W poprzednich artykułach przedstawiałam Państwu procesy lub czynności, które wykonujemy w naszym biurze najczęściej, takie jak umiejscowienie aktu urodzenia lub małżeństwa, bądź potwierdzenie polskiego obywatelstwa. Dziś pragnę opisać ich zastosowanie w praktyce, na konkretnym przykładzie.
Wyobraźmy sobie małżeństwo Małgorzaty Nowak i Jana Kowalskiego, które zawarło związek w Polsce i wyemigrowało do USA. W Stanach Zjednoczonych pani Kowalska urodziła dwoje dzieci: jedno zaraz po przylocie do USA, drugie po uzyskaniu przez nią i męża amerykańskiego obywatelstwa i dokonaniu zmiany imion i nazwisk z „Małgorzata Kowalska” na „Margaret Kowalski” oraz z „Jana Kowalskiego” na „Johna Kowalskiego”. Starsze dziecko ukończyło już 18 lat i planuje studiować w Polsce, młodsze jest jeszcze małoletnie. Zamiar podjęcia studiów w kraju motywuje rodziców do odnowienia własnych polskich paszportów oraz wyrobienia ich dzieciom. Jakie czekają ich czynności?
Rodzice zawarli związek małżeński w Polsce, więc nie trzeba go tam umiejscawiać. Na jego podstawie można dokonać transkrypcji aktów urodzenia dzieci. Okazuje się jednak, że każde z rodzeństwa ma „innych” rodziców: u starszego matką jest Małgorzata Kowalska a ojcem: Jan Kowalski, u młodszego odpowiednio Margaret Kowaski oraz John Kowalski. Matka ma zmienione imię i końcówkę nazwiska (-ski zamiast -ska), dodatkowo nazwisko noszone matki zapisano z błędem (Kowaski zamiast Kowalski). W pierwszej kolejności należy dokonać korekty amerykańskiego aktu urodzenia młodszego dziecka, aby błąd w nazwisku nie został powielony na polskim akcie urodzenia. Przypomnijmy, że o tego typu zmianę wnioskujemy na urzędowym formularzu do odpowiedniego organu w stanie, gdzie urodziło się dziecko, np. Illinois Department of Public Health. Dzieci na swoich aktach muszą również posiadać tych samych rodziców, dlatego w Polsce rodzice powinni złożyć wnioski o dokonanie administracyjnej zmiany imienia i nazwiska. Należy pamiętać, że tego typu zmiana przysługuje jedynie polskiemu obywatelowi. Matka posiada paszport z późniejszą datą ważności niż ojciec, dodatkowo parę lat temu w Polsce wyrobiła sobie dowód osobisty. Urząd stanu cywilnego przyjął jej wniosek o dokonanie administracyjnej zmiany imienia i nazwiska noszonego, ale nie mógł zrealizować wniosku ojca. Jego polski paszport utracił ważność zbyt dawno temu i potrzebne jest potwierdzenie przez niego polskiego obywatelstwa. Dopiero po uzyskaniu potwierdzenia (poświadczenia obywatelstwa przez wojewodę) ojciec może ponownie wnioskować o dokonanie administracyjnej zmiany imienia z Jan na John. Starsze dziecko będzie składać wniosek o umiejscowienie swojego aktu urodzenia, ponieważ ukończyło już 18 lat, natomiast w przypadku młodszego wnioskodawcami będą rodzice. Po zmianie imion i nazwiska noszonego matki, starsze z dzieci może również wnieść o sprostowanie tych danych na swoim akcie. Warto pamiętać, że skutkiem dokonania takiej zmiany będzie unieważnienie dowodu osobistego matki. Dowód lub paszport traci bowiem ważność po 60 dniach od dokonania zmiany danych osobowych, w tym również stanu cywilnego. Po tych operacjach rodzice mogą starać się o wydanie nowych polskich paszportów i na ich podstawie, wraz z polskich aktem urodzenia dziecka, złożyć wniosek o wydanie paszportu dla młodszego dziecka. Starsze będzie jeszcze przechodzić przez procedurę potwierdzenia polskiego obywatelstwa, nie u wojewody w byłym miejscu zamieszkania rodziców, ale w Mazowieckim Urzędzie Wojewódzkim w Warszawie, gdzie na dzień publikacji tego artykułu (grudzień 2023 r.) okres oczekiwania na wydanie decyzji wynosi około jednego roku.
Powyższy przykład ilustruje, że czas przewidziany na załatwienie dzieciom polskich paszportów może wydłużyć się o okres niezbędny na korektę amerykańskiego aktu urodzenia, potwierdzenie polskiego obywatelstwa jednego lub obojga rodziców oraz dokonanie administracyjnej zmiany imion i nazwisk. W miarę możliwości polskie paszporty dla dzieci należy wyrabiać przed ukończeniem przez nie 18 roku życia. Warto również sprawdzić daty ważności polskich dokumentów rodziców oraz zaktualizować swoje dane po dokonaniu zmiany imienia i/lub nazwiska w związku z uzyskaniem amerykańskiego obywatelstwa, bądź na podstawie postanowienia sądu. Dodatkowe czynności mogą spowodować, że nie wyrobimy się do 18 roku życia dziecka i wówczas konieczne będzie potwierdzenie przez nie polskiego obywatelstwa.
Katarzyna Jankowska
od 2007 roku prowadzi Biuro Tłumaczeń PLUS, LLC w Addison, IL, pomagając Polonii w tłumaczeniach i sprawach urzędowych, szczególnie dotyczących polskiego obywatelstwa.
W Polsce tłumacz przysięgły wpisany na listę Ministra Sprawiedliwości i członek Polskiego Towarzystwa Tłumaczy Przysięgłych i Specjalistycznych (TEPIS), w USA tłumacz certyfikowany przez American Translators Association (ATA) oraz tłumacz sądowy (Administrative Office of Illinois Courts Registry No. 1007). Z wykształcenia magister Filologii Angielskiej na Uniwersytecie Śląskim w Katowicach, absolwentka Wydziału Prawa EWSPA w Warszawie, Wydziału Administracji Publicznej na Roosevelt University w Chicago, gdzie także ukończyła Paralegal Studies Program. Mieszka w okolicach Chicago od 1995 roku.