We wstępnej opinii polskich historyków sztuki kościół św. Wojciecha został zaliczony do grupy najpiękniejszych i najbardziej cennych polskich katedr w USA. Taką wiadomość przekazał wiernym, obecnym na niedzielnej mszy świętej w kościele św. Wojciecha, prof. dr hab. Jacek Gołębiowski, dyrektor Ośrodka Badań nad Polonią i Duszpasterstwem Polonijnym Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.
Prof. Jacek Gołębiowski, goszczący w Chicago w związku z projektem badawczym obejmującym archiwizację zbiorów polskich kościołów, mających status katedry, poinformował wiernych o wstępnej opinii wydanej przez polskich historyków sztuki.
– Znam już opinię wstępną specjalistów historii sztuki z Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie: dr hab. Katarzyny Chrudzimskiej-Uhery i dr hab. Anny Sylwii Czyż, które twierdzą, że wśród tych 21 kościołów (które objęła pierwsza faza badań – przyp. red.) w ścisłej czołówce jest kościół św. Wojciecha, ze względu na swoją wielką wartość historyczną. Jest to dzieło pod względem historii sztuki – powiedział prof. Gołębiowski.
Profesor wskazał na różnice w prawie polskim i amerykańskim w zakresie ochrony zabytków. – W Polsce kościół mający ponad sto lat i tak cenne wyposażenie byłby objęty ochroną prawa z automatu, czyli byłby nie do ruszenia, nie do zburzenia. Natomiast tutaj nie ma tego prawodawstwa.
W opinii profesora wartość historyczna kościoła powinna być jednym z argumentów przemawiających za ochroną obiektu.
– W rozmowach dotyczących ratowania kościoła należy też – moim zdaniem – uwzględnić tę właśnie kategorię, że wśród 56 polskich katedr w USA, tych najpiękniejszych, najbardziej cennych, kościół św. Wojciecha na pewno będzie w bardzo ścisłej czołówce. To jest ustalenie po pierwszym etapie badań.
Prof. Gołębiowski zwrócił się do Polonii o pomoc przy gromadzeniu dokumentacji historycznej, dotyczącej kościoła św. Wojciecha w Chicago.
– Mamy problem z dokumentacją historyczną. (…) W związku z tym, że nie ma tu archiwum parafialnego, nie ma źródeł. Poszukujemy biuletynów z różnych lat, ksiąg jubileuszowych, dawnych zdjęć. Chciałbym się zwrócić do parafian i nie tylko parafian, osób, które mogą posiadać jakieś zbiory, bo najtrudniej jest nam jeśli chodzi o kościół św. Wojciecha – zaapelował prof. Gołębiowski.
Prof. Gołębowskiemu towarzyszył sekretarz naukowy dr Paweł Sieradzki, siostra Genowefa Potaczała ze Zgromadzenia Sióstr Misjonarek Chrystusa Króla dla Polonii – koordynator projektu w USA i Frank Spula, prezes Kongresu Polonii Amerykańskiej i Związku Narodowego Polskiego w Chicago. Nabożeństwo odprawiono w dniu liturgicznego święta Przemienienia Pańskiego, które przypada 6 sierpnia.
Mszę świętą odprawił ksiądz Robert Frączak. Po raz pierwszy od chwili wznowienia polskiej niedzielnej mszy świętej w kościele św, Wojciecha nie zagrały oryginalne organy ze słynnej chicagowskiej wytwórni Williama i Wallace’a Kimball.
Chwilową niedogodność zastąpił chóralny śpiew wiernych zgromadzonych na mszy, który dzięki doskonałej akustyce wypełnił brzmieniem wnętrze zabytkowej świątyni.
Po nabożeństwie został poświęcony nowy transparent, który członkowie Komitetu Obrony Kościoła św. Wojciecha będą nieśli podczas polonijnej pielgrzymki do Merrillville.
Jola Plesiewicz
Zdjęcia: Dariusz Piłka
