Demokratycznej na urząd gubernatora prowadzi starania dwóch kandydatów. Zdecydowanym faworytem jest ubiegający się o reelekcję gubernator Pat Quinn. Jego rywalem jest aktywista murzyński Tio Hardiman, były dyrektor wykonawczy CeaseFire, organizacji negocjującej pokojowe rozwiązania konfliktów między gangami ulicznymi w Chicago.
Tio Hardiman utracił stanowisko szefa CeaseFire po aresztowaniu pod zarzutem pobicia żony i choć kobieta wycofała zarzuty, przestał być traktowany poważnie jako kandydat. Na dodatek jest znany tylko niewielkiemu odsetkowi wyborców i dotąd nie przedstawił żadnych konstruktywnych propozycji programowych, a tylko zarzuty pod adresem obecnej administracji. Jego partnerką wyborczą jest adwokatka Brunelle Donald, pracownica prokuratury.
Pat Quinn rozpoczął służbę publiczną w latach 70. jako obrońca praworządności oraz interesów konsumenta i użytkownika. W latach 80. założył organizację konsumencką Citizens Utility Board, która działa do tej pory i kwestionuje podwyżki opłat za usługi publiczne. W swojej karierze politycznej sprawował m.in. urzędy skarbnika stanowego i wicegubernatora. Quinn jeszcze nie przedstawił kompleksowego programu wyborczego, ale we wcześniejszych wypowiedziach na forach medialnych sygnalizował, że najważniejsze w jego kampanii wyborczej będą kwestie ekonomiczne, w tym podwyżka minimalnego wynagrodzenia do przynajmniej 10 dol. na godzinę. Kwestie programowe Quinna wyborcy poznają dopiero po prawyborach, gdy gubernator wygłosi swoje orędzie budżetowe.
Ponieważ Tio Hardiman nie stanowi poważnego zagrożenia dla obecnego gubernatora, to Pat Quinn raczej nie martwi się tak bardzo o marcowe prawybory, jak o wynik pojedynku z którymś z republikanów w listopadowych wyborach powszechnych. Partnerem wyborczym Quinna jest Paul Vallas były szef chicagowskiego szkolnictwa publicznego. Przez ponad 10 lat kierował systemami oświatowymi w kilku wielkich miastach w kraju.
Alicja Otap
