Szefowie CIA podali do wiadomości publicznej raport w sprawie mankamentów działalności amerykańskiego wywiadu przed atakami terrorystycznymi w 2001 roku. O treści tego raportu za chwilę. Jednak w tym przypadku równie fascynująca jest jego historia.
Sporządzenie raportu zlecono CIA już w roku 2002, a dokument był gotowy w 3 lata później. Dlaczego zatem z podaniem go do publicznej wiadomości czekano przez następne dwa lata? Wynika to ze splotu co najmniej dwóch okoliczności. Po pierwsze, obecna administracja ma obłęd na punkcie utrzymywania niemal wszystkiego w sekrecie. Jak twierdzą członkowie poprzednich administracji – zarówno republikańskich jak i demokratycznych – jeszcze nigdy w powojennej Ameryce nie było tak daleko posuniętej manii sekretów.
Jednak istnieje jeszcze drugi powód, dla którego raport nie ujrzał światła dziennego w 2005 roku. W owym czasie prezydent Bush właśnie przyznał ówczesnemu dyrektorowi C IA, George’owi Tenetowi, najwyższe odznaczenie cywilne, tzw. Prezydencki Medal Wolności. Problem w tym, iż treść raportu stawiała pana dyrektora w dość dwuznacznym świetle, co nie za bardzo pasowało do przyznanego mu wyróżnienia.
Z raportu można się dowiedzieć, iż pod koniec administracji Billa Clintona Tenet robił niemal wszystko co mógł, by walczyć z zagrożeniem ze strony Osamy Bin Ladena i al-Kaidy. Pisał alarmistyczne ostrzeżenia, namawiał do bombardowania baz szkoleniowych terrorystów w Afganistanie i twierdził, iż “wojna” z organizacją Bin Ladena jest najważniejsza dla interesów USA. Gdy jednak do władzy doszedł George W. Bush, zainteresowania Teneta nagle zupełnie się zmieniły. Okazało się w sposób dość tajemniczy, iż al-Kaidą nie ma się co specjalnie przejmować, bo należy się niezwłocznie zająć budowaniem neokonserwatyzmu w USA, a jednym z naczelnych zadań neokonserwy było odsunięcie od władzy Saddama Husajna.
Transformacja przekonań i zainteresowań dyrektora CIA była na tyle dramatyczna, że to on właśnie argumentował gdzie się tylko dało, iż Saddam siedzi na wielkiej górze broni masowego rażenia i że jest największym zagrożeniem dla cywilizowanego świata. Z raportu wynika zatem jednoznacznie, iż Tenet był postacią dość koniunkturalną i że w celu zachowania swojej posady mimo zmiany administracji był gotowy pleść dowolne bzdury, nawet jeśli nie były one w żaden sposób uzasadnione.
Obecny dyrektor CIA, Michael Hayden, twierdzi, iż nadal jest przeciwny ujawnieniu raportu z 2005 roku, bo “nie ma co rozgrzebywać tego, co już od dawna wiadome”. Jest to idiotyczna bzdura. Zasadniczą wartością amerykańskiej demokracji zawsze była zasada otwartości zarówno społeczeństwa, jak i rządu. Dopóki w narodzie istnieje przeświadczenie, że niezależnie od tego, co robi rząd, prędzej czy później poczynania te wyjdą na jaw i zostaną poddane stosownej ocenie, stan państwa jest zadowalający. Z chwilą gdy to przeświadczenie zaniknie, o amerykańskiej demokracji nie będzie już mowy.
Ostatnie lata przyniosły niepokojące przywiązanie do utajniania działalności władz federalnych. Krzepiące jest jednak to, iż raz jeszcze okazało się, iż mechanizmy “ochronne” nadal działają. Ukrywany od 2005 raport CIA został bądź co bądź opublikowany, głównie w wyniku uporu ze strony senatora Jaya Rockefellera. Ale w sumie nie ma żadnego znaczenia to, kto spowodował to ujawnienie. Liczy się przede wszystkim efekt końcowy, bo stanowi kolejny wyłom w obsesyjnej sekretności obecnych władz.
Jeśli zaś chodzi o postać George’a Teneta, jeszcze nie tak dawno występował on przed kamerami telewizyjnymi, promując swoją książkę i sugerując, iż został przez Biały Dom “wpuszczony w maliny”. Z raportu CIA wynika jednak coś zupełnie innego. Tenet sam na siebie zastawił sidła, z których nie sposób się wyplątać, nawet przy użyciu Medalu Wolności.
Andrzej Heyduk
