Kalejdoskop
Niemal wszyscy słyszeli o domniemanym potworze ze szkockiego jeziora Loch Ness, który znany jest również potocznie jako Nessie. To jedna z najbardziej kontrowersyjnych zagadek kryptozoologii, a więc pseudonauki zajmującej się tajemniczymi istotami, takimi na przykład jak legendarny Yeti. Legenda Nessie ma swoje korzenie w dawnych mitach i przekazach ludowych Szkocji, ale stała się prawdziwym szlagierem za sprawą popularnej kultury i rozwoju mediów oraz turystyki...
Spotkania z Nessie
Jezioro Loch Ness znajduje się w północnej Szkocji i jest jednym z najgłębszych i największych jezior w Wielkiej Brytanii. To właśnie w tym tajemniczym jeziorze, otoczonym mistycznymi krajobrazami, miały rzekomo miejsce obserwacje potwora. Pierwsze doniesienia o Nessie pochodzą z VI wieku, kiedy to irlandzki misjonarz miał tam spotkać ogromne morskie stworzenie. Natomiast współczesna legenda o Nessie zaczęła nabierać rozpędu w 1933 roku, kiedy miejscowy dziennikarz Alex Campbell opublikował artykuł o domniemanym zaobserwowaniu potwora. Kilka miesięcy później rzekoma fotografia zwierzęcia zrobiła furorę, a nazwa „Nessie” została po raz pierwszy użyta i jest do dziś stosowana. To wydarzenie zapoczątkowało serię obserwacji, relacji i teorii na temat istnienia potwora.
Opowieści o spotkaniach z Nessie są różnorodne, ale większość świadków opisywała gigantyczną istotę o długiej szyi i kształcie przypominającym plezjozaura – dinozaura z okresu mezozoicznego. Wielu turystów przybywało i nadal przybywa nad Loch Ness, by na własne oczy zobaczyć legendarnego potwora, ale nikomu się to nigdy nie udało. Pojawia się wiele fotografii i filmów, które rzekomo przedstawiają zwierzę, jednak większość z tych materiałów to mało wyraziste i zamazane obrazy. Niektóre z nich – jak udowodniono – były fałszywe.
W czerwcu tego roku turysta odwiedzający Loch Ness stwierdził, że zauważył tajemniczy kształt o długości 20 metrów poruszający się po wodzie. Etienne Camel jechał wokół jeziora ze swoją żoną Eliane, kiedy rzekomo zauważył dziwny obiekt podczas robienia zdjęć. Jednak nie utrwalił swojej obserwacji na fotografii.
Wielu sceptyków uważa, że opowieść o Nessie opiera się na mitach i przesądach, a obserwacje potwora mogą być powodowane błędnym identyfikowaniem zwierząt lub efektami optycznymi. Teoria o plezjozaurze jako źródle legendy została również podana w wątpliwość, ponieważ dinozaury zniknęły z Ziemi setki milionów lat temu. Ponadto niemożliwe jest, by ta sama istota żyła w Loch Ness przez całe stulecia.
Mimo braku ewidentnych dowodów na istnienie potwora, legenda Nessie przyciąga turystów z całego świata. Tamtejszy przemysł turystyczny zyskał na popularności, a legendarny potwór stał się nieoficjalnym symbolem Szkocji. Na brzegach Loch Ness zbudowano wiele atrakcji turystycznych, sklepów z pamiątkami i muzeów, które poświęcone są opowieściom o potworze. Dla wielu osób zobaczenie Nessie pozostaje marzeniem, a kilka organizacji nadal prowadzi badania w nadziei na odkrycie tajemnicy tego legendarnego stworzenia. Pomimo kontrowersji i braku naukowych dowodów opowieść o potworze z Loch Ness przetrwała przez dziesięciolecia i prawdopodobnie będzie przekazywana kolejnym pokoleniom.
Na tropie tajemnicy
Jednak potwór z Loch Ness to nie tylko legenda, która prawdopodobnie nie ma nic wspólnego z rzeczywistością. Naukowcy i miłośnicy kryptozoologii podejmowali już liczne próby zbadania jeziora i znalezienia dowodów na istnienie potwora na drodze naukowej. Wykorzystywano do tego najnowocześniejsze technologie, takie jak sonary, kamery podwodne i roboty, jednak jak dotąd nie przyniosło to żadnych rezultatów.
Pod koniec bieżącego miesiąca dojdzie do kolejnej próby. Badacze z Centrum Loch Ness nawiązali współpracę z zespołem Loch Ness Exploration (LNE) i werbują wolontariuszy do pomocy w przedsięwzięciu, którego celem jest ostateczne odkrycie tajemnic szkockiego jeziora. W dniach 26 i 27 sierpnia przeprowadzona zostanie wnikliwa eksploracja Loch Ness przy pomocy sprzętu geodezyjnego, który nigdy wcześniej nie był używany do tego celu.
W ramach tej akcji drony zostaną wykorzystane do tworzenia obrazów termicznych wody z powietrza za pomocą kamer na podczerwień, umożliwiając naukowcom wykrywanie oznak ciepła i identyfikowanie wszelkich tajemniczych anomalii. Zastosowana zostanie również specjalna technologia hydrofonów do wykrywania sygnałów akustycznych pod wodą. Natomiast setki ochotników mają obserwować powierzchnię jeziora, by identyfikować wszelkie zaburzenia tafli wodnej. Będą to największe tego rodzaju badania od 1972 roku.
Zespół naukowców i entuzjastów ma nadzieję nie tylko dokonać gruntownej obserwacji i analizy Loch Ness, ale zainspirować nowe pokolenie poszukiwaczy przygód. Pod koniec każdego dnia badań odbywać ma się sesja podsumowująca wyniki. Oczywiście całkiem możliwe jest to, iż żadnych konkretnych wyników nie będzie, z czym organizatorzy eksploracji się liczą.
Centrum Loch Ness znajduje się w starym hotelu Drumnadrochit, gdzie 90 lat temu kierowniczka tej placówki, Aldie Mackay, zgłosiła, że widziała „wodną bestię” w jeziorze Loch Ness. Budynek został ostatnio poddany renowacji za 1,5 miliona funtów. Obecny dyrektor Centrum, Paul Nixon, mówi: – Jesteśmy strażnikami tej wyjątkowej historii i nie tylko inwestujemy w tworzenie niezapomnianych wrażeń dla zwiedzających, ale także angażujemy się w kontynuowanie poszukiwań i odkrywanie tajemnic kryjących się pod wodami jeziora. Planowane na koniec sierpnia badania dają możliwość przeszukania wód w sposób, jakiego nigdy wcześniej nie stosowano.
W świecie nauki dominuje przeświadczenie, że w Loch Ness nigdy nie było żadnego potwora i nadal go nie ma. W sumie jednak nikomu to za bardzo nie przeszkadza, tym bardziej że zrobił się z tego intratny biznes.
Krzysztof M. Kucharski
