Bóle pięt – bolące "ostrogi"

W fazie początkowej zbudowane są z chrząstki, lecz z czasem ulegają skostnieniu. Ostrogi tworzą się na skutek przewlekłego stanu zapalnego w okolicy przyczepu rozcięgna stopy do kości pięty. Rozcięgno stopy jest włóknistą osłoną mięśni podeszwy stopy przyczepioną do pięty, przebiega pod śródstopiem i z przodu stopy wrasta/przyczepia się do kości śródstopia. Generalnie stan zapalny rozcięgna powodowany jest urazem, przesileniem, długim staniem lub nadmiernym chodzeniem. Może on również towarzyszyć słabemu rozciągnięciu mięśni łydek i ścięgna Achillesa, występującemu u osób pracujących w pozycji siedzącej, mających mało ruchu oraz może towarzyszyć chorobom stawów lub mięśni.

Nazwa „ostroga” wywodzi się od wyglądu narośla na zdjęciu radiologicznym. Patrząc na zdjęcie widzimy narośl w kształcie koguciej ostrogi. W rzeczywistości narośla są bardziej płaskie i nie tak ostre. W większości przypadków ból pięty częściej wywodzi się ze stanu zapalnego samego przyczepu rozcięgna stopy do kości pięty niż samego nacisku przez ostrogę. Ostrogi są niejako wtórnym produktem przewlekłego i bolesnego stanu zapalnego rozcięgna, choć same też mogą powodować bóle poprzez ucisk na nerwy lub wrażliwe miejsca pod piętą.

Nizależnie od przyczyny oba przypadki charakteryzuje ból pięty przy chodzeniu. W fazie początkowej stan zapalny rozcięgna objawia się porannym bólem pięt, który stopniowo jesteśmy w stanie rozchodzić, bólem po dłuższym siedzeniu, staniu lub po całym dniu chodzenia. Z czasem ból staje się coraz bardziej uciążliwy i nie pozwala nam stanąć na piętę. Coraz więcej wagi ciała przenosimy na przód stopy i z czasem prawie dosłownie chodzimy na palcach.

W początkowej fazie leczenie polega na braniu leków przeciwzapalnych, zimnych okładach parę razy dziennie lub po powrocie z pracy, noszeniu wygodnych butów oraz wkładek. Podobno najlepszym sposobem na zimne okłady jest przykładanie metalowej puszki z fasolką zamrożonej w zamrażarce. Należy zimną puszkę przyłożyć do bolącego miejsca, aby zmniejszyć przekrwienie oraz stan zapalny. Taki okład należy robić jednorazowo nie dłużej niż przez 5 minut. Okład z lodu lub „cold pack” z mrożonej wody lub specjanego żelu wymaga dłuższego czasu – około 15 minut. Gdy robimy to przez ręcznik, to czas wydłuża się do około 25 minut. Na poranne bóle czasami pomagają ćwiczenia rozciągające łydki, wykonywane przed wstaniem z łóżka. Polegają one na prostowaniu i zginaniu stopy, co powoduje rozciągnięcie mięśni łydki. Ćwiczenie wystaczy robić około minuty.

W bardziej uciążliwych przypadkach wymagane jest zrzucenie nadmiaru wagi, zmiana stylu pracy lub życia, albo unieruchomianie czasowe za pomocą taśmy ortopedycznej. Jeżeli problem wiąże się z chorobami mięśni i stawów, to oczywiście należy je odpowiednio leczyć. Wiele z opisanych sposobów walki z bólami pięt – czy też stanem zapalnym rozcięgna – jest czasochłonne, czasem wręcz niemożliwe do wykonania, jak np. utrata wagi lub zmiana stylu życia, który często wiąże się z naszą pracą.

Najszybszym sposobem pozbycia się bólu i stanu zapalnego jest zrobienie zastrzyku z kortyzonu. Zrobiony prawidłowo i po miejscowym znieczuleniu jest on praktycznie niebolesny. Z reguły pierwszy zastrzyk zmniejsza stan zapalny i bóle w 50% i trzeba go powtórzyć po około 2-3 tygodniach. Nawet jeżeli po pierwszym zastrzyku ból calkowicie ustąpi, powinno się zrobić drugi zastrzyk. Podawany lek ma działanie przeciwzapalne i nie ma sam w sobie działania przeciwbólowego. Pacjent odczuwa wyraźną poprawę już na następny dzień. Tego typu zastrzyki wykonujemy w naszym gabinecie.

***