Kalejdoskop
Kąpiel w szampanie
Od ponad trzech stuleci szampan jest de facto napojem służącym celebracji: serwuje się go do wznoszenia toastów na weselach, spryskuje nim zwycięskich kierowców Formuły 1. Marilyn Monroe używała go nawet do kąpieli. Od czasu, gdy szampan został po raz pierwszy wyprodukowany w 1668 roku przez mnicha Doma Pérignona, jego reputacja pozostaje niepodważona na rynku, pomimo dużej konkurencji ze strony innych musujących trunków.
Konkurencja ta dość nieoczekiwania się rozszerza. W wyniku zmian klimatycznych angielscy producenci wina mogą teraz uprawiać winogrona tradycyjnie kojarzone z Szampanią i produkować najwyższej jakości wino musujące. Globalne ocieplenie oznacza, że notorycznie zimna i wilgotna Wielka Brytania powoli staje się cieplejsza i bardziej słoneczna, a południowa Anglia ma teraz klimat bardzo podobny do klimatu regionu Szampanii sprzed około 50 lat.
„Zmiany klimatu oznaczają, że teraz możemy hodować winogrona najwyższej jakości, takie jak Pinot Noir, Pinot Meunier i Chardonnay, nadające się do produkcji wina musującego” – twierdzi Chris Boiling, szef internetowego magazynu „International Wine Challenge”. I dodaje: „Talent również odgrywa kluczową rolę. Mamy nowe pokolenie wspaniałych winiarzy, którzy produkują dobre wina. Dziś nowatorscy producenci mają większe zaufanie do swoich umiejętności, a angielskie wino musujące rozwija własną charakterystyczną tożsamość.
Piętnaście mil na południowy wschód od miejscowości Plumpton znajduje się Rathfinny Vineyard, położona na południowych zboczach South Downs w historycznym hrabstwie Sussex. To 600-akrowy teren, produkujący od 300 do 400 tysięcy butelek rocznie i eksportujący napój do tak odległych miejsc jak Stany Zjednoczone, Japonia, Korea Południowa i Norwegia. Zanim małżeństwo Marka i Sary Driverów zdecydowało się na dywersyfikację i wszczęcie produkcji wina w 2010 roku, ich posiadłość była gospodarstwem rolnym, zatrudniającym dwie osoby.
Obecnie 90 pracowników zajmuje się produkcją wina i prowadzeniem zakwaterowania oraz restauracji na miejscu. Trzydzieści lat temu w Plumpton program nauczania agrarnego koncentrował się wokół rolnictwa i hodowli zwierząt. Teraz nacisk kładzie się na uprawę winorośli i produkcję wina. Okoliczne tereny, na których kiedyś pasły się owce i dojrzewały jabłka w sadach, teraz pokryte są rzędami winorośli.
„Jesteśmy blisko lotniska Gatwick i Londynu, a zatem mamy idealną pozycję, by skorzystać zarówno z uprawy winorośli, jak i turystyki” – mówi Sarah. „Nasze winorośle są sadzone na słonecznych, południowych zboczach. Chroni je to przed mrozem, a winogrona są utrzymywane w czystości i bez pleśni przez morską bryzę, która również dodaje winu odrobinę soli”.
Na królewskie kolacje
Innym kluczowym czynnikiem sukcesu win Sussex jest otaczający krajobraz i jego gleba. Krótki spacer w tej okolicy prowadzi do tajemniczego Long Man of Wilmington, ogromnej kredowej figury wyrzeźbionej w zboczu wzgórza. Wędrówka stąd, wzdłuż meandrów rzeki Cuckmere, wiedzie do kolejnej tajemniczej kredowej figury – tym razem białego konia – a następnie do kultowych klifów Seven Sisters, których dramatyczne urwiska pojawiają się w filmach o Harrym Potterze i Robin Hoodzie.
Teren ten od dawna stanowił inspirację dla artystów i pisarzy. Eric Ravilious przywołał w swoich obrazach łagodne skały tego obszaru i budynki z kamiennymi ścianami. Pisarka Virginia Woolf mieszkała w Monk’s House w wiosce Rodmell. Jej siostra Vanessa Bell i jej kochanek Duncan Grant (oboje malarze) byli blisko dzisiejszej winiarni. Stary kościół w wiosce Berwick jest ozdobiony malowidłami ściennymi, które para tan namalowała podczas II wojny światowej. Zawiera sceny ze zbiorów zbóż i owoców.
Bolney Wine Estate, założona w 1972 roku przez Rodneya i Jean Pratt w West Sussex, była czołową angielską winiarnią i odegrała znaczącą rolę w kształtowaniu krajobrazu kraju. W latach 70. XX wieku produkcja angielskiego wina wiązała się z nieodłącznym ryzykiem i wyzwaniami z powodu nieprzewidywalnych warunków pogodowych, ograniczonej wiedzy na temat odpowiednich odmian winogron dla danego klimatu i braku ugruntowanych tradycji winiarskich. Jednak Prattowie wraz z kilkoma innymi pionierskimi producentami sprostali tym wyzwaniom i utorowali drogę nowoczesnemu angielskiemu przemysłowi winiarskiemu, pokazując, że można w Albionie produkować wyjątkowe wina.
Obecnie w Anglii i Walii jest prawie tysiąc winnic, z czego pięćset w hrabstwie Sussex. Na terenie dawnego obozowiska neandertalczyków z widokiem na fort z epoki żelaza Chanctonbury Ring znajduje się winnica Redfold Vineyard. Jej właściciele, Charles i Wendy Outhwaite, należą do nowego pokolenia winiarzy, którzy zyskują międzynarodowe uznanie. Ambriel Classic Cuvée tej firmy zostało nominowane przez magazyn „Decanter” do nagrody Wine of the Year w 2020 roku.
Angielskie wina zyskały znaczące uznanie na arenie krajowej i międzynarodowej i były serwowane na prestiżowych kolacjach i królewskich wydarzeniach. Ponadto w tzw. ślepych degustacjach z szampanem radziły sobie bardzo dobrze – tak dobrze, że producenci szampana we Francji zaczęli kupować duże połacie ziemi w Wielkiej Brytanii. Średnia cena detaliczna win musujących z Sussex wynosi od 20 do 40 dolarów za butelkę, a nazwy winnic z South Downs, takie jak Bolney, Ridgeview, Nyetimber i Rathfinney, stały się synonimem win musujących najwyższej jakości.
Andrzej Malak
