Widok żołnierzy sił międzynarodowych planujących operacje bojowe wraz z członkami Afgańskich Sił Zbrojnych nikogo nie dziwi. Jednak obecność polskich żołnierzy obok członków Gwardii Narodowej Illinois ma odrębne i już symboliczne znaczenie.
Polacy i gwardziści z Illinois współpracują od 20 lat, a od lat 10 działają ramię w ramię każdego dnia w Iraku i Afganistanie.
14 lipca minęła 20 rocznica podpisania strategicznego partnerstwa między Rzeczpospolitą Polską a Gwardią Narodową Illinois, stanowiącego część programu National Guard Partnership for Peace, obecnie przemianowanego na State Partnership Program.
Iskrą zapalną przed 20 laty był wniosek rządu Łotwy o pomoc Waszyngtonu w budowie pomocniczych sił zbrojnych przypominających zasady działania stanowych gwardii narodowych w USA. Gen. Colin Powell, ówczesny szef połączonych sztabów i dowódca wojsk lądowych, gen. John Shalikashvili, dowódca wojsk lądowych i szef Europejskego Dowództwa (EUCOM) przyjęli ten pomysł jako sposób nawiązania partnerstwa z krajami regionu nie należącymi do NATO, ale które podjęły już kroki w stronę ustanowienia demokracji i gospodarki wolnorynkowej.
„Przed 20 laty podjęliśmy próbę zbliżenia krajów Europy Środkowej i Wschodniej, które formalnie należały jeszcze do Paktu Warszawskiego, z Zachodem, a później zintegrowania z NATO. I ta próba zakończyła się sukcesem” – mówi kongresman Bill Enyart z Illinois. Enyart jest byłym adiutantem dowódcy Gwardii Narodowej Illinois.
Umowa Illinois z Polską była piątym partnerstwem między stanem a obcym państwem opartym na realizacji wspólnych interesów oraz podobieństwach gospodarczych i geograficznych.
„Chicago jest największym polskim miastem poza Polską” – mówi płk. Christopher Lawson ze Springfield, Illinois, zastępca dowódcy Grupy Zadaniowej „Biały Orzeł” w Ghazni w Afganistanie. „Nasze partnerstwo rozwinęło się dzięki ścisłej współpracy Europejskiego Dowództwa i polskiego Ministerstwa Obrony Narodowej, pozwalając na wyszkolenie polskich żołnierzy według standardów NATO, przekształcenie sił zbrojnych RP w profesjonalne wojsko i budowę sił ekspedycyjnych”.
Sygnatariusze umowy zrealizowali postawione cele. Gwardia Illinois wyszkoliła polskie oddziały, które podjęły misję pokojową w Kosowie, Iraku i Afganistanie. Dostarczyła myśliwce F-16 Falcon i samolot transportowy C-130 Hercules. Miała też znaczący udział w przygotowaniu zabezpieczenia takich wydarzeń jak szczyt NATO 2012 w Chicago czy 2012 EUROCUP w Polsce.
Żołnierze Gwardii Narodowej Illinois uczestniczyli z polskimi żołnierzami we wszystkich działaniach bojowych w Iraku i Afganistanie.
„Przez 20 lat gwardziści z Illinois wraz ze swymi polskimi partnerami współpracują w misjach pokojowych i przygowaniach do działań wojennych” – przypomina gen. Daniel Krumrei, zastępca dowódcy Illinois National Guard. „Nasze braterstwo broni zostało zadzierzgnięte na polu walki w Iraku i Afganistanie. Polscy żołnierze na zawsze pozostaną członkami „gwardyjskiej” rodziny naszego stanu.
(ak)
