55-letni Chad Daybell został skazany przez sąd rejonowy w Boise w stanie Idaho na karę śmierci za zamordowanie swojej pierwszej żony oraz dwójki dzieci jego obecnej małżonki. Zbrodnia miała miejsce w 2019 roku i od tego czasu sprawa ta budziła wielkie zainteresowanie w Stanach Zjednoczonych. Głównie z powodu szokujących szczegółów dotyczących wierzeń religijnych podsądnego…
Negatywni i opętani
Prokurator Lindsey Blake opisała w sądzie skrajne poglądy Daybella. Człowiek ten miał jakoby wizje, podczas których mógł ustalić, czy dana osoba jest „negatywna” lub „opętana” i w których przypadkach „ciało musiało zostać zniszczone”. Twierdził też, że chciał rozpocząć nowe życie ze swoją drugą żoną. Lori Vallow Daybell była nazywana „Mamą Dnia Sądu Ostatecznego” w nagłówkach gazet oraz w filmie dokumentalnym Lifetime pod tym tytułem.
Daybell jest autorem powieści, której tematyka dotyczy dnia zagłady. Zarówno on, jak i Vallow byli powiązani z organizacją o nazwie Preparing a People, która, jak można przeczytać na jej stronie internetowej, miała przygotować swoich wyznawców na drugie przyjście Jezusa. Filozofia tej grupy zakłada, że uśmiercanie ludzi jest uzasadnione, jeśli dana osoba „nie może być odpowiednio przygotowana do nadejścia zbawcy”.
Daybell urodził się w rodzinie mormonów i początkowo wyznawał ich religię. Jednak z upływem czasu jego poglądy uległy znacznej radykalizacji, podobnie zresztą jak poglądy Vallow. Chad zaczął twierdzić, że żył w 31 poprzednich wcieleniach na różnych planetach. Utrzymywał również, że jest reinkarnacją apostoła Jakuba Mniejszego, i że Vallow była żoną Jakuba pod imieniem Elena. Twierdził, że w poprzednich wcieleniach Vallow była Mary French, prababką Josepha Smitha, założyciela religii mormońskiej.
Chad dzielił ludzi na „jasnych” i „ciemnych” na podstawie przypisania im przynależności do Jezusa Chrystusa lub Szatana. Stosował unikalny „system punktacji” za dobro i zło, przypisując każdej osobie ocenę od „jasnej” do „ciemnej”. Według tych wierzeń „ciemni” ludzie byli opętani przez złe duchy. Twierdził, że w niektórych przypadkach „opętani” ludzie mogą stać się „zombie” i że jedynym sposobem na wygnanie zombie jest morderstwo. Jego wierzenia obejmowały także teleportację oraz tzw. ciemne i jasne portale. Przewidywał, że koniec świata nastąpi 22 lipca 2020, co oczywiście nie nastąpiło. Jeśli chodzi o Vallow, uwierzyła, że jest „wzniosłą boginią”, posiadającą wizjonerskie moce i że jej przeznaczeniem jest poprowadzić wraz z mężem 144 tysiące ludzi, którzy przeżyją koniec świata.
Okropne zbrodnie
Chad i Lori pobrali się w 2019 roku, wkrótce po tym, jak żona pana młodego, Tammy Daybell, została znaleziona martwa w jej domu w Idaho. Na krótko przed jej śmiercią Chad wykupił ubezpieczenie na jej życie i spodziewał się, że zainkasuje znaczną sumę pieniędzy.
Początkowo jej śmierć przypisywano przyczynom naturalnym, ale po zniknięciu dzieci Vallow władze wszczęły dochodzenie. Późniejsza sekcja zwłok pozwoliła ustali
, że przyczyną zgonu było uduszenie. W lutym 2020 roku Vallow została aresztowana na Hawajach, z chwilą, gdy władze stwierdziły, że nie uczestniczyła w poszukiwaniach swoich zaginionych dzieci, których szczątki odnaleziono pod koniec tego samego roku na posiadłości Daybella w Idaho.
W 2021 roku prokuratorzy postawili zarzuty Daybellowi i jego żonie w związku ze śmiercią siedmioletniego Joshuy Vallowa, znanego jako J.J., i szesnastoletniej Tylee Ryan. Daybell został również oskarżony o zabicie swojej poprzedniej małżonki, Tammy. W maju ubiegłego roku Lori Vallow Daybell została uznana winną morderstwa dwójki swoich dzieci oraz spisku mającego na celu zamordowanie byłej żony męża. W lipcu została skazana na trzy kolejne dożywocia bez możliwości wcześniejszego zwolnienia.
Prawo stanu Idaho wymaga obowiązkowego wyznaczenia prawnika w celu rozpatrzenia sprawy po wydaniu wyroku kary śmierci. Ostatnia egzekucja w tym stanie miała miejsce w 2011 roku, kiedy Paul Rhoades został zabity śmiertelnym zastrzykiem. W lutym tego roku wykonanie wyroku tą samą metodą zostało wstrzymane po wielokrotnych nieudanych próbach założenia kroplówki więźniowi Thomasowi Eugene’owi Creechowi. Człowiek ten nadal przebywa w celi śmierci.
W 2023 roku gubernator Brad Little podpisał ustawę zezwalającą na egzekucje przez rozstrzelanie w obliczu ogólnokrajowego niedoboru leków stosowanych do śmiertelnych zastrzyków. Decyzja ta oznacza, że właśnie w ten sposób może zostać uśmiercony Daybell.
Departament Więziennictwa stanu Idaho postanowił, że Chad Daybell zostanie przeniesiony do zakładu o zaostrzonym rygorze w Kuna, gdzie ma oczekiwać na wykonanie wyroku. W czasie ogłaszania jego kary w sądzie skazaniec zachował całkowite milczenie i nie zareagował w żaden sposób na decyzję sędziego. Jego obrońcy zrezygnowali z możliwości wygłoszenia ostatniego słowa, a Daybell również nie zabrał głosu, do czego miał prawo.
Dwa dni po skazaniu Daybella na śmierć przysięgli po raz pierwszy publicznie wypowiadali się na temat swojej decyzji dotyczącej kary śmierci. „Tak, byłam jedną z dwunastu osób, które stwierdziły, że ktoś powinien umrzeć” – powiedziała jurorka Daynna Skiver. „Bardzo to na mnie ciąży, ale myślę, że była to właściwa decyzja ze względu na okropne zbrodnie, które ten człowiek popełnił i zaaranżował”.
Skiver dodała, że opuściła sąd przekonana, iż Daybell zorganizował zabójstwa, czyli że był tym, który wszystko zaplanował. Lori Horne pełniła rolę tzw. zapasowej przysięgłej – była obecna przez cały dwumiesięczny proces w sali sądowej, ale nie uczestniczyła w decydowaniu o winie oskarżonego. Horne powiedziała, że najtrudniejszym dla niej dniem był ten, w którym przysięgli przed wydaniem wyroku słuchali oświadczeń rodzin zamordowanych.
Krzysztof M. Kucharski