PAP
Scenarzysta i dramaturg Cormac McCarthy jest zaliczany do grona kilku największych literackich geniuszy w Stanach Zjednoczonych – stawiany na równi z Thomasem Pynchonem, Donem DeLillo i Philliphem Rothem, a także Williamem Faulknerem i Ernestem Hemingwayem. 89-letni Cormac McCarthy zmarł 13 czerwca z przyczyn naturalnych
Za swoje powieści McCarthy wiele wyróżnień, w tym Nagrodę Pulitzera, National Book Award oraz National Book Critics Circle Award. Został też laureatem prestiżowego stypendium MacArthur Fellowship tzw. „genius grant”.Krytycy w USA stawiają go na równi z Thomasem Pynchonem, Donem DeLillo i Philliphem Rothem. Jeszcze inni traktują jako najwybitniejszego amerykańskiego pisarza od czasów Williama Faulknera i Ernesta Hemingwaya.Pisarz pochodził z rodziny irlandzkich imigrantów. Urodził się 20 lipca 1933 roku w Providence, w stanie Rhode Island, jako Charles McCarthy. Krótko uczęszczał do University of Tennessee. W Polsce wyłącznym wydawcą jego książek jest Wydawnictwo Literackie.„McCarthy był znany ze swojego oszczędnego stylu pisania i epickich tematów apokaliptycznego niebezpieczeństwa, natury zła i kruchości ludzkiej kondycji. Wiele ze swoich powieści osadził w krajobrazach amerykańskiego południowego zachodu, a wszystkie napisał na maszynie do pisania Olivetti Underwood Lettera 32” – zauważyła oficyna wydawnicza Penguin Random House.W roku 2009 maszyna została sprzedana na aukcji za 254,5 tys. dolarów. Autor natychmiast zakupił ten sam model za niecałe 20 dolarów.W Random House ukazały się pierwsze książki McCarthy’ego. Należą do nich opublikowany w roku 1965 „Strażnik sadu” – a następnie: „W ciemności”, „Dziecię Boże”, „Suttree”, i „Krwawy południk”, który „New York Times” uznał za jego „najbardziej wpływową pracę”.Bestsellerem stała się jednak dopiero Trylogia graniczna – „Rącze konie”, „Przeprawa” oraz „Sodoma i Gomora”.„Rącze konie”, „Droga” i „To nie jest kraj dla starych ludzi” zostały zekranizowane. Ten ostatni tytuł zapoczątkowany jako scenariusz stał się książką. Adaptacja w reżyserii braci Coenów zdobyła w roku 2007 cztery Oscary, w tym nagrodę dla najlepszego filmu.McCarthy jest też m.in. autorem scenariusza do „The Counselor”. W 2013 roku film z udziałem Michaela Fassbendera i Cameron Diaz w rolach głównych nakręcił Ridley Scott.Krótko przed śmiercią pisarza poinformowano, że pracował nad scenariuszem do filmowej adaptacji „Krwawego południka” w reżyserii Johna Hillcoata, który wyreżyserował też „Drogę”.„Drogę” wcześniej wybrano jako książkę Oprah’s Book Club, słynnej amerykańskiej osobistości telewizyjnej. Cormac McCarthy unikał wywiadów, kiedy Oprah zapytała go w 2006 roku dlaczego odparł: „Nie sądzę, że jest to dobre dla twojej głowy”.W rozmowie z „New York Timesem” przekonywał natomiast, że ze wszystkich tematów, które podejmuje, niezwykle trudno byłoby znaleźć taki, którym nie jest zainteresowany. „Pisanie jest daleko, daleko na końcu tej listy” – mówił.Dwie ostatnie powieści, McCarthy’ego to „Pasażer” oraz „Stella Maris”, które ukazały się w roku 2022. Łączy je kwestionowanie pojęcia Boga, prawdy i istnienia.Dyrektor generalny Penguin Random House, Nihar Malaviya ocenił, że Cormac McCarthy zmienił bieg literatury.„Przez sześćdziesiąt lat demonstrował niezachwiane oddanie swojemu rzemiosłu i odkrywaniu nieskończonych możliwości i mocy słowa pisanego. Miliony czytelników na całym świecie pokochały jego bohaterów, jego mityczne motywy i intymne prawdy emocjonalne, które obnażał na każdej stronie, w genialnych powieściach. Pozostaną one zarówno aktualne, jak i ponadczasowe, dla przyszłych pokoleń” – stwierdził Malaviya.89-letni Cormac McCarthy zmarł we wtorek, 13 czerwca z przyczyn naturalnych w swoim domu w Santa Fe w Nowym Meksyku.
Z Nowego Jorku Andrzej Dobrowolski (PAP)
