Liderka rządzącej Partii Konserwatywnej Liz Truss została we wtorek wczesnym popołudniem nową premier Wielkiej Brytanii. Zastąpiła w tej roli Borisa Johnsona, który niespełna godzinę wcześniej, zgodnie ze złożoną w lipcu zapowiedzią, podał się do dymisji.
Przekazanie władzy odbyło się na zamku Balmoral w Szkocji, gdzie obecnie przebywa królowa Elżbieta II, a nie jak to zwykle ma miejsce w Pałacu Buckingham w Londynie. Zdecydowano się na to, aby uniknąć konieczności zmiany planów w ostatniej chwili, gdyby nawracające problemy królowej z poruszaniem się znowu dały o sobie znać. Monarchini najpierw spotkała się z Johnsonem, który złożył rezygnację, i jak przekazano w wydanym oświadczeniu "łaskawie ją przyjęła". Krótko później przyjęła na audiencji Liz Truss.
"Królowa przyjęła dziś Liz Truss na zamku Balmoral. Jej Wysokość poprosiła ją o utworzenie nowej administracji. Pani Truss przyjęła ofertę Jej Wysokości i została mianowana premierem i pierwszym lordem skarbu" - przekazał dwór królewskim, publikując także kilka zdjęć z tego momentu.
47-letnia Truss stała się tym samym 15. szefem brytyjskiego rządu w czasie 70-letniego panowania Elżbiety II i trzecią kobietą w tej roli. Jej poprzedniczki - Margaret Thatcher i Theresa May - również wywodziły się z Partii Konserwatywnej.
Truss, która przez ostatni rok była szefową dyplomacji w gabinecie Johnsona, została w poniedziałek ogłoszona zwyciężczynią wyborów lidera Partii Konserwatywnej. Prosto po audiencji nowa premier udała się w podróż powrotną do Londynu i jeszcze we wtorek po południu wygłosi inauguracyjne przemówienie przed swoją nową rezydencją na Downing Street - lub jeśli pogoda to uniemożliwi, co bardzo prawdopodobne - wewnątrz budynku.
Wieczorem natomiast należy się spodziewać ogłoszenia przez Liz Truss wszystkich lub większości nominacji na stanowiska ministerialne i według spekulacji pojawiających się w brytyjskich mediach, skład jej rządu będzie się bardzo różnił od gabinetu Johnsona.
Boris Johnson zapowiedział złożenie dymisji 7 lipca, zmuszony do tego falą rezygnacji posłów z różnych stanowisk ministerialnych, którzy w ten sposób wyrazili swoje wotum nieufności wobec niego w związku z licznymi piętrzącymi się w ostatnich miesiącach aferami. Urząd szefa rządu oraz funkcję lidera Partii Konserwatywnej pełnił od lipca 2019 r.
Z Londynu Bartłomiej Niedziński (PAP)