„Matka czwórki dzieci”

Z cyklu „Nie tylko Ulmowie”

„Matka czwórki dzieci” to tytuł kolejnego odcinka miniatury filmowej IPN z cyklu „Nie tylko Ulmowie”. Film opowiada o rodzinie Marii Strutyńskiej z Drohobycza, która opiekując się czwórką swoich dzieci, dała schronienie trzynastu osobom pochodzenia żydowskiego ściganym przez niemieckich okupantów.

Gdy 3 lipca 1941 r. wojska niemieckie wkroczyły do Drohobycza, stało się jasne, że głównym celem niemieckiej okupacji będzie likwidacja polskich elit i całkowita zagłada osób pochodzenia żydowskiego. Maria Strutyńska nie pozostała bierna, wiosną 1942 r. zapewniła schronienie Minie Hennefeld oraz jej córce Lidii i kuzynce Szance Kluberg. Z czasem, na prośbę Miny, Maria ukryła także w swoim domu jej rodziców i troje rodzeństwa wraz z dwójką dzieci.

Polka postanowiła pomóc także swojej przyjaciółce Gustawie Liberman, jej siostrze Sabinie i jej mężowi. Łącznie w domu Marii schronienie znalazło 13 Żydów. Przebywali oni w kryjówce pod podłogą jednego z pokoi i na strychu. Maria wraz z córką Teresą i pozostałymi dziećmi zapewniała im pożywienie oraz najpotrzebniejsze przedmioty codziennego użytku. Ukrywani starali się wspierać swoich dobroczyńców, przekazując im na wymianę cenne przedmioty. To pozwalało Marii zgromadzić kilkudniowe zapasy żywności. Jednak każdego dnia ukrywającym jak i ukrywanym towarzyszył nieustanny strach.

Zygmunt Warszawer w liście do Instytutu Yad Vashem pisał:

 „Ja, Zygmunt Warszawer, nie podaję nikogo z Polaków, którzy pomagali mi przeżyć. Wyskoczyłem z pociągu jadącego do Treblinki na spalenie, w pociągu został uduszony mój dzieciak. Zaszedłem do gospodarzy Pielaczki, przetrzymywał mnie 4 dni i potem chodziłem od wioski do wioski: Kornacice, Gończyce, Leokadia, Sośniki, Łaskarzew, Izdebko i wsie: Zygmunty, Romanów. Ci wszyscy ludzie mi pomogli. Nikogo nie podałem do nagrody, bo Ameryka by zbankrutowała. Co dzień byłem na innej łasce”. 

Większość z tysięcy osób, które udzieliły takiej pomocy, nigdy nie została uhonorowana, a najprawdopodobniej nigdy nie będzie nawet publicznie znana. Chcemy ich wszystkich uczcić cyklem filmów „Nie tylko Ulmowie”. Zapraszamy do obejrzenia kolejnej miniatury filmowej – „Matka czwórki dzieci”.

Źródło: IPN