(Nowy Jork) – Instytut Kultury Polskiej w Nowym Jorku, BAMcinématek w Nowym Jorku i Cinefamily w Los Angeles we współpracy z Polskim Instytutem Sztuki Filmowej oraz Filmoteką Narodową zorganizowały pierwszą amerykańską retrospektywę twórczości Andrzeja Żuławskiego, która odbędzie się z udziałem reżysera.
W programie znajdą się legendarne Opętanie (1981) z Isabelle Adjani, Najważniejsze to kochać (1975) z Romy Schneider, Wierność (2000) i Błękitna Nuta (1991) z Sophie Marceau, a także wszystkie polskie filmy reżysera – od krótkometrażowych po Trzecią część nocy (1971) i kontrowersyjną Szamankę (1996).
Andrzej Żuławski – reżyser, scenarzysta, pisarz, eseista i aktor – należy do najbardziej radykalnych wizjonerów światowego kina. W swojej twórczości, inspirowanej literaturą, polityką, historią, filozofią współczesną i muzyką, Żuławski podejmuje tematy egzystencjalne, nierzadko wyraziście i bezkompromisowo przybierające formę brutalizmu, przemocy, erotyzmu, rozpaczy czy histerii. Począwszy od kreacji Małgorzaty Braunek w Trzeciej części nocy i Diable, przez nagrodzoną w Cannes kontrowersyjną rolę Adjani w Opętaniu czy Romy Schneider w Najważniejsze to kochać, reżyser stworzył jedne z najbardziej przejmujących i wygranych na najwyższych emocjach kreacje aktorskie w historii kina.
„Życie filmowych bohaterów to spazmatyczne szarpanie, eksces, gwałt, okrucieństwo, płacz, brzydota, w której jedynie na ułamek sekundy objawia się piękno. […] Żuławski wciąż uprawia to samo kontrowersyjne i drapieżne kino, w odważny sposób operujące przerysowaniem, okrucieństwem i naturalizmem w poszukiwaniu prawdy o roli uczuć w ludzkim życiu” – pisał o filmach Żuławskiego Piotr Kletowski w „Najważniejsze to kochać. O filmowej twórczości Andrzeja Żuławskiego”.
Żuławski rozpoczął karierę filmową u boku Andrzeja Wajdy jako asystent przy Popiołach (1965). W 1971 roku zadebiutował wizjonerską Trzecią częścią nocy, opowiadającą o okrucieństwie wojny, bazując na przeżyciach swojego ojca w okupowanym Lwowie. Po sukcesie filmu w Europie Żuławski zrealizował w kraju Diabła (1972), którego władze zatrzymały przed wprowadzeniem na ekrany (premiera: 1988 r.). Od tego czasu Żuławski tworzył głównie we Francji – rozwijając swój ekspresywny styl w Najważniejsze to kochać (1975), by w 1976 r. powrócić do Polski na plan Na srebrnym globie, pierwszego polskiego obrazu science fiction na tak dużą skalę. Po wstrzymaniu jego produkcji ponownie niechciany Żuławski wyjechał z kraju, a film w ostatecznej wersji pokazano dopiero w 1989 roku. Dwa lata później zrealizował – już w Berlinie – swój bodaj najgłośniejszy film Opętanie, a następnie kolejne: Kobietę publiczną (1984), Narwaną miłość (1985), Moje noce są piękniejsze niż wasze dni (1989) i operę filmową Borys Godunow (1989). Jedynym filmem zrealizowanym w wolnej Polsce – pomiędzy francuskimi Błękitną nutą (1991) o Chopinie i Wiernością (2000) – jest Szamanka z 1996 roku. Żuławski opublikował ponad 20 książek, m.in. Ogród miłosny, Jonasz, Pan śmiertelny i Listy do domu. W roku 2001 został uhonorowany Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski, a w 2002 – francuskim Orderem Legii Honorowej.
(Informacja prasowa)
