Fałszowanie zeznań
Firma Alvareza, ATAX New York, była dużą organizacją zajmującą się przygotowywaniem zeznań podatkowych. Miała swoją siedzibę w dzielnicy Bronx, gdzie w okresie ostatnich 10 lat przygotowała ok. 90 tysięcy zeznań podatkowych dla swoich klientów, w większości indywidualnych podatników. Alvarez stał się znany wśród swoich klientów jako „Magik”, ponieważ miał rzekomo niezwykłą umiejętność sprawiania, że ich obciążenia podatkowe stawały się zdecydowanie mniejsze. Jednak w tym, co robił, nie było żadnej magii. Popełniał poważne przestępstwo federalne, fałszując dziesiątki tysięcy zeznań podatkowych i pozbawiając IRS milionów dolarów przychodów.
Według śledczych trwający dekadę proceder dotyczył dziesiątków tysięcy indywidualnych federalnych zeznań podatkowych, które zawierały fałszywe informacje. Fałszywe były dane o przysługujących ulgach, wymyślone straty kapitałowe i fałszywe wydatki biznesowe.
Alvarez przyznał się do winy i zgodził się zapłacić Internal Revenue Service 145 milionów odszkodowania oraz uznał przepadek ponad 11 milionów dochodów z oszustw. Zostanie skazany w kwietniu na karę maksymalnie ośmiu lat więzienia, zgodnie z federalnymi wytycznymi dotyczącymi wyroków.
Oszustwa podatkowe stanowią poważny problem w Stanach Zjednoczonych, wpływając na system finansowy, budżet państwa oraz rzetelność gospodarczą. Władze federalne i stanowe nieustannie walczą z różnymi formami unikania opodatkowania, które obejmują zarówno działania indywidualnych podatników, jak i korporacji.
Choć przypadek Alvareza może szokować, amerykański urząd podatkowy ma z takimi zjawiskami do czynienia na znacznie większą skalę. Oszustwa podatkowe w Stanach Zjednoczonych przybierają różne formy, od prostych manipulacji w deklaracjach podatkowych, po skomplikowane operacje finansowe. Wiele osób celowo zaniża swoje dochody, zawyża odliczenia lub ukrywa źródła przychodów, by płacić niższe podatki. Tego rodzaju działania są szczególnie powszechne wśród ludzi pracujących na własny rachunek oraz właścicieli małych firm, którzy mogą mieć większą swobodę w raportowaniu swoich finansów.
Z kolei korporacje często stosują skomplikowane strategie, by unikać płacenia podatków. Jednym z przykładów jest transfer dochodów do rajów podatkowych, takich jak Kajmany czy Irlandia, gdzie obowiązują niższe stawki opodatkowania. Tego rodzaju działania są często legalne, ale mogą być również częścią nielegalnych praktyk, jeśli obejmują fałszywe deklaracje lub ukrywanie dochodów.
Oszuści często fałszywie ubiegają się o ulgi podatkowe, takie jak Earned Income Tax Credit (EITC), który jest przeznaczony dla osób o niskich dochodach. Zaniżanie dochodów lub tworzenie fałszywych danych dotyczących liczby dzieci na utrzymaniu to inne popularne metody oszukiwania systemu podatkowego.
Sztuczna inteligencja na tropie
W sektorze biznesowym oszustwa podatkowe mogą obejmować prowadzenie „podwójnej księgowości”, gdzie jedna wersja dokumentacji przedstawiana jest urzędowi skarbowemu, a druga – z prawdziwymi dochodami – pozostaje ukryta. Niektórzy podatnicy zakładają fikcyjne firmy, by fałszywie deklarować koszty prowadzenia działalności, które w rzeczywistości nie istnieją.
Niezależnie od tego, czy IRS ma do czynienia z oszustwami na wielką skalę, czy też drobnymi zafałszowaniami ze strony indywidualnych podatników, skala problemu jest ogromna. Oszustwa podatkowe generują ogromne straty dla amerykańskiego budżetu. Według szacunków, tzw. tax gap – różnica między należnymi podatkami a faktycznie zapłaconymi – wynosi kilkaset miliardów dolarów rocznie. IRS w swoich raportach wskazuje, że największy udział w tej luce mają niezapłacone podatki dochodowe od osób fizycznych oraz podatki od działalności gospodarczej.
Problem oszustw podatkowych jest szczególnie istotny w kontekście polityki fiskalnej, ponieważ wpływa na zdolność rządu do finansowania kluczowych programów społecznych, infrastruktury oraz obronności. Co więcej, oszustwa podatkowe naruszają poczucie sprawiedliwości społecznej, ponieważ osoby uczciwie płacące podatki są zmuszone do ponoszenia większego ciężaru finansowego, by zrekompensować straty budżetowe.
Działania związane z unikaniem płacenia podatków są w Stanach Zjednoczonych surowo karane, o czym wkrótce przekona się Alvarez. Konsekwencje mogą obejmować zarówno sankcje finansowe, jak i kary więzienia. W zależności od skali i charakteru oszustwa oskarżeni mogą stanąć przed sądem federalnym. IRS może nałożyć grzywny sięgające nawet 75 proc. należnego podatku. Osoby skazane za poważne oszustwa podatkowe mogą otrzymać wieloletnie wyroki pozbawienia wolności na podstawie federalnego kodeksu karnego. Urząd podatkowy ma też prawo zajmować aktywa należące do podatników, którzy unikają płacenia należności.
Oszustwa podatkowe często trafiają na pierwsze strony gazet, szczególnie gdy dotyczą znanych osób lub korporacji. Przykładem może być sprawa Ala Capone, który niezależnie od prowadzenia nielegalnej działalności i popełnienia wielu przestępstw kryminalnych został ostatecznie skazany za uchylanie się od płacenia podatków. Współcześnie podobne przypadki zdarzają się wśród celebrytów, sportowców czy przedsiębiorców. W przypadku korporacji głośnym przykładem jest koncern Apple, który został oskarżony o transferowanie zysków do Irlandii w celu unikania płacenia podatków w USA. Chociaż firma działała zgodnie z prawem, sprawa wywołała szeroką debatę na temat moralności tego rodzaju działań.
Sprawa Alvareza jest o tyle niezwykła, że prowadził on firmę, która miała pomagać podatnikom w prawidłowym składaniu zeznań. Działalność tę przekształcił w narzędzie do generowania nielegalnych zysków dla siebie. Nie wiadomo, w jaki sposób IRS wykrył jego oszustwa, ale mówi się, iż urząd podatkowy coraz częściej używa sztucznej inteligencji do tropienia przestępców.
Krzysztof M. Kucharski
