Śmierć na paradzie

Piękny, letni poranek, 4 lipca, Święto Niepodległości Ameryki, w radosnych nastrojach przygotowujemy się do obejrzenia parady w Deerfield. Córka ze swoją przyjaciółką mają właśnie wyjść z domu, aby spotkać się z w Highland Park z grupą kolegów i koleżanek. Nagle szokująca wiadomość zabija spokój i radość poranka. Strzelanina na paradzie w Highland Park, kolejny masowy morderca strzela z dachu do niewinnych ludzi. 5 osób zabitych na miejscu, jedna ofiara umiera w szpitalu. Tysiące ludzi ucieka w panice, poszukując schronienia. Dla nich już zawsze święto Ameryki będzie kojarzyć się z piekłem, które przeżyli.

Przemoc z użyciem broni

Przeżycie doświadczenia tak tragicznego, jak masowa strzelanina może być jednym z najtrudniejszych do poradzenia sobie doświadczeń. Tak radykalne zagrożenie życia prowadzić może do powstania PTSD, czyli stresu pourazowego. Dzieje się tak dlatego, że strzelaniny są zupełnie nieprzewidywalne i niekontrolowane, a sytuacje, których nie można kontrolować, ani przewidzieć, przynoszą bezradność, lęk i strach. Rodzi się przekonanie, że nic nie możemy zrobić, aby uchronić się przed nimi w przyszłości. Poza tym, strzelanina to ekstremalne zagrożenie życia. Takie doświadczenie może na zawsze zaburzyć poczucie bezpieczeństwa i zmienić wewnętrzne przeświadczenie, że nic złego nam się stać nie może.

Stres pourazowy

Masowe strzelaniny i inne traumatyczne przeżycia mogą mieć ogromny wpływ na psychikę zarówno osób bezpośrednio dotkniętych jak i ich przyjaciół i znajomych. Po traumatycznym zajściu ludzie doświadczają szerokiej gamy emocji, od przerażenia, złości, frustracji do smutku, zniechęcenia, beznadziei. Symptomy stresu pourazowego objawiają się reakcjami fizycznymi i psychicznymi. Do fizycznych reakcji na traumatyczne przeżycie należą: bóle mięśni, żołądka, bóle głowy, nagłe fale gorąca, pocenie się, palpitacje serca, zmiany w cyklu snu, najczęściej trudności w zaśnięciu i częste budzenie się w nocy, objadanie się lub brak apetytu, zatwardzenia i biegunki, nadwrażliwość na zimno i ciepło, nadwrażliwość na hałas lub nieoczekiwany dotyk. Do psychologicznych reakcji należą: szok i niemożność uwierzenia w to, co się stało, żałoba, dezorientacja, nadmierna czujność, poirytowanie, wybuchy złości, emocjonalne huśtawki – na przykład wybuchy płaczu i zaraz po nich śmiech, obsesyjne myślenie o tym, co się stało, nawracające obrazy, które sprawiają, że osoba czuje się jakby znowu przechodziła moment traumy, koszmary nocne. Po strzelaninie wszystkie te odczucia są normalne i mogą występować zaraz po przeżyciu lub z opóźnieniem.

Do szerokiej litanii reakcji dochodzą także: potrzeba nadmiernej kontroli otoczenia, co związane jest z brakiem poczucia bezpieczeństwa i stabilności, ataki paniki, poczucie braku kontroli, wstyd, winienie innych, silna tendencja do izolowania się, uczucie braku zrozumienia ze strony najbliższych, co prowadzi do poczucia wyobcowania i poluzowania więzi emocjonalnych z innymi, próby uniknięcia wszystkiego co kojarzy się z traumą, unikanie miejsc, emocjonalne odrętwienie, brak zainteresowania codziennymi sprawami, poczucie winy, wstyd, depresja.

Jak sobie radzić?

Najważniejsze jest, aby w dniach następujących po masowej strzelaninie monitorować swoje symptomy. Wiele z nich, na przykład nadmierna czujność i poirytowanie są adaptacyjnym mechanizmem organizmu w odpowiedzi na traumatyczne doświadczenie. U wielu osób, symptomy te naturalnie znikną wraz z upływem czasu. U innych, niestety mogą prowadzić do rozwoju stresu pourazowego (PTSD). Jeśli zauważysz, że czujesz się coraz gorzej, zmobilizuj się, aby sięgnąć po profesjonalne wsparcie. Równolegle z uzyskaniem pomocy specjalisty, dbaj o to by rozmawiać z innymi, nie izoluj się. Słuchaj swojego ciała, ono podpowie ci, co robić. Jeśli masz ochotę mówić o traumie znajdź empatycznych i zaufanych słuchaczy i mów o tym, jak najwięcej. Im więcej wyrzucisz z siebie, tym łatwiej będzie ci spojrzeć na to z innej perspektywy. Płacz. Płacz to oczyszczenie i jeśli masz ochotę płakać, to nie blokuj się. Wiele osób poradziło sobie z ogromnym stresem po przeżyciu masowej strzelaniny, poprzez ciężkie ćwiczenia fizyczne – bieganie, aerobik, jazdę na rowerze, wędrówki górskie. Inni kierują się w stronę medytacji i modlitwy. Jeszcze innym pomaga poczucie humoru – pamiętaj, że humor jest naturalnym, dojrzałym mechanizmem obronnym organizmu. Utrzymuj zbalansowaną dietę, do której należy włączyć indyka, gotowaną cebulę, pieczone ziemniaki, i kremowe zupy. Pomaga to poczuć się ciężej i lepiej, jak po świątecznym obiedzie. Higiena snu jest bardzo ważna – pozwól sobie spać 8 godzin dziennie. Unikaj stymulantów takich jak kawa, cukier, nikotyna. Przytulaj się do bliskich włączając w to zwierzęta domowe. Koty i psy mają niesamowicie terapeutyczne właściwości. Pisz wiersze, maluj, słuchaj muzyki. Opisz swoje przeżycie, podziel się z innymi, to pomoże komuś wyjść z podobnej sytuacji.

Dr Katarzyna Pilewicz, LCPC, CADC

doktor psychologii i specjalista od uzależnień. Ukończyła Adler University w Chicago w dziedzinie psychologii klinicznej. Doktorat obroniła w Walden University zajmując się wpływem psychologii pozytywnej na poprawę stanu psychiki człowieka. Autorka licznych publikacji popularnonaukowych w dziedzinie psychologii i higieny psychicznej w amerykańskim wydaniu Magazynu „Polonia” i w “Dzienniku Związkowym” w Chicago. Prowadzi swoją klinikę w trzech lokalizacjach na przedmieściach Chicago, gdzie prowadzi psychoterapię dla młodzieży oraz dorosłych z problemami natury psychologicznej, pomagając w powrocie do wyższej jakości życia.