Władimir Putin był „sparaliżowany” i niezdecydowany podczas pierwszych kilkunastu godzin buntu Jewgienija Prigożyna – przekazuje we wtorek „Washington Post”, powołując się na zachodnie i ukraińskie źródła wywiadowcze. Dziennik podaje, że Putin wiedział o planowanym buncie na co najmniej dwa dni przed jego wybuchem, lecz nie zrobił nic, by go powstrzymać.
Według cytowanych przez gazetę ukraińskich i europejskich oficjeli, Putin „był sparaliżowany i niezdolny do zdecydowanego działania”; przez większość dnia nie wydał żadnego rozkazu. W obliczu braku takich rozkazów, lokalni dowódcy zdecydowali o niepowstrzymywaniu wagnerowców. Wielu z nich nie mogło uwierzyć, że bunt rozpoczął się bez przyzwolenia Kremla.
„WP” cytuje też oceny wywiadowcze, mówiące o tym, że rosyjskie służby informowały Putina przez „co najmniej dwa lub trzy dni” o możliwych działaniach Prigożyna, lecz nie zrobił nic poza wzmocnieniem bezpieczeństwa na Kremlu i kilku strategicznych obiektach.
„Putin miał czas, by podjąć decyzję o likwidacji (rebelii) i aresztowaniu organizatorów. Potem, kiedy to się zaczęło dziać, był paraliż na wszystkich szczeblach (…). Było absolutne przerażenie i dezorientacja. Przez długi czas nie wiedzieli, jak się zachować” – powiedział jeden z europejskich rozmówców dziennika.
Inny oficjel zauważył, że część ludzi w rosyjskim wojsku i służbach popierała Prigożyna i jego żądania – podobnie jak wielu szeregowych żołnierzy – zaś wysoki rangą przedstawiciel NATO stwierdził, że niektórzy wysoko postawieni decydenci w Moskwie wydawali się gotowi, by ustawić się za oligarchą, gdyby jego żądania zostały spełnione.
„Wydaje się, że są ważni ludzie w strukturach siłowych, którzy w pewnym sensie na to czekali” – powiedział anonimowy urzędnik.
Z kolei inni, przerażeni rebelią, byli zawiedzeni słabą reakcją Kremla i ocenili, że zwiastuje ona czas głębokich problemów.
„Wszyscy słyszeliśmy te oświadczenia. Nie zawsze były spójne. Przez pewien czas, nie wiedzieli jak zareagować” – powiedziała dziennikowi osoba z rosyjskich kręgów dyplomatycznych. Wskazała na sprzeczne oświadczenia Putina, który na początku nazwał Prigożyna zdrajcą i rozkazał zdławić bunt, a później mówił że uniknięto rozlewu krwi z jego bezpośredniego rozkazu.
Inni członkowie kremlowskich elit mieli powiedzieć, że spodziewają się dalszych podziałów na tle wojny na Ukrainie.
„Rosja jest krajem zasad mafijnych. A Putin popełnił niewybaczalny błąd. Stracił reputację najtwardszego człowieka w mieście” – powiedział rozmówca, opisany jako „moskiewski finansista, powiązany z rosyjskimi służbami wywiadowczymi”.
Według innych źródeł gazety, Putin został zmuszony pójść na układ z Prigożynem ze względu na stopień powiązania Grupy Wagnera z interesami rosyjskich służb, a także roli jaką odgrywa w Afryce i na Bliskim Wschodzie oraz „ogromne ilości informacji” – powiedział działacz na rzecz praw człowieka Władimir Osieczkin.
„Oni stworzyli sobie potwora” – stwierdził jeden z europejskich oficjeli.
Z Waszyngtonu Oskar Górzyński (PAP)
